Bài giảng Bài 24: Thường thức mĩ thuật: Giới thiệu một số tranh dân gian Việt Nam (tiết 3)

Trân trọng kính chào quý thầy cô và các em học sinhTrường THCS Khánh HậuSV thực hiện: Nguyễn Thị Linh ThuTrường THCS Khánh HậuSV thực hiện: Nguyễn Thị Linh ThuTrân trọng kính chào quý thầy cô và các em học sinhTrường THCS Khánh HậuSV thực hiện: Nguyễn Thị Linh ThuTrường THCS Khánh HậuSV thực hiện: Nguyễn Thị Linh ThuTrân trọng kính chào quý thầy cô và các em học sinhSV thực hiện: Nguyễn Thị Linh ThuBài 24:Thường thức mĩ thuậtGIỚI THIỆU MỘT SỐ TRANH DÂN GIAN VIỆT NAMTìm hiểu hai dòng tranh dân gian tiêu biểu của Việt NamTranh Đông Hồ2.Tranh Hàng Trống3. Tìm hiểu về tranh Đông Hồ - Tranh Đông Hồ (tranh làng Hồ) được sản xuất tại làng Đông Hồ một làng nhỏ nằm ven Sông Đuống thuộc huyện Thuận Thành ,tỉnh Bắc Ninh .Tác giả của các tranh dân gian Đông Hồ chính là những người nông dân .Họ thường làm tranh trong những lúc rỗi việc đồng áng .Các bức tranh họ vẽ thể hiện sự liên hệ khắng khít giữa con người với thiên nhiên trong cuộc sống muôn màu ,muôn sắc.Tranh Đông Hồ được sản xuất hàng loạt bằng những ván gỗ khắc .Gỗ để làm tranh thường là gỗ thị vì thớ gỗ thị dẻo ,dai và dễ khắc.Mỗi màu có một bản in nên bức tranh có bao nhiêu màu phải có bấy nhiêu bản khắc.* Bức tranh Gà “Đại Cát” và Đám cưới Chuột Câu 1: Màu sắc của các bức tranh này như thế nào?- Màu sắc trong tranh được tạo ra từ những vật có sẵn trong thiên nhiên và dễ kíếm như:màu đen lấy từ than lá tre ,than rơm;màu đỏ son lấy từ sỏi đỏ tán mịn ;màu vàng lấy từ hoa hòe hoặc cây gỗ vang ;màu lam lấy từ lá cây chàm ;màu trắng lấy từ vỏ sò ,vỏ hến hầm,đốt ,tán nhỏ trộn hồ nếp.Câu 2:Hãy nhận xét về cách sắp xếp bố cục trong tranh? - Cách sắp xếp bố cục trong tranh thuận mắt ,hình to, nên thoáng.Câu 3:Các nét viền đen trong tranh được khắc như thế nào? -Đường nét đơn giản ,chắc khỏe và dứt khoát đã thể hiện rõ tính cách của người nông dân đôn hậu ,phóng khoáng.Câu 4:Thường dùng giấy gì để in tranh?-Giấy in tranh thường là giấy dó được quét lên một lớp điệp tán nhỏ trộn với hồ nếp.4.Tìm hiểu tranh Hàng Trống -Dòng tranh này được bày bán tập trung ở phố Hàng Trông nay thuộc quận Hoàn Kiếm ,Hà Nội nên được gọi là tranh Hàng Trống .Phố Hàng Trống vốn từng nổi tiếng với các ngành thủ công mĩ nghệ và có cả những xưởng in tranh.-Phố Hàng Trống từng là trung tâm văn hóa và là một điểm hội tụ giao lưu thương mại nên dễ tiếp xúc với tranh nước ngoài (Trung Quốc).-Đối tượng phục vụ của tranh Hàng Trống là những thị dân và tầng lớp trung lưu ở kinh thành ,vì thế các nghệ nhân nhiều khi phải vẽ theo yêu cầu của khách hàng.*Bức tranh Chợ quê và Phật Bà Quan Âm-Tranh Hàng Trống chỉ cần một bản khắc để in nét đen làm đường viền cho các hình vẽ và sau đó tô màu bằng tay.Câu 1: Màu sắc của các bức tranh như thế nào?