Thiết kế bài giảng Ngữ văn 12 - Đàn ghi ta của Lor - Ca

Kiểm tra bài cũ:- Giọng thơ trữ tình – chính luận Kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắngHãy trình bày đặc điểm phong cách thơ Nguyễn Khoa Điềm?Ga-xi-a Lorca: (1898 - 1936) Hãy nghe ca khúc:Nếu tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta Sau khi nghe bài hát, em hãy cho biết bài hát nói về điều gì?Mặt trời hồng trên cát nóng Es-pa-nha Là tiếng đàn ghi ta của Lorca Giọt lệ nào ướt đẫm áo choàng đỏ thắm Es-pa-nha Hay giọt buồn ghi ta của Lorca Tìm lại vần thơ tranh đấu Es-pa-nha Nhặt tiếng đàn ghi ta của Lorca Dăm đường dài với những nỗi buồn người vũ nữ di gan hát lên bài ca tranh đấu của Lorca Bay đi xa đi xa Tiếng đàn ghi ta của Lorca Bay đi xa đi xa Lời thơ tranh đấu Es-pa-nha Vang vang trong tim ta Tiếng đàn ghi ta của Lorca Vang vang trong tim ta Lời thơ tranh đấu Es-pa-nha Lorca Gascia Anh đã chết với cây đàn ghi ta Lorca Gascia Lời anh vang mãi trong tâm hồn chúng ta Trong trái tim của những người yêu nước Và trong mắt xanh của bao niềm mơ ước trong bước chân người vũ nữ và trong tiếng ca người nghệ sĩ giang hồ Lorca Gascia Anh sống mãi với cây đàn ghi ta Lorca Gascia Lời anh vang mãi trong tâm hồn chúng ta Nếu tôi chết, Hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta!Đàn ghi ta của Lor-ca(Thanh Thảo)KẾT QUẢ CẦN ĐẠT 1.Thấy được vẻ đẹp bi tráng của hình tượng Gar-xi-a Lor-ca.2. Hiểu và cảm nhận được mạch cảm xúc và suy tư đa chiều của tác giả cùng hình thức biểu đạt thơ mang phong cách tượng trưng. A. Tìm hiểu chungTác giảHãy trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Thanh Thảo?Thanh Thảo (1946): quê huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi.- Tốt nghiệp khoa Ngữ văn, ĐHTH Hà Nội.- Tham gia kháng chiến chống Mĩ ở miền Nam, sau năm 1975 thì chuyên hoạt động văn nghệ.- Có nhiều sáng tác hay và độc đáo về chiến tranh và thời kì hậu chiến.- Được tặng giải thưởng Nhà nước về Văn học và nghệ thuật năm 2001.Thanh ThảoThơ của Thanh thảo có đặc điểm gì?Đặc điểm thơ: + Đậm chất triết luận: hướng tới vẻ đẹp tinh thần của con người (nhân ái, bao dung, can đảm, trung thực và yêu tự do).+ Là tiếng nói nhiều suy tư, trăn trở về cuộc sống.+ Luôn tìm tòi, khám phá, sáng tạo cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do.+ Đem mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới mẻ .2. Tác phẩma/. Tác phẩm chính: (sgk)b/. Bài thơ “Đàn ghi ta của Lorca”:+ Những người đi tới biển (trường ca, 1977)- Xuất xứ: Rút trong tập “Khối vuông ru-bích” - Tiêu biểu cho tư duy thơ Thanh Thảo Khối vuông ru-bich – những gợi ý cho sự cách tân nghệ thuật của nhà thơ Thanh Thảo+ Dấu chân qua trảng cỏ (thơ, 1978)+ Những ngọn sóng mặt trời (trường ca, 1981) + Khối vuông ru bích (thơ, 1985) + Từ một đến một trăm (thơ, 1988)...Hãy nêu những hiểu biết của em về Lorca?b.1. Vài nét về Lorca và dòng văn học tượng trưng, siêu thực:b.1.2. Ga-xi-a Lorca: (1898 - 1936) Một thiên tài: sáng chói của VH hiện đại Tây Ban Nha.Lor ca có sức ảnh hưởng to lớn tới nghệ thuật và chính trị của Tây Ban Nha và thế giới Một nhân cách cao đẹp: yêu nhạc dân gian, dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân, dũng cảm đấu tranh với nền chính trị độc tài, nền nghệ thuật già nua, bảo thủ.Một số phận đầy oan khuất: cái chết bi thảmb.1.3. Chủ nghĩa tượng trưng, siêu thực:- Xuất hiện vào đầu XX, trở thành một cuộc cách mạng trong thơ ca.Nêu những hiểu biết của em về chủ nghĩa tượng trưng, siêu thực?- Thể hiện qua việc phá vỡ các khuôn mẫu tư tưởng, đánh thức khát vọng vươn dậy khỏi mọi trói buộc.- Hình tượng trong thơ mang tính chất đa nghĩa, liên tưởng, giàu suy tư. Hình ảnh giàu màu sắc, cảm xúc thẩm mỹ trái ngược với quan niệm nghệ thuật truyền thống.