Thiết kế bài giảng Ngữ văn 12 - Tây tiến, Quang Dũng

13/01/20101TÂY TIẾNQuang DũngSVTH : Trần Thị HạnhLỚP : CĐ Văn Sử k16aKHOA : Xã hội.13/01/20102MỤC LỤCTÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả :2. Hoàn cảng sáng tác : 3. Thể thơ và bố cục :4. Chủ đề : II. PHÂN TÍCH : 1. Đoạn1 : Nỗi nhớ thiên nhiên miền Tây và kỉ niệm trên đường hành quân. 2. Đoạn 2 : Kỉ niệm tình quân dân 3. Đoạn 3 : Hình ảnh đoàn binh Tây Tiến 4. Đoạn 4 : Lời nhắn gửi thiêng liêng III. TỔNG KẾT:13/01/20103I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả :(1921-1988), quê Đan Phượng,Hà Nội. Là nghệ sĩ đa tài:viết văn ,soạn nhạc,vẽ tranh, đặc biệt là thơ .- Thơ Quang Dũng phóngkhoáng, hồn hậu, lãng mạn ,tài hoa.- Đặc biệt Quang Dũng có khả năng diễn tả thiên nhiên và con người một cách tinh tế .back13/01/20104Quang Dũng (1921-1988)back13/01/201052. Hoàn cảng sáng tác : -	Sáng tác năm 1948.-	Gắn với sự ra đời của đoàn quân Tây Tiến-	Lúc đầu có tên “Nhớ Tây Tiến”.- 	Được viết và đọc trong Đại hội toàn quân ở Phù Lưu Chanh-	Tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Quang Dũng-	In trong tập “Mây đầu ô”back13/01/201063. Thể thơ và bố cục :+	Thể hành ,trường thiên .Nhịp 4/3 hoặc 2/2/3 Câu thơ 7 chữ (số lẻ)vững chãi , vần bằng/ trắc mạnh mẽ đã lột tả được cái gian nan , hùng tráng của hành trình Tây Tiến.+	4 phần :-	Nỗi nhớ thiên nhiên miền Tây và kỉ niệm trên đường hành quân .-	Kỉ niệm tình quân dân.- 	Hình ảnh đoàn binh Tây Tiến.- 	Lời nhắn gửi thiêng liêng.aback13/01/201074. Chủ đề : Nỗi nhớ và niềm tự hào về đồng đội thân yêu, những chiến sĩ hào hoa, dũng cảm giàu lòng yêu nước trong đoàn binh Tây Tiến đã chiến đấu và hy sinh vì Tổ Quốc thân yêu.back13/01/20108II. PHÂN TÍCH :Đoạn1: Nỗi nhớ thiên nhiên miền Tây và kỉ niệm trên đường hành quân. a. Nỗi nhớ “ chơi vơi” : Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơiback13/01/20109Sông Mãback13/01/201010Rừng núi Tây Bắcback13/01/201011 -	Hình ảnh “sông Mã” -	Từ ngữ “xa rồi”- tiếng thở dài , sâu lắng -	“Tây Tiến ơi”-tiếng gọi bồi hồi, tha thiết. -	Điệp từ “nhớ” -	âm “ơi”bắt vần cùng từ láy “chơi vơi” là nhớ bao trùm lên thời gian, không gian vùng “sông”, “núi”miền Tây. =>	Nỗi nhớ càng da diết , quặn lòng=>tự hào=>	Nhớ xua tan sương khói thời gian làm hiện hình rõ nét kỉ niệm back13/01/201012 b. Thiên nhiên miền Tây :Bức tranh thiên nhiên cửa ngõ Tây Bắc trọng tâm: “Dốc lênxa khơi” - Từ láy : “Khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút”=>thanh trắc - Điệp từ “dốc”, “ngàn thước” - Phép tiểu đối ngàn thước lên/ngàn thước xuống. - Câu 7 vần bằng (Nhà ai xa khơi)‏ - Hình ảnh : nhân hoá “súng ngửi