-Màu sắc trong tranh là phẩm nhuộm nên màu sắc tươi tắn ,sinh động .Câu 2:Nhận xét về cách sắp xếp bố cục trong tranh?-Cách sắp xếp bố cục theo lối thuận mắt .-Đường nét mảnh nhỏ ,trau chuốt và rậm rạp , nhiều khi chìm lẫn trong màu sắc thể hiện sự công phu và sáng tạo .-Khuôn khổ của tranh có nhiều kích thước khác nhau.Kết luận:-Sự sáng tạo nghệ thuật của các nghệ nhân thể hiện ở chổ :Họ tìm ra những nguyên liệu đơn giản,sẵn có để tạo nên những bức tranh đẹp ,giàu tính nghệ thuật .-Mỗi dòng tranh đều nhằm phục vụ cho một đối tượng cụ thể nên mỗi dòng tranh đều có cách diễn tả riêng.II. Tìm hiểu hai bức tranh Đông Hồ1. Tranh Gà “Đại Cát”+ Nội dung+ Bố cục+ Hình + Màu sắc+ Đường nét+ Chất liệu-Nội dung: Tranh vẽ một chú Gà trống có dáng oai vệ ,hùng dũng ,tượng trưng cho sự thịnh vượng và đức tính mạnh mẽ của người đàn ông.-Bố cục: Hài hòa thuận mắt,hình to,nên thoáng.-Hình: Hình vẽ được cách điệu cao.-Màu sắc: Đơn giản được tạo ra từ những vật có sẵn trong thiên nhiên và dễ kiếm.-Đường nét:To ,chắc khỏe nhưng không bị khô cứng.-Chất liệu: Giấy dó. Kết luận: - Tranh thuộc đề tài Chúc tụng. Đại Cát có ý nghĩa chúc mừng mọi người, mọi nhà đón xuân mới.Theo quan niệm xưa ,Gà trống oai vệ ,hùng dũng tương trưng cho sự thịnh vượng và những đức tính tốt mà con trai cần có. Gà được coi là hội tụ năm đức tính:Văn, võ, dũng ,nhân, tín.2. Tranh Đám cưới Chuột+ Nội dung+ Bố cục+ Hình + Màu sắc+ Đường nét+ Chất liệu-Nội dung: Bức tranh đặc sắc cả về nội dung và nghệ thuật của dòng tranh Đông Hồ ,nhằm đã kích tệ tham nhũng,ức hiếp dân chúng của tầng lớp thống trị phong kiến xưa.-Bố cục: Bố cục theo hàng ngang ,dàn điều.-Hình :Hình vẽ được cách điệu ,hình thức diễn tả hợp lý,hóm hỉnh tạo cho bức tranh sự hài hước ,sinh đông.-Màu sắc: Đơn giản được tạo ra từ những vật có sẵn trong thiên nhiên và dễ kiếm.-Đường nét:To,chắc khỏe nhưng không bị khô cứng.-Chất liệu: Giấy dó. Kết luận: - Tranh thuộc đề tài trào lộng,châm biếm,phê phán những thối hưng tật xấu trong xã hội. III. Tìm hiểu hai bức tranh Hàng Trống1. Bức tranh Chợ quêCâu 2: Trong tranh có những nhân vật nào?Câu 3: Cảnh trong tranh được thể hiện như thế nào?Câu 1: Trong tranh có những hình ảnh gì? Câu hỏi thảo luận:Câu 1: Trong tranh có những hình ảnh gì?Những hình ảnh trong tranh :Liều quán ,cây cối và người.Câu 2: Trong tranh có những nhân vật nào?Những nhân vật trong tranh: Người bán hàng , người mua hàng,người già,trẻ con,nam và nữõ, người ăn xin ,kẽ đánh bạc,người xem bói.Câu 3:Cảnh trong tranh thể hiện như thế nào?