Bài giảng Bài 38: Cân bằng hóa học (tiết 5)

Gv: HUỲNH THỊ THƯCÂN BẰNG HÓA HỌC Bài 38 TRƯỜNG THPT ĐẠ TƠNGKiểm tra bài cũNêu các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ của một phản ứng hĩa học?Nồng độ.Áp suất.Nhiệt độ.Diện tích bề mặt (diện tích tiếp xúc).Chất xúc tác.	1. Phản ứng một chiều:Ví dụ1 : Fe + 2HCl  FeCl2 + H2Trong cùng điều kiện H2 không phản ứng với FeCl2.Ví dụ 2 : Nhiệt phân KClO3 có mặt chất xúc tác MnO22KClO3  2KCl + 3O2 to, MnO2Trong cùng điều kiện (t0, MnO2 ) KCl không phản ứng được với O2 để tạo lại KClO3. Câu hỏi 1 : Viết pứhh xảy ra trong các trường hợp sau: a)Fe với dung dịch HClb)phản ứng nhiệt phân KClO3. Sản phẩm sinh ra trong mỗi pứ trên có tác dụng với nhau được không?Như vậy 2 phản ứng trên chỉ xảy ra theo một chiều từ trái sang phải. Những phản ứng như vậy gọi là phản ứng một chiều.Phản ứng một chiều là gì?Phản ứng một chiều: là phản ứng chỉ xảy ra theo một chiều từ trái sang phải, biểu thị bằng 1 mũi tên chỉ chiều phản ứng. I/ PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌCTrong PƯHH người ta dùng kí hiệu nào để chỉ một phản ứng là phản ứng một chiều?2. Phản ứng thuận nghịch:Ở điều kiện thường Cl2 phản ứng với H2O tạo thành HClO và HCl, đồng thời HCl và HClO cũng phản ứng với nhau tạo ra Cl2 và H2O.Phản ứng thuận nghịch: là phản ứng xảy ra theo hai chiều trái ngược nhau, biểu thị bằng hai mũi tên ngược chiều nhau.* Đặc điểm của phản ứng thuận nghịch: Hỗn hợp phản ứng luôn có mặt đồng thời cả sản phẩm và chất tham gia phản ứng. Câu hỏi 2 : a) Viết phương trình phản ứng của clo với H2O. b) Biết HClO là chất oxi hóa mạnh oxi hóa được HCl là chất khử. Hãy viết phương trình phản ứng xảy ra. Cl2 + H2O HClO + HClXét phản ứng:phản ứng như vậy gọi là phản ứng thuận nghịchPhản ứng thuận nghịch là gì?Trong PƯHH người ta dùng kí hiệu nào để chỉ một phản ứng là phản ứng thuận nghịch?I/ PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌCThời gianTốc độ phản ứngVtVnTrạng thái cân bằng3. Cân bằng hóa học:XÐt ph¶n øng:H2(khÝ) + I2(khÝ) 2HI(khÝ)vt = vn Gäi Vt lµ tèc ®é cđa ph¶n øng thuËn vµ Vn lµ tèc ®é cđa ph¶n øng nghÞch.Nhận xét: Ban đầu: Vt lớn (do nồng độ I2 và H2 lớn); Vn = 0 (do nồng độ HI=0)Khi pư ùxảy ra: Vt giảm (do nồng độ I2 và H2 giảm); Vn tăng (nồng độ HI ngày càng lớn)Đến một lúc nào đó (tcb) thì Vt = Vn = const (Vcb): pứ đạt tới trạng thái cân bằng.VcbI/ PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌCtcbC©n b»ng ho¸ häc: lµ tr¹ng th¸i cđa ph¶n øng thuËn nghÞch khi tèc ®é cđa ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch (Vt = Vn).VËy h·y cho biÕt c©n b»ng ho¸ häc lµ g×?Ph©n tÝch sè liƯu thùc nghiƯm thu ®­ỵc tõ ph¶n øng trªn nh­ sau H2 + I2  2HIBan ®Çu: 0,5 0,5 0 (mol/l)Ph¶n øng: 0,393 0,393 0,786 (mol/l)C©n b»ng: 0,107 0,107 0,786 (mol/l)Tõ ph©n tÝch trªn h·y cho biÕt t¹i tr¹ng th¸i c©n b»ng, ph¶n øng thuËn vµ ph¶n øng nghÞch cã xÈy ra kh«ng? Tõ ®ã h·y nªu 1 ®Ỉc ®iĨm cđa c©n b»ng hãa häc?T¹i sao ë tr¹ng th¸i c©n b»ng nång ®é c¸c chÊt kh«ng ®ỉi nÕu gi÷ nguyªn ®iỊu kiƯn ph¶n øng?C©n b»ng ho¸ häc lµ c©n b»ng ®éng3. Cân bằng hóa học:XÐt ph¶n øng:H2(khÝ) + I2(khÝ) 2HI(khÝ)Số liệu phân tích:Tại trạng thái cân bằng: pứ không dừng lại mà pứ thuận và pứ nghịch vẫn tiếp tục xảy ra nhưng với tốc độ bằng nhau Vt = Vn Tại trạng thái cân bằng: Vt = Vn có nghĩa là trong 1 đơn vị thời gian, nồng độ các chất pứ giảm đi bao nhiêu theo pứ thuận thì lại được tạo ra bấy nhiêu theo pứ nghịchI/ PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC3. Cân bằng hóa học:XÐt ph¶n øng:H2(khÝ) + I2(khÝ) 2HI(khÝ)C©n b»ng ho¸ häc lµ tr¹ng th¸i cđa ph¶n øng thuËn nghÞch khi tèc ®é cđa ph¸n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch (Vt = Vn).C©n b»ng ho¸ häc lµ c©n b»ng ®éngC¸c chÊt ph¶n øng kh«ng chuyĨn ho¸ hoµn toµn thµnh s¶n phÈm nªn trong hƯ c©n b»ng lu«n lu«n cã mỈt chÊt ph¶n øng vµ chÊt s¶n phÈm.I/ PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC1/ Thí nghiệm:+ Cho hai ống nghiệm (1) và (2) chứa lượng khí NO2 như nhau, trong mỗi ống nghiệm đều tồn tại cân bằng sau:(1)(2)+ Màu của hỗn hợp khí trong cân bằng ở hai ống nghiệm như nhau.Nước đá(1)(2)Câu hỏi: Nhận xét hiện tượng thí nghiệm. Nồng độ NO2 ở 2 ống có gì thay đổi ?Sau khi ngâm ống (1) vào nước đá, ống (1) màu nhạt hơn ống (2) chứng tỏ nồng độ khí NO2 trong ống (1) đã giảmII/ SỰ CHUYỂN DỊCH CÂN BẰNGN2O4(k) 2NO2 (k)(không màu) (màu nâu đỏ)2/ Định nghĩa :Sự chuyển dịch cân bằng hóa học là sự di chuyển từ trạng thái cân bằng này đến trạng thái cân bằng khác do tác động của các yếu tố bên ngoài lên cân bằng.+ Các yếu tố làm chuyển dịch cân bằng là nồng độ, áp suất, nhiệt độ. 1/ Thí nghiệmHiện tượng trong thí nghiệm vừa nêu được gọi là sự chuyển dịch cân bằng.II/ SỰ CHUYỂN DỊCH CÂN BẰNGNguyên lý chuyển dịch cân bằng Lơ-Chat-tơ-li-eTrong một hệ cân bằng, nếu ta tác động một điều kiện nào đĩ lên hệ như thay đổi áp suất, nhiệt độ hoặc nồng độ thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động của sự thay đổi đĩ.Củng cố1.phản ứng một chiều là phản ứng chỉ xảy ra theo một chiều từ trái sang phải trong cùng một điều kiện.2.Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra theo hai chiều trái ngược nhau trong cùng một điều kiện .3.Vt=Vn : phản ứng đạt :TTCB4.TTCB1 TTCB2 :sự chuyển dịch cân bằngBài học kết thúc!THANK YOU