Sáng kiến kinh nghiệm: Một số dạng bất phương trình chứa căn thức bậc hai thường gặp
Bài toán 5.
1) Điều kiện: x ≥ 1
Lập luận để tìm được tËp nghiệm bất phương trình (1) là: S = { 1 }.
2) +) 2x3 + x2 – 4x + 4 = (x + 2)(2x2 – 3x +2)
Điều kiện: 2x3 + x2 – 4x + 4 ≥ 0 x + 2 ≥ 0 x ≥ –2
+) 2x x 4x 4 x 2. 2x 3x 2 3 2 2
2x 2 2x 3x 2 2
2x x 4x 4 3 2 ≤ x2 – x + 2
gi¶i. Bµi to¸n 1. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 2x 1 4 x 1 2 4 3x x (1) 2) 22x 1 9 16x 4x 9 2x 5 (2) 3) x + 2 210 x x. 10 x 7 (3) 4) x 2 25 x x. 5 x 1 (4) Gi¶i: 1) §iÒu kiÖn: 1 ≤ x ≤ 4 §Æt: t = 1 x 4 x; 5 t 10 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 19 2 2t 1 x 4 x 2t 1 x 4 x 2 1 x. 4 x 2 22 4 3x x t 5 (1) 2 2 t 3 t 1 t 5 t t 6 0 t 2; lo¹i VËy: 21 x 4 x 3 1 x 4 x 2 4 3x x 9 2 2 2 2 4 3x x 4 4 3x x 4 x 3x 0 0 x 3; KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (1) lµ S = (0 ; 3). 2) §iÒu kiÖn: 1 9 x 2 2 §Æt: t = 2x 1 9 2x; 10 t 10 2t 2x 1 9 2x 2 2x 1. 9 2x 2 2 2 2 t 10 2 9 16x 4x 10 t 9 16x 4x 2 2(2) 2 2 t 010 t t 5 2t 10 t 10 t 2t 0 t 22 VËy: 2x 1 9 2x 0 (I) 2x 1 9 2x 2 (II) +) Gi¶i (I): 2x 1 9 2x 2x 1 9 2x 4x 8 x 2 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 1 x 2 2 +) Gi¶i (II): 2 2x 1 9 2x 2x 1 9 2x 4 2 2x 1 9 2x 10 2 9 16x 4x 4 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 20 2 4x 8 2 9 16x 4x 6 2 x 2 9 16x 4x 9 2 x 2 4x 16x 0 x 2 x 4 x 0 x 4 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 4 < x ≤ 9 2 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (2) lµ S = 1 9 ; 2 4 ; 2 2 . 3) §iÒu kiÖn: 10 x 10 §Æt: t = x + 210 x 2 2 2 2 2 2 2 2 2 t x 10 x t x 10 x 2x 10 x t 10 x. 10 x 2 2(3) 2 2t 10t 7 t 2t 10 14 t 2t 24 0 6 t 4 2 VËy: 22 22 10 x 4 xx 10 x 4 10 x (x 6); x 10 ; 10x 10 x 6 ®óng 2 210 x (4 x) (Hai vÕ kh«ng ©m, do: 10 x 10 ) 2 2 2 x 3 10 x 16 8x x 2x 8x 6 0 x 1 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (3) lµ S = 10 ;1 3 ; 10 . Chó ý: NÕu t×m ®iÒu kiÖn cho Èn phô t th×: 10 t 5 4) §iÒu kiÖn: 5 x 5 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 21 §Æt: t = 2x 5 x 2 2 2t x 5 x 2 2 2 2t x 5 x 2x 5 x 2 2 5 tx. 5 x 2 2(4) 2 25 tt 1 2t 5 t 2 t 2t 3 0 1 t 3 2 VËy: 2 2 x 5 x 3 x 5 x 1 2 2 5 x x 3; ; 5 5 x x 1 ®óng x 5 2 2 2 2 2 x 1 0 x 1 5 x x 1 5 x (x 1) 5 x x 2x 1 2 x 1 x 1 x 1x 1 2x 2x 4 0 x 2 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (4) lµ S = 1 ; 5 . Chó ý: NÕu t×m ®iÒu kiÖn cho Èn phô t th×: 10 t 5 . Bµi to¸n 2. Cho ph-¬ng tr×nh 2x 2 m 7 x 14 5x x (*) a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh (*) víi m = 3 b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (*) nghiÖm ®óng x 2 ; 7 . Gi¶i: §iÒu kiÖn: 2 x 7 §Æt: t = x 2 7 x ; 3 ≤ t ≤ 3 2 2t x 2 7 x NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 22 2t x 2 7 x 2 x 2. 