Bài giảng Lịch sử 12 - Lược sử Việt Nam (Phần mở rộng)

NHA TRANGLƯỢC SỬ VIỆT NAMPHẦN MỞ RỘNG BỔ SUNG, PHÂN TÍCH, ĐI SÂU, NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ HUYỀN THOẠI SỬ, GIAI THOẠI SỬ, BÍ SỬ TRANH, ẢNH, CLIPSỬ DỤNG Khi đang ở Slide giản đồ, muốn mở rộng thời đại, giai đoạn nào thì Click vào ô tương ứng giai đoạn đó – khi đang ở Slide mở rộng muốn trở về giản đồ thì Click vào “PHẦN MỞ RỘNG”NKINH DƯƠNG VƯƠNG x THẦN LONG-2879: KDV-THỦY TỔOLẠC LONG QUÂN x ÂU CƠBọc 100 trứng (Đồng bào-Bách Việt)IHÙNG VƯƠNG: VĂN LANG-PHONG CHÂU-LẠC VIỆT-2000: HV-QUỐC TỔ -Hùng Vương 6: Phù Đổng Thiên vương; Sự tích bánh chưng, bánh giầy -Hùng vương 18: Sơn tinh-Thủy tinh GAN DƯƠNG VƯƠNG: ÂU VIỆT + LẠC VIỆT = ÂU LẠC-CỔ LOA-257  -208: NHÀ THỤC-Chống Tần (Tần Thủy Hoàng) -Sự tích nỏ thần (truyền thuyết Mỵ Châu-Trọng Thủy) -207 -111: NHÀ TRIỆU-NAM VIỆT-PHIÊN NGUNG-111 39: NHÀ HÁN-GIAO CHỈ, CỬU CHÂNITRƯNG NỮ VƯƠNG: HÙNG LẠC-MÊ LINH40  43: HAI BÀ TRƯNGChống Đông Hán- “đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt”!?44  247: ĐÔNG HÁN-ĐÔNG NGÔ-GIAO CHÂU248: TRIỆU THI TRINHHoành qua đương hổ dị-Đối diện Bà Vương nan249  541: NGỤY-TẤN-TỀ-LƯƠNGOLÝ NAM ĐẾ: VẠN XUÂN- LONG BIÊN 543  602: NHÀ TIỀN LÝChống Lương-Dạ Trạch Vương Triệu Quang Phục603  712: TÙY-ĐƯỜNG-CHÂU GIAO-AN NAM713  722: MAI HẮC ĐẾNMAI HẮC ĐẾ: AN NAM-VẠN AN Đường đi cống vải (Dương Quí Phi) từ đây đứtBỐ CÁI ĐẠI VƯƠNG: AN NAM-TỐNG BÌNH PHÙNG HƯNG-NGÔ QUYỀN quê Đường Lâm (làng Việt cổ có 2 vua)G776  791: PHÙNG HƯNG905  930: NHÀ HỌ KHÚCKHÚC THỪA DỤ-KHÚC HẠO-KHÚC THỪA MỸ: AN NAM-ĐẠI LAĐộc lập thực sự-Thân thuộc trên danh nghĩaL931  937: DƯƠNG ĐÌNH NGHỆChống Nam Hán, sau bị Kiều Công Tiễn phản bội938  965: NHÀ NGÔNGÔ VƯƠNG-DƯƠNG BÌNH VƯƠNG-NAM TẤN VƯƠNG-THIÊN SÁCH VƯƠNG: AN NAM-CỔ LOANgô Quyền-Dương Tam Kha (anh rể)-Ngô Xương Văn-Ngô Xương Ngập-Ngô Xương XíA966  968: LOẠN 12 SỨ QUÂN968  980: NHÀ ĐINHĐINH TIÊN HOÀNG ĐẾ: ĐẠI CỒ VIỆT-HOA LƯDẹp loạn 12 sứ quân. Đỗ Thích phản chủ giết Đinh Tiên Hoàng và con trưởng là Đinh Liễn. Đinh Toàn 6 tuổi lên ngôi, thái hậu Dương Vân Nga nhiếp chính.C980  1009: NHÀ TIỀN LÊLÊ ĐẠI HÀNH: ĐÂỊ CỒ VIỆT-HOA LƯLê Hoàn lên ngôi thay Đinh Toàn chống Tống- Lê Trung Tông (ở ngôi vua 3 ngày)-Lê Ngọa Triều (hiếu sát)H1100  1225: NHÀ HẬU LÝLÝ THÁI TỔ: ĐẠI CỒ VIỆTĐẠI VIỆT-THĂNG LONGTừ Lý Công Uẩn và chiều dời đô đến Lý Chiêu Hoàng