Đàn ghi ta (Tây Ban Cầm)Thánh đường Sagrada Familia Đồng cỏ Vũ nữ Di-ganHoa Lila ở Tây Ban NhaNhững tiếng đàn bọt nướcTây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-lađi lang thang về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mònTây-Ban-Nhahát nghêu ngaobỗng kinh hoàngáo choàng bê bết đỏLorca bị điệu về bãi bắnchàng đi như người mộng dutiếng ghi-ta nâubầu trời cô gái ấytiếng ghi-ta lá xanh biết mấytiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tantiếng ghi-ta ròng ròngmáu chảy không ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngđường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLorca bơi sang ngangtrên chiếc ghi-ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái di-gan vào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào lặng yên bất chợtli-la li-la li-la? Thảo luận: (Thời gian 3 phút)- Nêu ấn tượng của em khi đọc bài thơ?- Tích hợp với bài “ Luật thơ”, em hãy:+ Xác định đề tài (Nhóm 1)+ Xác định thể thơ (Nhóm 2)+ Xác định phương thức biểu đạt (Nhóm 3)+ Bố cục tác phẩm (Nhóm 4)1/ Đề tài:G. Lor-CaNhà thơ Tây Ban nhaNhà du ca dùng tiếng đànđể giải bày nỗi đau buồn, Khát vọng yêu thương của dân tộc mìnhTâm hồn trong sángSố phận oan khuất2/ Thể thơ:tự do3/ Biểu đạtVần nhịp, láy từ kết hợp ngẫu hứngTừ mô phỏng các nốt ghi ta Lối diễn tấu tạo dáng dấp ca khúcBị phát xít giết hạiNhạc giao hưởngtự sự4. Bố cục: 4 phần4 đoạn:Đ1 (6 dòng đầu)Đ2 (12 dòng tiếp)Đ3 (4 dòng tiếp)Đ4 (9 dòng còn lại)Hình ảnh Lorca - một nghệ sĩ tự do, cô đơnLorca bị hạ sát và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tânNiềm thương xót và sự tiếc nuối những cách tân NT của Lorca không ai tiếp tụcSuy tư về sự giải thoát và cách giã từ của Ga-xi-a LorcaB. Tìm hiểu văn bản1/ Hình ảnh Lorca - một nghệ sĩ tự do, cô đơn:“những tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-la đi lang thang về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn”Tìm những hình ảnh tượng trưng và cho biết những hình ảnh đó gợi cho em điều gì?- “những tiếng đàn”Âm thanh“bọt nước”Hình ảnh-→ Tiếng đàn hấp dẫn kỳ lạ : những âm thanh có hình khối: tròn trịa, mỏng manh nhưng không thể bị tiêu diệtEm liên tưởng đến điều gì qua hình ảnh “áo choàng đỏ gắt”?Áo choàng đỏ gắtĐấu trườngĐấu sĩ Bò tót Đấu trường chính trịLor-caChế độ độc tàiNT cách tânNền NT già nua >< Đấu tranh vì tự do , dân chủ và nền nghệ thuật Tây Ban Nha Lor-ca tự do , đơn độc trong chiến đấu và trong cách tân nghệ thuậtEm có thấy sự thay đổi nào ở hình tượng Lorca trong 3 dòng thơ sau không?đi lang thang về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn Một Lor-ca đơn độc, mệt mỏi đầy khát vọng cách tân nhưng cũng chếnh choáng mỏi mònLor-ca bị chế độ độc tài thân Phát xít giết hại, sự kiện ấy được thể hiện bằng hình ảnh nào?Áo choàng bê bết đỏ2/ Lorca với cái chết oan khuất:Tây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng 	 áo choàng bê bết đỏLor-ca bị điệu về bãi bắn	 chàng đi như người mộng duĐấu sĩ bị thương khi giao đấuCái chết thảm khốc của Lor-ca  Hoán dụ Đối lập: áo choàng bê bết đỏ hát nghêu ngao hiện thực khát vọng tàn ác cái đẹp  Bi kịch của người nghệ sĩ cách tân trong thời đại bạo tàn.Hình ảnh đó gợi cho em liên tưởng điều gì ?2/ Lorca với cái chết oan khuất:“ tiếng ghi ta nâubầu trời cô gái ấy tiếng ghi ta lá xanh biết mấy tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ” Trước cái chết của Lor-ca, tác giả đã khắc họa hình ảnh tiếng đàn ghi ta có gì đặc biệt? Tiếng ghi taMàu của vỏ đàn, của đất, của quê hươngNỗi niềm hướng tới quê hươngMàu của sự sống tươi đẹpNiềm tha thiết với cuộc sốngHình khối, dòngđau đớn Tiếng đàn hóa thân thành thân phận, linh hồn, trái tim người nghệ sĩ Lor-ca.vỡ oà, xót xa, tức tưởiNâuLá xanhTròn bọt nước vỡ tanRòng ròng máu chảyChuẩn bị:1/ Nội dung:2/ Nghệ thuật:Củng cố:- Niềm thương xót và sự tiếc nuối những cách tân NT của Lorca. - Những suy tư về sự giải thoát , giã từ của Lor-ca.- Yếu tố âm nhạc trong bài thơ.Kết thúc tiết 1, em cần ghi nhớ điều gì về nội dung và nghệ thuật ? Nỗi đau xót sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lorca- Thái độ ngưỡng mộ người nghệ sĩ đại diện cho tinh thần tự do và khát vọng cách tân nghệ thuật- Thể thơ tự do, không dấu câu.- Sử dụng hình ảnh, biểu tượng siêu thực có sức chứa lớn về nội dung.CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!!!HẾT TIẾT 1