7 x 214 5x x 29 t 2 2(*) 2 29 tt m 2t 2m 9 t t 2t 9 2m (**) 2 a) m = 3, (**) 2 2t 2t 9 6 t 2t 3 0 3 t 1 VËy: x 2 7 x 1 x 2 7 x 3, ®óng x 2 ; 7 x 2 1 7 x x 2 1 7 x 2 7 x 2 7 x 2x 6 2 2 2 7 x 0 x 7 x 3 2x 6 0 x 3 x 3 2x 6 0 x 3 x 5x 2 0 4(7 x) 4(x 3) 7 x x 6x 9 x 3 x 3 x 3 5 17 x5 17 23 x5 17 5 17 x 2 2 2 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (*) lµ S = 5 17 2 ; 2 . b. BÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (**) cã nghiÖm t tho¶ m·n: 3 t 3. Gäi f(t) = t2 + 2t 9; 3 t 3 B¶ng biÕn thiªn: t 3 1 3 + f(t) 6 6 10 f(t) 6; t [3 ; 3] –10 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 23 Do ®ã (**) cã nghiÖm 10 2m m ≥ 5 KÕt luËn: m ≥ 5, bÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm. c. BÊt ph-¬ng tr×nh (*) nghiÖm ®óng víi x [2 ; 7] bÊt ph-¬ng tr×nh (**) nghiÖm ®óng t [3 ; 3]. Theo kÕt qu¶ trªn, cã: 6 2m m ≥ 3. KÕt luËn: m ≥ 3, bÊt ph-¬ng tr×nh (*) nghiÖm ®óng x [2 ; 7]. Bµi to¸n 3. Cho bÊt ph-¬ng tr×nh 22x 4 16 2x 2 16 6x x m (1) a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh (1) víi m = 2. b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm. c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (1) nghiÖm ®óng x [2 ; 8]. Gi¶i: §iÒu kiÖn: 2 x 8 §Æt: t = 2x 4 16 2x; 2 5 t 2 10 t2 = 2 2x 4 16 2x t2 = 2x 4 16 2x 2 2x 4 . 16 2x 2 2 t 202 16 6x x 2 2(1) 2 2t 20t m 2t t 20 2m t 2t 20 2m (2) 2 a) m = 2, (2) 2 2t 2t 20 4 t 2t 24 0 4 t 6 VËy: 2x 4 16 2x 6 2x 4 16 2x 4; ®óng x [ 2 ; 8] 2x 4 16 2x 6 2x 4 16 2x 2 2x 4 . 16 2x 36 2 24 16 6x x 16 16 6x x 16 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 24 2 x 6 x 6x 0 x 0 KÕt hîp víi ®iÒu kiÖn, cã tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (1) lµ S = [2 ; 0] [6 ; 8]. b) BÊt ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (2) cã nghiÖm t tho¶ m·n: 2 5 t 2 10 Gäi f(t) = t2 2t 20; 2 5 t 2 10 B¶ng biÕn thiªn: t 1 2 5 2 10 + f (t) 20 4 10 4 5 4 5 f(t) 20 4 10 ; t 2 5 ; 2 10 Do ®ã (2) cã nghiÖm 4 5 2m m 2 5 KÕt luËn: m 2 5 , bÊt ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm. c. BÊt ph-¬ng tr×nh (1) nghiÖm ®óng x [2 ; 8] bÊt ph-¬ng tr×nh (2) nghiÖm ®óng t 2 5 ; 2 10 Theo kÕt qu¶ trªn, cã: 20 4 10 2m m 2 10 10 KÕt luËn: m 2 10 10, bÊt ph-¬ng tr×nh (1) nghiÖm ®óng víi mäi x thuéc ®o¹n [2 ; 8]. Bµi tËp t-¬ng tù. Bµi 1. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 23 x 3 5 x 4 2 15 2x x 2) 21 x x x x 1 3) 2x x 2 1 x 1 x 2 4) x 1 x 1 4 x (x 4). 3 4 x NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 25 5) 5 2x 2x 5 2x x . 2 2x 6) 6 x x 1 6 x (1 x) . 1 0 x 1 . Bµi 2. Cho bÊt ph-¬ng tr×nh: 23 x 2 3 x m 6 x x a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh víi m = 7. b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm. c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh nghiÖm ®óng x [2 ; 3]. d) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh v« nghiÖm. Bµi 3. Cho bÊt ph-¬ng tr×nh: x 1 x x(1 x) m a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh víi m = 1. b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm. c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh nghiÖm ®óng x [0 ; 1]. d) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh v« nghiÖm. NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 26 D¹ng 8 D¹ng nµy cã c¸ch gi¶i t-¬ng tù d¹ng 7, sau ®©y lµ c¸c bµi to¸n minh ho¹. Bµi to¸n 1. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1. 25 2x x 2 2 10 x 2x x 5 (1) 2. 2x 8 x x 8x x 0 (2) Gi¶i: 1) §iÒu kiÖn: 2 x 5 2 §Æt: t 5 2x x 2 ; t > 0 2 2t 5 2x x 2 2t 5 2x x 2 2 5 2x. x 2 2 2t 7 x 2 10 x 2x 2 22 10 x 2x x t 7 (1) 2 2 t 3 t t 7 5 t t 12 0 t 4 (lo¹i) VËy: 5 2x x 2 3 5 2x x 2 2 5 2x. x 2 9 2 2 22 10 x 2x x 2 4(10 x 2x ) (x 2) (Hai vÕ kh«ng ©m) 2 2 240 4x 8x x 4x 4 9x 36 2x 4 2 x 2 ; tho¶ m·n ®iÒu kiÖn KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (1) lµ S = [2 ; 2]. Chó ý: NÕu t×m ®iÒu kiÖn cho t th× lµm nh- sau: +) 2 2 5 5t 2. x x 2 2 1 x x 2 2 2 2 27 3 t t 3. 2 2 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 27 +) 2 2 5 9 3 t 7 x 2 5 2x. x 2 7 t t 2 2 2 5 5 x x 2 2V× : 2 5 2x. x 2 0 VËy: 3 3 t 3. 22 . 2) §iÒu kiÖn: x ≥ 0 §Æt: t x 8 x, t 0 2 2t x 8 x 2t x 8 x 2 x. x 8 2 2 t 8x x 8x 2 2(2) 2t 8t 0 t 2t 8 0 4 t 2 2 VËy: x 8 x 2 x 8 x 4; §óng x 0 x 8 x 2 x 8 x 2 x 8 x 4 4 x 4 x 4 x 1 x 1 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (2) lµ S = (1 ; +). Chó ý: NÕu t×m ®iÒu kiÖn cho t th× lµm nh- sau: +) Do x 8 x 0 ; x ≥ 0 t > 0 +) 2t 8 2x 2 x(x 8) 8 2 x ( x 8 x) 8 2t 8 t 2 2 +) VËy: 0 t 2 2 . C¸ch gi¶i kh¸c: (2) x 8 x(x 8) x x 0 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 28 x 8 1 x x 1 x 0 1 x x 8 x 0 1 x 0 × : x 8 x 0; x 0V x 1 x > 1 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (2) lµ S = (1 ; +). Bµi to¸n 2. Cho bÊt ph-¬ng tr×nh: 22 x 1 2 x 2 x x x 