Môn Lịch sử lớp 12 - Bài 9 - Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh

 BÀI 9 QUAN HỆ QUỐC TẾ TRONG VÀ SAU THỜI KÌ CHIẾN TRANH LẠNH I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH - Sau chiến tranh, 2 cường quốc Xô - Mĩ nhanh chóng chuyển sang đối đầu và đi tới chiến tranh lạnh - “Chiến tranh lạnh” là chính sách thù địch, căng thẳng trong quan hệ giữa Mĩ và các nước phương Tây với Liên Xô và các nước XHCN BÀI 9 Trình bày khái niệm chiến tranh lạnh ? - Những sự kiện dẫn tới tình trạng chiến tranh lạnh giữa hai phe, 2 siêu cường: I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 Trình bày những sự kiện dẫn đến tình trạng chiến tranh lạnh ? + Về phía Mĩ : * Đưa ra: “Học thuyết Truman” (3-1947) Truman - Những sự kiện dẫn tới tình trạng chiến tranh lạnh giữa hai phe, 2 siêu cường: I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 + Về phía Mĩ : * Đưa ra: “Học thuyết Truman” (3-1947) * Thực hiện :“Kế hoạch Mácsan” (6-1947) Mác San - Những sự kiện dẫn tới tình trạng chiến tranh lạnh giữa hai phe, 2 siêu cường: I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 + Về phía Mĩ : * Đưa ra: “Học thuyết Truman” (3-1947) * Thực hiện :“Kế hoạch Mácsan” (6-1947) * Thành lập tố chức Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO, 4-1949) - Những sự kiện dẫn tới tình trạng chiến tranh lạnh giữa hai phe, 2 siêu cường: I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 + Về phía Mĩ : + Về Liên Xô: Trước tình hình đó Liên Xô và các nước Đông Âu đã làm gì ? Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV: 1/1949) Thành lập tổ chức Hiệp ước Vacsava (5/1955). (SEV: 1/1949) I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 + Về phía Mĩ : + Về Liên Xô: Trước tình hình của Liên Xô và Mĩ như vậy đã đưa đến kết quả gì ? + Kết quả: Đã hình thành sự đối lập về kinh tế, chính trị và quân sự giữa hai phe TBCN và XHCN, dẫn tới sự xác lập cục diện hai cực, hai phe do hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi cực, mỗi phe KẾ HOẠCH MARSHALL TỔ CHỨC QUÂN SỰ NATO TỔ CHỨC VACSAVA TỔ CHỨC SEV TƯ BẢN CHỦ NGHĨA TÂY ÂU MĨ LIÊN XÔ ĐÔNG ÂU XÃ HỘI CHỦ NGHĨA MÂU THUẪN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CHIẾN TRANH LẠNH Kroutchev, Kennedy CHẠY ĐUA VŨ TRANG SỐ ĐẦU ĐẠN HẠT NHÂN CỦA LIÊN XÔ và MỸ LIÊN XÔ MỸ 600 8500 5500 10100 4000 1800 9000 11200 6000 2800 1965 1970 1975 1980 1985 Quân số 5.373100 3.660200 Xe tăng Máy bay chiến đấu Tàu chiến các loại Vũ khí hạt nhân chiến lược 5.9470 3.0690 7130 7.876 102 499 1398 1018 Bảng so sánh lực lượng quân sự giữa hai khối NATO và Vacsava (giữa thập kỉ 70) I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ SGK I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT Những sự kiên chứng tỏ xu thế hòa hoãn 2 phe TBCN và XHCN ? + Đầu những năm 70, Liên Xô và Mĩ đã có nhiều cuộc gặp gỡ thương lượng . Thay đổi trong quan hệ Xô – Mỹ Reagan và Gorbachev I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT + Đầu những năm 70, Liên Xô và Mĩ đã có nhiều cuộc gặp gỡ thương lượng. + 11/1972, Hiệp định về những cơ sở của quan hệ Đông Đức và Tây Đức Xaây böùc töôøng Berlin Böùc töôøng Berlin Böùc töôøng Berlin suïp ñoå I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT + 1972, Hiệp ước về việc hạn chế vũ khí chiến lược (ABM ) và Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược (SALT-1) được kí kết giữa Liên Xô và Mĩ I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT + Định ước Henxiki (8-1975) khẳng điịnh những nguyên tắc trong quan hệ giữa các quốc Châu Âu. I - MÂU THUẨN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH BÀI 9 II - SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG -TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT - Tháng 12-1989, tại đảo Manta (Địa Trung Hải) hai nhà lãnh đạo là M.Goocbachốp (Liên Xô) và G.Busơ (Mĩ) đã chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh, mở ra thời kì sau chiến tranh lạnh Bu sơ cha và Gorbachev Bush, Gorbachov taïi hoäi nghò Malta,1989 BÀI 9 III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT IV - THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH Xu thế phát triển thế giới sau chiến tranh lạnh ? - Trật tự thế giới 2 cực đã tan rã. Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành và ngày càng theo xu thế đa cực với sự vươn lên của Mĩ, Liên Minh Châu Âu, Nhật Bản, Nga và Trung Quốc… - Các quốc gia hầu như đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế. BÀI 9 III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT IV - THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH - Mĩ ra sức thiếp lập trật tự thế giới “đơn cực” để làm bá chủ thế giới. Nhưng trong so sánh lực lượng giữa các cường quốc, Mĩ ko dễ dàng có thể thực hiện được tham vọng đó. BÀI 9 III - XU THẾ HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT IV - THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH - Sau Chiến tranh lạnh, tuy hòa bình thế giới được củng cố, nhưng xung đột, tranh chấp và nội chiến lại xảy ra ở nhiều khu vực như bán đảo Bancăng, châu Phi và Trung Á. Vụ khủng bố ngày 11-9-2001 ở Mĩ đã gây ra những khó khăn, thách thức mới đối với hòa bình, an ninh của các dân tộc. Khủng bố 11-09-2001 TƯ LIỆU VÀ CÂU HỎI THAM KHẢO 1, Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc tạo thời cơ và thách thức gì cho các dân tộc, trong đó có nước ta ? Trước tình hình đó Đảng ta đã có những chủ trương gì ? 2, Sau Chiến tranh lạnh, tuy hoà bình thế giới được củng cố, nhưng vẫn còn chất chứa nhiều nguy cơ mất ổn định, đe doạ hoà bình an ninh thế giới. Theo em đó là những nguy cơ nào ? Sau khi CTL kết thúc tạo thời cơ và thách thức cho các dân tộc, trong đó có nước ta - Về thời cơ:+ Từ sau Chiến tranh lạnh, hòa bình thế giới được củng cố, nguy cơ chiến tranh thế giới bị đẩy lùi, xu thế chung của thế giới là hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển.+ Các quốc gia đều ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế, cùng tăng cường hợp tác, tham gia các liên minh kinh tế khu vực và thế giới.+ Thu hút các nguồn vốn đầu tư, nâng cao trình độ khoa học – kĩ thuật công nghệ, để rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước. - Về thách thức:+ Sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới với nhiều bất bình đẳng gây thiệt hại đối với các nước đang phát triển.+ Sự kiện ở nước Mĩ ngày 11/9/2001 đã đặt các quốc gia trước những thách thức của chủ nghĩa khủng bố với những nguy cơ khó lường.+ Vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, …- Như vậy, xu thế phát triển của thế giới hiện nay một mặt tạo ra thời cơ lịch sử, là cơ hội rất to lớn, mặt khác cũng tạo ra những thách thức đối với các dân tộc, quốc gia trên thế giới. Chủ trương của Đảng ta: + Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, tập hợp mọi lực lượng của dân tộc, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quốc phòng an ninh,đẩy mạnh CN hóa,hiện đại hóa… + Thực hiện chính sách đối ngoại hòa bình, hữu nghị hợp tác VN muốn là bạn tất cả các nước, mở cửa quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế… Những nguy cơ đó là : - Những di chứng của thời kì Chiến tranh lạnh - Những xung đột quân sự gay gắt do những bất đồng, mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ... - Chủ nghĩa khủng bố quốc tế, nhất là từ sau sự kiện ngày 11/09/2001 và như Fidel Castro nhấn mạnh: "Chủ nghĩa khủng bố ngày nay là một hiện tượng nguy hiểm không thể bào chữa được về mặt đạo lí và cần phải được loại trừ" Sau Chiến tranh lạnh, tuy hoà bình thế giới được củng cố, nhưng thế giới còn chất chứa nhiều nguy cơ mất ổn định, đe doạ hoà bình an ninh thế giới. Ngày nay, sức mạnh của các quốc gia dựa trên 4 yếu tố : - Một nền sản xuất phồn vinh - Một nền tài chính vững mạnh - Một nền công nghệ có trình dộ cao - Một lực lượng quốc phòng hùng mạnh Từ sau Chiến tranh lạnh, hầu như tất cả các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát triển, lấy kinh tế làm trọng điểm.