trời” tinh nghịch, hồn nhiên.back13/01/201013=>Thiên nhiên miền Tây: hùng vĩ , hoang sơ, thơ mộng, dữ dội , khắc nghiệt .back13/01/201014=> Lấy ngoại cảnh để tô đậm ý chí anh hùng, lạc quan ,yêu đời: “Khó khăn nào cũng vượt qua...”Dốc lên khúc khủyuback13/01/201015Súng ngửi trờiback13/01/201016Sài Khao sương lấpback13/01/201017 c. Kỉ niệm trên đường hành quân : -	Có kỉ niệm lung linh huyên ảo: “ Mường Lát hoa về trong đêm hơi =>	Bộ đội Tây Tiến hành quân từ rừng về bản phải đốt đuốc soi đường. “ Hoa” - ẩn dụ, chính là Lửa ,là hương thơm ,là người về trong đêm . + Câu thơ có 6/7 vần bằng =>nhẹ nhàng,bâng khuâng => Nét tài hoa tinh tế của nhà thơback13/01/201018Bộ đội Tây Tiến hành quânback13/01/201019 - Kỉ niệm ấm áp tình quân dân : 	Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói 	Mai Châu mùa em thơm nếp xôi + Hình ảnh “Cơm lên khói”. Bát cơm tỏa khói / nặng tình quân dân. + Hương “thơm nếp xôi” =>Miếng ngon nhớ lâu”-dân chở che ,đùm bọc + Mùi thơm “nếp xôi” => tấm lòng thơm thảo từ cô gái Mai Châu xinh đẹp . back13/01/201020 - Kỉ niệm đồng đội hy sinh : Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời => Sự hành quân mỏi mệt cùng cực, kiệt sức + Vì mưa nắng “dãi dầu” , cuộc sống gian khổ. Nhiều chiến sĩ đã hy sinh “bỏ quên đời” trong tư thế “mũ” còn đội trên đầu , “súng” còn cầm trên tay . Coi cái chết như “chuyện nhỏ thôi”. =>Tiếc thương, xót xa, bi tráng.back13/01/201021 Tiểu kết :=> Nỗi nhớ thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, hiểm trở,thơ mộng,khắc nghiệt ,dữ dội. => Nhớ ,tự hào chiến sĩ Tây Tiến nghị lực phi thường ,kiên cường “khó khăn nào cũng vượt qua”, tình đồng đội ,tình quân dân thắm thiết ,tâm hồn lạc quan ,yêu đời => Bút pháp “ thi trung hữu họa”độc đáo ,tài hoa .back13/01/201022- Hình ảnh : “hồn lau” :- Sương trắng, hoa lau trắng=> gợi cảm giác mênh mang ,huyền ảo.- Điệp từ “có thấy”diễn tả tinh tế tâm hồn của nhà thơ gửi vào cỏ cây sông nước => Nét vẽ thi trung hữu hoạ.Có thấy?back13/01/2010232. Đoạn 2 : Kỉ niệm tình quân dâna. Nhớ đêm liên hoan văn nghệ - Chữ “bừng” –nét vẽ thần - “Hội đuốc hoa” =>lãng mạn - “Kìa ” =>ngạc nhiên - Trung tâm là cô gái tình tứ - Từ láy “e ấp” =>duyên dáng - Âm thanh: “khèn”,nhạc ,thơ - Vũ điệu “man điệu” => Niềm vui phấn chấn, hứng khởi , ngạc nhiên , thích thú. back13/01/201024Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa.back13/01/201025b. Nhớ chiều sương Châu Mộc : Chiều sương là nền cảnh. Cảnh vật trong chiến tranh mà tĩnh lăng, huyền ảo như trong cổ tích. Sương dâng dâng mỗi lúc một dày.