2 m (*) a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh (*) víi m = 11. b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm. c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh (*) v« nghiÖm. Gi¶i: §iÒu kiÖn: x ≥ 2 §Æt: t = x 1 x 2 ; t ≥ 3 2t x 1 x 2 2 x 1. x 2 2 2t 2x 1 2 x x 2 (t2 2.2 – 1 t2 3 t 3 ) 2 2 t 1x x x 2 2 2(*) 2t 12t m t 4t 1 2m 2 (**) a) m = 11, (**) 2 2t 4t 1 22 t 4t 21 0 7 t 3 VËy: x 1 x 2 3 x 1 x 2 7; §óng x 2 x 1 x 2 3 x 1 x 2 2 x 1. x 2 9 22 x x 2 10 2x NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 29 2x x 2 5 x 2 2 5 x 0 x x 2 x 10x 25 x 5 9x 27 x 5 x 3 x 3 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, ta cã tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (*) lµ S = [2 ; 3]. b) BÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (**) cã nghiÖm t tho¶ m·n: t ≥ 3 Gäi f(t) = t2 + 4t + 1; t ≥ 3 B¶ng biÕn thiªn: t 2 + f(t) f(t) ≥ 4 + 4 3 ; t ≥ 3 Do ®ã (**) cã nghiÖm t ≥ 3 4 + 4 3 ≤ 2m m ≥ 2 + 2 3 KÕt luËn: m ≥ 2 + 2 3 , bÊt ph-¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm. c) Theo phÇn trªn, bÊt ph-¬ng tr×nh (*) v« nghiÖm khi m < 2 + 2 3 . Bµi tËp t-¬ng tù. Bµi 1. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh: 1) 2x 3 5 2x x 4 2 15 x 2x 2) 22x 3 x 1 3x 2 2x 5x 3 3) 2x 1 1 2x 2 1 x 2x x 4 4) 2x 2 7 3x 14 x 3x + x > 5 5) 3 7 3x x 2x 7x 3x 6) 2x 2 x 1 x x x 2 1 . 3 4 + 4 3 + NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 30 Bµi 2. Cho bÊt ph-¬ng tr×nh: 26 2x x 2 6x 2x m x a) Gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh víi m = 6. b) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm. c) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh nghiÖm ®óng x [0 ; 3]. d) T×m m ®Ó bÊt ph-¬ng tr×nh v« nghiÖm. Chó ý: t = 6 2x x ; 0 ≤ x ≤ 3 +) t2 = 2 6 2x x = 6 x + 2 6 2x. x 6 3 3 t2 ≥ 3 +) t2 = 2 2. 3 x x (2 1)(3 x x) 9 t2 ≤ 9 +) VËy: 3 ≤ t ≤ 3. D¹ng 9 Mét sè ph-¬ng ph¸p kh¸c ®Ó gi¶i bÊt ph-¬ng tr×nh chøa c¨n thøc bËc hai thÓ hiÖn trong c¸c bµi to¸n d-íi ®©y. Do thêi gian h¹n hÑp, nªn c¸c bµi to¸n d-íi ®©y t«i chØ giíi thiÖu mét c¸ch gi¶i mµ t«i cho lµ dÔ hiÓu nhÊt. Bµi to¸n 1. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 2 2 1 x x x 1 4 (1) 2) x 3 x 2 x 1 x 2 x 1 2 (2) 3) x 2 x 1 x 2 x 1 x 1 2 (3) 4) x2 2 + x 2 (4) Bµi to¸n 2. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 24 x 4 2 x (1) NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 31 2) 2x 4 4 2 x (2) 3) 2 2(x x 6). x 1 0 (3) 4) 2 2(x 3x 4). x x 2 0 (4) 5) 2 2(x 3x 4). x x 2 0 (5) 6) 2 2x 9 (x 3). x 1 (6) 7) 2 2 x 4 x 2 x 1 (7) 8) 3x 5 x 3 2x 8 (8) 9) 4 2x 1 4. x 3 x 4 (9) 10) 2 x 1 x 2 x 2 (10) 11) x 2 1 x 2x 1 (11) 12) 2 2x 4x 12 x x 6 x 2 (12) Bµi to¸n 3. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 2 2 x 2x 3 x 1 1 (1) 2) 2 22 x 1 x 2x 1 (2) 3) 2 2x 2x 8 2x 4x 1 11 (3) 4) 2 2x x 1 x x 1 2 (4) 5) 22(x 16) 7 x x 3 x 3 x 3 (5) 6) 2 23 x x 2 x x 1 (6) 7) x 2 x 1 6 5 x 1 x 2 (7) 8) 2x x 2 2 x 2 2 x 1 (8) 9) 4x 3 2 x 2 x (9) NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 32 10) x 1 6 3x 1 2x 1 3 x (10) 11) x 2 5 x 1 x 7 (11) 12) 21 1 4x 3 x (12) Bµi to¸n 4. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 2 24x 1 . x 1 2 x 1 2x 1 (1) 2) 2 2(x 1). x 2x 3 x 1 (2) 3) 2 2x 4x 3 3x 2 . x 2x 3 (3) Bµi to¸n 5. Gi¶i c¸c bÊt ph-¬ng tr×nh sau: 1) 2x 2x 5 x 1 2 (1) 2) 3 2 22x x 4x 4 x x 2 (2) 3) 2x 2 4 x x 6x 11 (3) 4) 2 2 2 x 6x 15 x 6x 18 x 6x 11 (4) 5) x 3 4 x x 3 5 x (5) Gi¶i: Bµi to¸n 1. 1) 2 (1) 2 21 1x x 1 x x 1 2 2 +) Tr-êng hîp 1: 1 1 x 0 x 2 2 (1) 2 2 2 1 1 x x 1 x x 0 2x 2x 1 0 2 2 1 3 1 3 x 2 2 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 33 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 1 1 3 x 2 2 +) Tr-êng hîp 2: 1 1 x 0 x 2 2 (1) 2 2 2 1 3 x x 1 x x 0 2x 2x 3 0 2 2 1 7 1 7 x 2 2 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 1 7 1 x 2 2 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (1) lµ 1 7 1 3 S ; 2 2 . 2) (2) x 3 x 1 2 x 1 1 x 1 2 x 1 1 2 2 2 x 3 x 1 1 x 1 1 2 2 x 1 1 x 1 1 x 3 2 x 1 2 2 x 1 1 x 3 2 x 1 2 x 1 1 x 1 +) Tr-êng hîp 1: x 1 1 x 1 1 x 2 (2) 2 x 1 2 x 1 2 x 1 4 x 1 x 3 2 16 x 1 x 3 (Hai vÕ kh«ng ©m) 216x 16 x 6x 9 22x 10x 25 0 x 5 0 x 5 0 x 5; tho¶ m·n ®iÒu kiÖn +) Tr-êng hîp 2: x 1 0 x 1 1 x 1 x 2 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 34 (2) 2 x 1 2 x 1 2 x 1 x 1 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: x =1 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (2) lµ S 1 ; 5 . 3) (3) x 1 1 x 1 1 x 1 2 (T-¬ng tù 2) x 1 1 1 x 1 2 x 1 1 1 x 1 1 1 x 1 0 x 1 4 x 5 x 1 0 x 1 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (3) lµ S 5 ; 1 . 4) §iÒu kiÖn: x 2 (4) 2 2 2 1 1 1 1x x x 2 x 2 x x 2 4 4 2 2 1 1 x x 2 x 2 x (I)2 2 1 1 x 2 x 1 (II)x x 2 2 2 +) (I) 2 2 x 0 x 0 x 0 x 2x 2 x 2 x x x 2 0 x 1 +) (II) 2 x 2 0 x 1 0 x 2 x 2x 1 2 x 2 x 1 x x 1 0 2 x 1 1 5 x 2 1 5 x 2 1 5 2 x 2 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (4) lµ NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 35 S = 1 5 2 ; [2 ; ) 2 . Bµi to¸n 2. 