Thiết kế bài giảng Ngữ văn 12 - Mùa lá rụng trong (Ma Văn Kháng)

Mïa l¸ rông trong v­ên( Ma V¨n Kh¸ng )Ng­êi thùc hiÖn: Nhãm v¨n tr­êng THPT Th¸i HoµMïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)Môc tiªu cÇn ®¹t :- Gióp häc sinh biÕt vµi nÐt vÒ th©n thÕ vµ sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n Ma V¨n Kh¸ng, vÞ trÝ cña tiÓu thuyÕt “Mïa l¸ rông trong v­ên” trong ®êi v¨n cña «ng. - Häc sinh hiÓu t×nh nghÜa ch©n thµnh, ®»m th¾m, nÐt øng xö ®Ñp gi÷a nh÷ng ng­êi trong gia ®×nh «ng B»ng vµo mét chiÒu tÊt niªn; qua ®ã c¸c em hiÓu thªm v¨n ho¸ ViÖt ë ngµy TÕt nguyªn ®¸n. - Häc sinh c¶m thô tµi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt – mét ph­¬ng diÖn thµnh c«ng cña Ma V¨n Kh¸ng ë tiÓu thuyÕt nµy. - Häc sinh vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt trªn ®Ó ®äc hiÓu nh÷ng néi dung cßn l¹i cña t¸c phÈm.Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)I/ TiÓu dÉn:1. T¸c gi¶: Bót danh Ma V¨n Kh¸ng ®Ó ghi nhí ©n t×nh bµ con d©n téc thiÓu sè vïng nói cao b¾c bé mµ mét thêi nhµ v¨n ®· g¾n bã.Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)2. TiÓu thuyÕt : Mïa l¸ rông trong v­ên :- S¸ng t¸c: 1985.- Tãm t¾t:- VÞ trÝ: §­îc tÆng gi¶i th­ëng Héi nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1986.Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)II/ §äc hiÓu v¨n b¶n:1. §äc vµ tãm t¾t:- §äc.- Tãm t¾t trÝch ®o¹n:- VÞ trÝ trÝch ®o¹n.2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt:a. Nh©n vËt chÞ Hoµi:Th¶o luËn nhãm:Nhãm 1,2,3:Nhãm 4,5,6: T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ ngo¹i h×nh, hµnh ®éng cña nh©n vËt chÞ Hoµi ? C¸ch x­ng h« cña chÞ Hoµi khi xuÊt hiÖn trong nhµ «ng B»ng cho thÊy t×nh c¶m cña chÞ víi gia ®×nh nh­ thÕ nµo? T¹i sao nh÷ng ng­êi trong gia ®×nh «ng B»ng quý yªu mµ kh«ng nÝu kÐo chÞ vÒ víi m×nh ?Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt:Nh©n vËt chÞ Hoµi:- Thêi gian xuÊt hiÖn: chiÒu 30 tÕt. - Ngo¹i h×nh: + Ng­êi phô n÷ n«ng th«n, tr¹c 50 + Ng­êi thon gän trong chiÕc ¸o b«ng trÇn h¹t lùu + Khu«n mÆt réng cã cÆp m¾t ®»m th¾m vµ c¸i miÖng t­¬i. => §Ñp mét c¸ch gi¶n dÞ, t­¬i t¾n.- Hµnh ®éng:+ BiÕt hÕt mäi viÖc trong nhµ-> vÉn chia sÎ víi gia ®×nh.+ Mang quµ quª: g¹o nÕp vµ giß thñ do chång chÞ lµm .+ Lóc gÆp «ng b»ng: ChÞ Hoµi gÇn nh­ kh«ng chñ ®éng, lao vÒ phÝa «ng B»ng (..) thèt lªn mét tiÕng nh­ tiÕng nÊcMïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)+ Ch¾p tay tr­íc bµn thê tæ tiªn ngay sau khi «ng B»ng lui gãt.+ TÝu tÝt hái han kh¾p l­ît mäi ng­êi trong gia ®×nh. => Quan t©m, s¨n sãc mäi ng­êi th©n t×nh.- Ng«n ng÷: x­ng h« víi «ng B»ng vµ c¸c em rÊt th©n thiÕt. Quan hÖ víi gia ®×nh «ng B»ng: lµ d©u tr­ëng (vî anh c¶ T­êng) nay ®· t¸i gi¸. VÎ ®Ñp cña ng­êi phô n÷ ViÖt Nam trong truyÒn thèng g¾n víi m« h×nh gia ®×nh nÒn nÕp gia phong, sèng nÆng nghÜa t×nh thuû chung son s¾t. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)b. Nh©n vËt «ng B»ng:- Ngo¹i h×nh: cao, gÇy h¬n mäi ngµy nh­ng trang träng vµ chØnh tÒ h¬n, g­¬ng mÆt ¸nh lªn c¶m xóc cña con ng­êi tr­íc ng­ìng cöa n¨m míi. - T©m tr¹ng khi gÆp Hoµi: s÷ng l¹i, tho¸ng ng¬ ngÈn, m¾t chíp liªn håi, m«i «ng lËt bËt kh«ng thµnh tiÕng, cã c¸i c¶m gi¸c «ng s¾p khãc oµ, giäng «ng khª ®Æc khµn rÌ, rót kh¨n tay chÊm kÏ m¾t. Nçi niÒm xóc ®éng r­ng r­ng. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)§äc ®o¹n v¨n sau:Tho¸ng c¸i, «ng B»ng nh­ quªn hÕt mäi thø xung Quanh vµ b¶n thÓ. D©ng lªn trong lßng «ng c¸i c¶m xóc thiªng liªng rÊt ®çi quen th©n vµ t©m trÝ «ng bçng mê nhoµ, phiªu diªu l·ng ®·ng gÇn xa, Èn hiÖn tÇng tÇng líp líp nh÷ng h×nh ¶nh khi tá khi mê, chËp chên nh­ trongchiªm bao. Th­a thÇy mÑ ®· c¸ch trë ngµn trïng mµ vÉn h»ng sèng cïng con ch¸u. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng) Con vÉn nghe v»ng v¼ng ®©u ®©y lêi gi¸o huÊn «ng cha, tiªn tæ. Con vÉn ®inh ninh ghi kh¾c c«ng ¬n sinh thµnh d­ìng dôc cña thÇy mÑ, gia téc «ng bµ, cha mÑ tæ tiªn, con nh­ thÊy tõ trong t©m linh, huyÕt m¹ch sù sinh s«i n¶y në, phóc thä an khang cña ch¸u con ®êi ®êi nèi tiÕp trong céng ®ång d©n téc yªu th­¬ng.Vµ em, cïng con trai c¶ cña ba mÑ. Em cïng con ®· mÊt mµ vÉn h»ng sèng, h»ng vui buån, chia sÎ ®ì n©ng, d¾t d×u t«i cïng c¸c ch¸u, c¸c con, c¸c em, Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)Trong gi©y l¸t, nhËp vµo dßng xóc ®éng tri ©n cïng tiªn tæ vµ nh÷ng ng­êi ®· khuÊt, «ng B»ng l©ng l©ng trong nh÷ng hoµi niÖm h­ ¶o, tho¸t trÇn.Nh­ng «ng chØ ë trong dßng t×nh c¶m tr«i l÷ng lê ®ã trong gi©y phót. Qu¸ khø kh«ng c¾t rêi víi hiÖn t¹i. Tæ tiªn kh«ng t¸ch rêi víi con ch¸u. TÊt c¶ liªn kÕt thµnh mét m¹ch bÒn chÆt thuû chung. Bëi vËy, «ng l¹i trë vÒ víi nh÷ng ngµy ®ang sèng, víi nh÷ng ng­êi ®ang sèng. M¾t «ng bçng cay xÌ. Lßng «ng l¹i bån ngén. Vµ «ng véi cói xuèng, bËt trªn ®«i m«i nh÷ng lêi cÇu khÊn thµnh kÝnh vµ run rÈy. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)b. Nh©n vËt «ng B»ng:- T©m tr¹ng khi ®øng tr­íc bµn thê: + Quªn hÕt mäi thø xung quanh kÓ c¶ b¶n th©n.+ Tr«i ng­îc vÒ qu¸ khø: tri ©n víi cha mÑ, tæ tiªn; t©m t×nh víi vî vµ con trai c¶.+ Trë l¹i thùc t¹i: m¾t cay xÌ, lßng l¹i bån ngén.¤ng lµ g¹ch nèi gi÷a qóa khø vµ thùc t¹i cña gia ®×nh Êy trong gi©y phót thiªng nµy . Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)	 ¤ng B»ng lµ kiÓu nh©n vËt ®Æc tr­ng cho líp ng­êi rÊt phæ biÕn trong x· héi ta mét thêi träng ®¹o ®øc gia ®×nh vµ c¸c chuÈn mùc x· héi truyÒn thèng nh­ng ®ang ph¶i g¸nh chÞu nçi ®au tõ c¬n lèc kinh tÕ thÞ tr­êng tµn ph¸ vµo gi¸ trÞ cña gia ®×nh. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)c. Khung c¶nh tÕt trong nhµ «ng B»ng vµ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc:- ChiÒu 30 TÕt: gia ®×nh sum häp, th¨m hái lÉn nhau, d©ng cóng tæ tiªn råi cïng nhau ¨n b÷a tÊt niªn. - Dßng t©m t­ cña «ng B»ng khi ®øng trø¬c bµn thê gia tiªn: tri ©n tæ tiªn, t­ëng nhí nh÷ng lêi gia huÊn; t©m t×nh víi ng­êi ®· khuÊt. - C¸ch øng xö gi÷a c¸c nh©n vËt giµu gi¸ trÞ nh©n b¶n.BiÓu hiÖn cña v¨n ho¸ d©n téc: truyÒn thèng gia ®×nh, ý thøc ®Æt gia ®×nh trong mèi t­¬ng quan víi céng ®ång. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)d. NghÖ thuËt:- X©y dùng kÕt cÊu truyÖn hîp lÝ.Thµnh c«ng trong nh÷ng ®o¹n v¨n miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ con ng­êi. Mïa l¸ rông trong v­ên (Ma V¨n Kh¸ng)III/ LuyÖn tËp cñng cè:H·y ®Æt tªn cho ®o¹n trÝch vµ gi¶i thÝch v× sao em ®Æt tªn nh­ vËy?Cã thÓ ®Æt tªn cho ®o¹n trÝch lµ: ChiÒu tÊt niªn. - T×m ®äc trän vÑn t¸c phÈm. ViÕt mét ®o¹n v¨n bµn vÒ thanh niªn vµ c©c gi¸ trÞ gia ®×nh truyÒn thèng h«m nay. - So¹n bµi: Mét ng­êi Hµ Néi.Bµi tËp vÒ nhµxin ch©n thµnh c¶m ¬n !Xin ch©n thµnh c¶m ¬n