cả thảy 9 đời vua, Lý Thường Kiệt đánh Tông ở Ung, Khâm, Liêm. Chống Tống và bài thơ Thần “Nam”O1225  1400: NHÀ TRẦNTRẦN THÁI TÔNG: ĐẠI VIỆT-THĂNG LONGLý Chiêu Hoàng (bị ép) nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh-12 đời vua Trần-Phật hoàng Trần Nhân Tông-Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn-3 lần chống Nguyên Mông (1258, 1285, 1288)-Hôn phối nội tộc.O1400  1407: NHÀ HỒHỒ QUÝ LY: ĐẠI NGU-TÂY ĐÔHồ Quý Ly cướp ngôi vua từ cháu ngoại Trần Thiếu Đế. Hồ Nguyên Trừng-Hồ Hán Thương-Nhà Hồ văn trị giỏi (có tài cải cách kinh tế) võ trị dở. N1407  1413: NHÀ HẬU TRẦŃGiản Định Đế Trần Ngỗi-Trùng Quang Đế Trần Quý Khoách: không định đô. Kháng chiến chống Minh1428  1527: NHÀ HẬU LÊ (THỜI LÊ SƠ)Lê sơ (100 năm)-10 vua-Lê Lợi, Nguyễn Trãi (vụ án Lệ Chi Viên) chống Minh 1418-1428 (Lam Sơn-Bình Ngô Đại Cáo)-Hồ Hoàn Kiếm-Lê Thánh Tông.GLÊ THÁI TỔ (LÊ SƠ) : ĐẠI VIỆT-ĐÔNG ĐÔ1527  1592: NHÀ MẠCThái tổ Mạc Đăng Dung-6 đời vua-Bị Trịnh Tùng tiêu diệt 1592, tàn quân Nhà Mạc lên Cao Bằng đến 1677 mới chấm dứt hẳn -̣Trạng Trình Nguyễn Bỉnh KhiêmMẠC THÁI TỔ : ĐẠI VIỆT-THĂNG LONGV1558  1777: CHÚA NGUYỄN9 chúa:Tiên-Sãi-Thượng-Hiền-Nghĩa-Minh-Ninh-Vũ-Định. 7 phủ từ Ái Tử Phú Xuân. Tránh Chúa Trịnh, mở cõi phương NamNGUYỄN HOÀNG (CHÚA TIÊN)-ĐÀNG TRONGA1545  1787: CHÚA TRỊNH12 chúa: Kiểm-Tùng-Tráng-Tạc-Căn-Cương-Giang-Doanh-Sâm-Cán-Tông-Bồng. Lê tồn, Trịnh tại-Lê bại, Trịnh vong. Phù Lê diệt Mạc (1533-1567). Trịnh-Nguyễn phân tranh (1627-1672)TRỊNH KIỂM (CHÚA TRỊNH) -ĐÀNG NGOÀIVNhà hậu Lê (thời Lê Trung Hưng) 1533-1788, 16 vua “khoanh tay, rũ áo” thực quyền về Chúa Trịnh1778  1802: NHÀ TÂY SƠNTây Sơn Tam kiệt-đánh Nguyễn, chống Trịnh-Nguyễn Huệ Nam chinh (Rạch Gầm, Xoài Mút), Bắc chiến (Thăng Long)-phò Lê (Chiêu Thống)-diệt Trịnh (Tông)-Bắc Bình VươngTÂY SƠN VƯƠNG (NGUYỄN NHẠC): QUY NHƠN-AN NAML1802  1945: NHÀ NGUYỄNNguyễn Ánh cầu viện Xiêm, Pháp đánh Tây Sơn-Thống nhất quốc gia (Hoàng Sa, Trường Sa)-Pháp vào Đà Nẵng (1858), đánh Hà Nội (1873)-Cần Vương-13 vua (Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy-Hoàng đế cuối cùng)HOÀNG ĐẾ GIA LONG: VIỆT NAM-PHÚ XUÂNA1945  1976: NHÀ NƯỚC VNDCCHThời đại Hồ Chí Minh-Điện Biên Phủ-Đại thắng mùa xuân 1975-Võ Nguyên GiápNTUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP: VIỆT NAM-HÀ NỘI1955  1975: QUỐC GIA VNCHChính Phủ Cách Mạng Lâm Thời Miền Nam Việt