1) §iÒu kiÖn: x 2 x 2 (1) 24 x 4 2x 0 x 2x 4 2x 4 0 x +) Tr-êng hîp 1: x 2 (1) 2x 4 2x 4 0 2x 4 4 2x ; ®óng x 2 +) Tr-êng hîp 2: x 2 (1) 2x 4 2x 4 0 2x 4 2x 4 2 2x 4 4x 16x 16 (Hai vÕ kh«ng ©m, do x 2 ) 23x 16x 20 0 10 x 3 x 2 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 10 x 3 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (1) lµ S = 10 ; 2 ; 3 . 2) §iÒu kiÖn: x 2 x 2 2(2) x 4 4 2x 0 x +) Tr-êng hîp 1: x 2 (2) 2x 4 4 2x 0 2x 4 2 x 2 ; kh«ng cã nghiÖm x 2 +) Tr-êng hîp 2: x 2 (2) 2x 4 4 2x 0 2x 4 2x 4 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 36 2 2x 4 4x 16x 16 (Hai vÕ kh«ng ©m, do x 2 ) 23x 16x 20 0 10 x 2 3 ; kh«ng tho¶ m·n x 2 +) KÕt luËn: bÊt ph-¬ng tr×nh (2) v« nghiÖm. 3) 2 (3) 2 2 x 1 0 x 1 0 x x 6 0 x 1 x 1 x 1 x 2 x 3 x 1 x 2 x 3 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (3) lµ S = ; 3 2 ; 1 ;1 . 4) 2 (4) 2 2 x x 2 0 x x 2 0 x 3x 4 0 x 1 x 2 x 2 x 1 x 1 x 4 x 1 x 2 x 2 x 4 x 1 x 2 x 4 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (4) lµ S = ; 4 2 ; 1 . 5) (5) 2 2 x x 2 0 x 3x 4 0 x 2 x 1 x 1 x 4 x 2 x 4 KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (5) lµ S = ; 4 2 ; . 6) §iÒu kiÖn: x 1 x 1 (6) 2x 3 x 3 x 3 x 1 2x 3 x 1 x 3 x 3 0 2x 3 x 1 x 3 0 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 37 +) Tr-êng hîp 1: x 1 1 x 3 (6) 2x 1 x 3 0 2x 1 x 3 2 2 2 x 3 0 x 1 0 x 1 x 6x 9 x 3 x 1 x 1 6x 10 x 1 x 1 x 3 5 x 3 x 1 5 x 1 3 KÕt hîp víi ®iÒu kiÖn, cã: 5 x 1 3 1 x 3 +) Tr-êng hîp 2: x = 3, thay vµo (6) tho¶ m·n. +) Tr-êng hîp 3: x > 3 (6) 2x 1 x 3 0 2x 1 x 3 2 2x 1 x 6x 9 (Hai vÕ kh«ng ©m, do x > 3) 6x 10 5 x 3 ; kh«ng tho¶ m·n x > 3 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (6) lµ S = 5 ; 1 1 ; 3 3 . 7) §iÒu kiÖn: x 1 x 1 (7) 2x 2 x 2 x 2 x 1 2x 2 x 1 x 2 x 2 0 2x 2 x 1 x 2 0 +) Tr-êng hîp 1: 2 x 1 x 1 (7) 2x 1 x 2 0 2x 1 x 2 NguyÔn Quèc Hoµn – THPT NguyÔn Gia ThiÒu H 38 2 22 x 1 0 x 2 0 x 2 0 x 1 x 2 2 2 x 1 x 1 x 2 x 2 x 1 x 4x 4 x 1 x 2 4x 5 1 x 2 x 1 x 2 5 x 4 1 x 2 x 1 x 2 1 x 2 x 1 x 1 KÕt hîp ®iÒu kiÖn, cã: 2 x 1 ; x 1 +) Tr-êng hîp 2: x 2 , thay vµo (7) tho¶ m·n. +) Tr-êng hîp 3: x 2 (7) 2x 1 x 2 0 2x 1 2 x ; kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n x 2 +) KÕt luËn: tËp nghiÖm bÊt ph-¬ng tr×nh (7) lµ S = 2 ; 1 1 ; . 8) §iÒu kiÖn: x 3 (8) 3x 5 x 3 2x 8 3x 5 x 3 2x 8 2x 8 3x 5 x 3 1 3x 5 x 3 ( 2x 8 0 , do x 3 ) 1 3x 5 x 3 2 3x 5. x 3 2 3x 5. x 3 4x 1 ; kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n x 3
File đính kèm:
- Sang_kien_kinh_nghiem_2010_mon_Toan.pdf