-Cảnh chợ tấp nập,nhộn nhịp,những người ở các tầng lớp khác nhau được miêu tả hết sức tinh tế,chi tiết mà không vụn. Kết luận:-Cách vẽ đường nét tinh tế và kĩ ,diễn tả nhân vật có đặc điểm ,có thần thái và màu sắc tươi nguyên của phẩm nhuộm đã tạo nên sự sống động của bức tranh tiêu biểu cho nghệ thuật của dòng tranh Hàng Trống.2. Bức tranh Phật Bà Quan Âm Câu hỏi thảo luận:Câu 1 :Bức tranh vẽ Phật Bà Quan Âm như thế nào?Câu 2: Vì sau bức tranh lại tạo được vẽ đẹp?Câu 1 :Bức tranh vẽ Phật Bà Quan Âm như thế nào?-Bức tranh có màu sắc tươi tắn ,cách vẽ màu có vờn đậm nhạt.Cách sắp xếp bố cục cân đối,hài hòa ,Đức Phật ngồi xếp bằng trên đài sen,tỏa ánh hào quang.Câu 2:Vì sao bức tranh lại tái tạo được vẽ đẹp?-Cách “cản màu”, cách tô màu truyền thống của dòng tranh Hàng Trống tạo được độ đậm nhạt của màu trong mỗi nét bút nên tranh có độ sâu,huyền ảo của không khí thần tiên,cách diễn tả nét mềm mại,đặc biệt là nét ;cách sắp xếp bố cục nhịp nhàng cân đối . Kết luận về hai dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống: Giống nhau của tranh Đông Hồ và HàngTrống:Phản ánh hiện thực cuộc sống.In trên bản khắc gỗ.Cùng tô viền đen.Bố cục theo bối cảnh ước lệ,tẩu mã. Khác nhau của tranh Đông Hồ và Hàng Trống:Tranh Đông Hồ-Phục vụ nhân dân lao động.-Sử dụng nhiều bản khắc,mỗi màu là một bản khắc.-Vẽ trên giấy dó.-Màu có nguồn gốc từ thiên nhiên .-Nét vẽ to, khỏe mộc mạc dân dã . -Kích cỡ nhất định.Tranh Hàng Trống-Phục vụ thị dân.-Sử dụng một bản khắc in nét viền, vẽ bằng tay.-Vẽ trên giấy trắng.-Màu phẩm nhuộm.-Nét vẽ trau chuốt.-Phong phú về kích thước . Khác nhau của tranh Đông Hồ và Hàng Trống:Tranh Đông Hồ-Phục vụ nhân dân lao động.-Sử dụng nhiều bản khắc,mỗi màu là một bản khắc.-Vẽ trên giấy dó.-Màu có nguồn gốc từ thiên nhiên .-Nét vẽ to, khỏe mộc mạc dân dã . -Kích cỡ nhất định.Tranh Hàng Trống-Phục vụ thị dân.-Sử dụng một bản khắc in nét viền, vẽ bằng tay.-Vẽ trên giấy trắng.-Màu phẩm nhuộm.-Nét vẽ trau chuốt.-Phong phú về kích thước . Khác nhau của tranh Đông Hồ và Hàng Trống:Tranh Đông Hồ-Phục vụ nhân dân lao động.-Sử dụng nhiều bản khắc,mỗi màu là một bản khắc.-Vẽ trên giấy dó.-Màu có nguồn gốc từ thiên nhiên .-Nét vẽ to, khỏe mộc mạc dân dã . -Kích cỡ nhất định.IV. Trò chơi ô số bí mật:12345678Tranh Đông Hồ được sản xuất ở đâu ?Làng Đông Hồ ,Thuận Thành ,Bắc NinhTranh Đông Hồ được in trên giấy gì?Giấy dó quét một lớp diệp tán nhỏ trộn với hồ nếp.Bức tranh Phật Bà Quan Âm phục vụ cho đối tượng nào?Bức tranh Phật Bà Quan Âm phục vụ cho tôn giáoDòng tranh dân gian nào được sản xuất và bày bán tại phố Hàng Trống(Hà Nội)?Tranh Hàng TrốngÔ may mắnEm được nhận một phần qùaKể tên một số tranh Đông Hồ mà em biết?-Đám cưới Chuột -Gà “Đại Cát”-Gà Mái-Vinh hoa-Phú quýTranh Chợ quê thuộc đề tài gì?Sinh hoạt ,vui chơiMàu sắc trong tranh Đông Hồ có nguồn gốc từ đâu?Màu sắc trong tranh Đông Hồ có nguồn gốc từ thiên nhiên.Kính chúc quý thầy cơ dồi dào sức khoẻ.Chúc các em chăm ngoan, học giỏi.