- Bút pháp “thi trung hữu họa”back13/01/2010263. Đoạn 3:Hình ảnh đoàn binh Tây Tiến a. Gương mặt chung: “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm”- Hình ảnh : “không mọc tóc”:Chỉ bộ đội Tây Tiến:- Vì lí do vệ sinh, vì sốt rét rừng.- Vì tiện lợi trong đánh nhau giáp lá cà.- Hình ảnh : “quân xanh màu lá” =>da xanh ,tiều tụy Vẫn mang sức mạnh “dữ oai hùm” => Sức mạnh làm thất điên bát đảo kẻ thù => Cách nói kế thừa trong thơ ca truyền thống. back13/01/201027 b. Lý tưởng : “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”. - “Đời xanh”- hoán dụ chỉ tuổi trẻ . Vì độc lập tự do của Tổ Quốc ,nhiều sinh viên Hà Nội xếp bút nghiên theo nghiệp đao cung. - Họ sẵn sàng hiến dâng máu xương cho Tổ Quốc. => Đây là lời thề thiêng liêng “Quyết tử đểTổ Quốc quyết sinh” back13/01/201028 c. Tâm hồn mộng mơ : “ mắt trừng” ... “đêm mơ” ... - “Mắt trừng” –ánh mắt căm thù ,gợi tư thế chiến đấu lẫm liệt vô song. - “Đêm mơ” đêm về trong doanh trại trằn trọc khó ngủ vì nhớ nhà, nhớ quê , nhớ Hà Nội , nhớ người thương. - “Biên giới và Hà Nội”- hai địa danh ở hai phía chân trời - “Dáng kiều thơm”-cô gái đẹp thướt tha , duyên dáng. => đây là nét cân bằng tâm lí ,là sinh lực , => Là tình yêu quê hương giúp họ có sức mạnh vượt lên phía trước back13/01/201029Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơmback13/01/201030d. Sự hy sinh anh dũng Từ Hán Việt: mồ viễn xứ , chiến trường , áo bào , khúc độc hành => cái chết bình dị , vô danh, thầm lặng giữa thiên nhiên bao la rộng lớn. Chỉ có dòng sông Mã “gầm lên” đón nhận thể xác các anh vào lòng đất Mẹ Tổ Quốc thân yêu . => Lính Tây Tiến sống hồn nhiên yêu đời , lạc quan , chết vẻ vang , sẵn sàng đem xương máu “đời xanh”hiến dâng cho đất nước => rung lên niềm thương tiếc ,tự hào.13/01/201031Sông Mã gầm lên khúc độc hànhback13/01/201032 4. Đoạn 4 : Lời nhắn gửi thiêng liêng - Điệp ngữ “Tây Tiến”=>gọi tha thiết đồng đội - Câu tinh lược“không hẹn ước”ngày trở về.Hình ảnh : gợi nhớ “mùa xuân ấy”  2/1947 có lời thề thiêng liêng .- Từ láy “thăm thẳm”=>giữa nhà thơ và đồng đôị đã “chia phôi” thời gian , không gian .- Hình ảnh tâm linh :“hồn” đồng đội hy sinh tại Sầm Nứa (Lào) - Câu phủ định “chẳng về xuôi”=>hy sinh thầm lặng ,vô tư.  Nhớ , thương, đau xót ,nghẹn ngào, thổn thức vừa hãnh diện, tự hào.back13/01/201033 III. TỔNG KẾT: Nội dung : Nhớ ,thương,ca ngợi ,tự hào , về đồng đội Tây Tiến , chiến sĩ vô danh đất Thăng Long cầm súng bảo vệ Tổ Quốc,về những năm tháng “Không thể nào quên” Nghệ thuật : Bút pháp lãng mạn ,cốt cách tài hoa,giọng điệu trang trọng, hào hùng, độc đáo.back13/01/201034BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾTTHÂN ÁI CHÀO CÁC BẠNchúc các bạn học tốt !!!comback