Nam ANGÔ ĐÌNH DIỆMNGUYỄN VĂN THIỆU: VIỆT NAM-SÀI GÒN1976  NAY: CHXHCNVNVIỆT NAM HÀ NỘINOIGIOGLACHIONNGTVEMANPHẦN MỞ RỘNG Bờ cõi nước Xích Qủy bấy giờ phía Bắc gíáp Động Đình Hồ (hồ Nam) phía nam giáp nước Hồ Tôn (Chiêm Thành) phía tây giáp Ba Thục (Tứ Xuyên) phía đông giáp biển Nam Hải. Kinh Dương Vương làm vua nước Xích Quỷ vào quãng năm Nhâm Tuất (2879 trước Tây Lịch) và lấy con gái Động Đình Quân là Long nữ đẻ ra Sùng Lãm, nối ngôi làm vua xưng là Lạc Long Quân. (Xích = mầu đỏ) Chữ Quỷ còn là tên một vị sao trong nhị thập bát tú. Quốc hiệu đầu tiên của dân Việt là XÍCH QỦY phải chăng là tục thờ mặt trời này chăng? Địa phận người Việt cũng có từ Nhật Nam, mặt trời phương Nam.  PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Tôi kể ngày xưa chuyện Mị ChâuTrái tim lầm chỗ để trên đầuNỏ thần vô ý trao tay giặcNên nỗi cơ đồ đắm biển sâu  Triệu Đà cống vua Hán thứ sâu ăn vừa ngon vừa thơm nói là “sâu quế”, sau có người nói với vua Hán đó không phải là sâu cây quế chỉ là loài bọ sống ở nơi bờ cỏ có nước cạn mà thôi, thế nên thứ sâu ấy được gọi lại là “Đà cuống”, Đà = Triệu Đà, cuống = nói dối, sau này gọi chệch ra thành con cà cuống (có tinh dầu thơm đặc biệt cho vào mắm chấm bánh cuốn ngon cực!PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Nữ sĩ Ngân Giang trong bài thơ viết về Trưng Nữ Vương.“Ải Bắc quân thù kinh vó ngựa; Giáp vàng khăn trở lạnh đầu voi; Chàng ơi! Điện ngọc bơ vơ quá; Trăng chếch Ngôi Trời bóng lẻ soi.” Dẹp giặc Phương Bắc đã xong, nợ nước thù chồng đã trả, tưởng rằng như vậy lòng đã yên. Nhưng không?! Ngay khi ở ngôi cao nhất, phẩm chất cao đẹp nhất của người phụ nữ Việt đã biểu hiện rõ nhất.PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Triệu Thị Trinh trả lời anh trai là Triệu Quốc Đạt khi muốn em gái đi lấy chông "Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp bằng sóng dữ, chém cá Kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ tôi không chịu khom lưng là tì thiếp người ta".   Hai anh em Bà Triệu đều cầm quân, tài năng thu phục binh sĩ dẫn đến binh quyền của Bà Triệu lớn hơn anh mình, có lẽ vậy mà có câu “lệnh Ông không bằng cồng Bà”PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Kinh đô là Đại LaPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Cách nhớ 12 đời vua Trần: Thái – Thánh – Nhân; Dụ – Nghệ – Duệ; Anh – Minh – Hiến; Phế – Thuận – