Nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và tài liệu bổ trợ thông qua phương pháp dạy học tích cực

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU TẬP HUẤN MÔ ĐUN 4
"NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ TÀI LIỆU BỔ TRỢ THÔNG QUA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC"
------------------------------------------
I. Cấu trúc của bộ tài liệu:
Nội dung bộ tài liệu tập huấn gồm 8 bài, được sử dụng trong 06 ngày bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở các tỉnh mục tiêu của dự án: 
Bài 1: Tổng quan về TBDH ở THCS
Bài 2: Sử dụng mô hình, mẫu vật, dụng cụ thí nghiệm
Bài 3: Sử dụng tranh ảnh, bản đồ, biểu đồ, sơ đồ
Bài 4: Sử dụng video
Bài 5: Sử dụng SGK
Bài 6: Sử dụng bảng
Bài 7: Sử dụng Powerpoint và các phần mềm dạy học
Bài 8: Sử dụng phối hợp các loại TBDH
Cấu trúc của mỗi bài bao gồm 3 phần:
Phần 1: Tài liệu hướng dẫn tổ chức hoạt động dạy – học theo các kĩ thuật học tích cực.
Phần 2: Phiếu học tập dành cho việc tổ chức hoạt động học tích cực cho học viên.
Phần 3: Tài liệu phát tay cho học viên.
II. Hướng dẫn sử dụng:
Bộ tài liệu được sắp xếp theo từng bài, không đóng thành quyển mà để thành các tờ rời. Trong quá trình tập huấn, các Phiếu học tập và Tài liệu phát tay được phát dần cho học viên.
Tài liệu hướng dẫn tổ chức hoạt động dạy – học theo các kĩ thuật học tích cực là tài liệu dành cho người hướng dẫn, trong đó trình bày chi tiết tiến trình tổ chức hoạt động dạy - học trong lớp tập huấn, thể hiện ở các hoạt động học tập được mô tả cụ thể. Trước khi tiến hành tập huấn, người hướng dẫn cần phải nghiên cứu kĩ các hoạt động được trình bày trong tài liệu này để hình dung rõ tiến trình hoạt động cũng như mục đích, ý nghĩa của mỗi hoạt động. Mỗi hoạt động được tổ chức cho học viên đều phải trải qua 4 pha như sau:
Pha 1- Chuyển giao nhiệm vụ: Đây là pha quan trọng bậc nhất của mỗi hoạt động. Người hướng dẫn cần phải làm cho học viên ý thức rõ ràng nhiệm vụ mà họ sẽ phải làm là gì và phải đảm bảo cho tất cả mọi học viên đều hiểu đúng như nhau. Chính vì vậy, người hướng dẫn cần phải dành thời gian cho học viên nghiên cứu phiếu học tập (nếu có) và trao đổi kĩ về nhiệm vụ được giao, giải pháp và cách thức làm việc trước khi bắt đầu thực hiện.
Pha 2 - Hoạt động tự chủ: Đây là pha học viên hành động tự lực giải quyết nhiệm được giao. Học viên có thể được hoạt động cá nhân, theo cặp hay theo nhóm. Thời gian dành cho pha này là nhiều hay ít tùy thuộc vào tính chất của mỗi hoạt động và kĩ thuật học tập được áp dụng. Trong quá trình học viên hoạt động, người hướng dẫn cần phải theo dõi để tiếp tục làm rõ yêu cầu, định hướng và hỗ trợ các nhóm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Pha 3 - Báo cáo và thảo luận: Trong pha này, các nhóm phải trình bày kết quả hoạt động của nhóm mình để thảo luận chung trong toàn lớp. Các kĩ thuật học tích cực tiếp tục được thể hiện trong pha này thông qua hình thức và cách thức báo cáo của các nhóm. Người hướng dẫn cần đóng vai trò tổ chức và điều kiển cuộc thảo luận chung của lớp tập huấn, đưa ra những định hướng cần thiết để cuộc thảo luận đi trúng mục tiêu kiến thức cần đạt được của hoạt động.
Pha 4 - Kết luận, nhận định: Kết thúc pha thảo luận chung, người hướng dẫn phải đưa ra những nhận định cũng như khẳng định các kết quả thảo luận và nêu các kết luận khoa học. Bên cạnh việc khẳng định về mặt nội dung kiến thức, người hướng dẫn cần đưa ra những bình luận và giải thích về ý nghĩa của các kĩ thuật được sử dụng trong mỗi hoạt động để giúp cho học viên hiểu rõ hơn có thể vận dụng chúng một cách sáng tạo vào quá trình dạy học của mình sau này.
Phiếu học tập dành cho việc tổ chức hoạt động học tích cực cho người tham gia phù hợp với các hoạt động được trình bày trong Tài liệu hướng dẫn. Phiếu học tập được phát cho học sinh trong Pha 1 - Chuyển giao nhiệm vụ.
Tài liệu phát tay dành cho người tham gia. Đây là các tài liệu tham khảo dùng để thực hiện các hoạt động học tập, dùng trong hoặc sau giờ học. Tùy theo mục tiêu và nhiệm vụ được giao trên Phiếu học tập mà Tài liệu phát tay được phát cho học viên vào thời điểm thích hợp trong tiến trình hoạt động.
Nội dung chính được thể hiện trong các bài bao gồm việc sử dụng sách giáo khoa và các loại thiết bị dạy học cơ bản theo Danh mục thiết bị dạy học tối thiểu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Việc sử dụng hiệu quả tài liệu bổ trợ không được trình bày thành một bài riêng mà được thể hiện trong hầu hết các bài trong bộ tài liệu. Nhiều tài liệu tham khảo đã được sử dụng làm nội dung hoạt động của học viên như: Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ cho viên chức làm công tác thiết bị dạy học ở cơ sở giáo dục phổ thông; Giáo trình phương pháp dạy học vật lí ở trường phổ thông; Tài liệu hướng dẫn sử dụng Microsoft Office; Tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm dạy học; Tài liệu về các kĩ thuật học tích cực... Vì vậy, trong quá trình tập huấn, người hướng dẫn cần chú ý làm rõ điều này cho học viên.
Tuy đã hết sức cố gắng nhưng bộ tài liệu sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi mong muốn nhận được các ý kiến đóng góp để tiếp tục hoàn thiện.
Xin trân trọng cảm ơn.
	CÁC TÁC GIẢ