Bài giảng Bài 35: Ankin - Tính chất hoá học, điều chế và ứng dụng

C-HC-CPhân tử ankan chỉ có các liên kết và Các ankan tương đối trơ về mặt hoá học. Ơû nhiệt độ thường chúng ko phản ứng với axit, bazơ và chất oxi hoá mạnh (như KMnO4 )Ankan còn có tên là parafin (nghĩa là ít ái lực hoá học)Liên kết bền vững Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác và nhiệt, ankan tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hoáKhi chiếu sáng hoặc đốt nóng hỗn hợp mêtan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế lần lượt các nguyên tử hidro bằng clo:CH4 + Cl2 CH3Cl + HClMetyl clorua (clometan) CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 + HClCHCl + Cl2 CCl4 + HClMetyl en clorua (điclometan) Clorofom (triclometan) Cacbon tetraclorua (tetraclometan) Các đồng đẳng của metan cũng tham gia phản ứng thế tương tự mêtanCH3-CH2-CH3 Br2 ,as CH3-CHBr-CH3 + CH3-CH2-CH2-Br + HBr25oCCH3-CH2-CH3 Cl2 ,as CH3-CHCl-CH3 + CH3-CH2-CH2-Cl + HCl25oC2-clopropan, 57%1-clopropan, 43%97% (chính)3% (phụ)Phản ứng thế H bằng halogen thuộc loại phản ứng halogen hoá, sản phẩm hữu cơ có chứa halogen gọi là dẫn xuất halogenClo thế H ở cacbon các bậc khác nhau. Brom hầu như chỉ thế H ở cacbon bậc cao. Flo phản ứng mãnh liệt nên phân hủy ankan thành C và HF. Iot quá yếu nên không phản ứng với ankanCơ chế phản ứng halogen hoá ankanPhản ứng clo hoá vá brom hoá ankan xảy ra theo cơ chế gốc - dây chuyền_ Bước khơi mào_ Bước phát triển dây chuyền_ Bước đứt dây chuyềnCơ chế phản ứng halogen hoá ankan_ Bước khơi màoPhân tử clo hấp thụ ánh sáng bị phân cắt đồng li thành 2 nguyên tử cloCl Cl as Cl + ClCơ chế phản ứng halogen hoá ankan_ Bước phát triển dây chuyền CH3 H + Cl CH3 + HClCH3 + Cl Cl CH3Cl + ClCH3 H + Cl ..Lặp đi lặp lại tới chục ngàn lần như một dây chuyềnCơ chế phản ứng halogen hoá ankan_ Bước đứt dây chuyền Các gốc tự do kết hợp với nhau thành các phân tử bền hơnCl + Cl Cl2CH3 + Cl CH3ClCH3 + CH3 CH3CH3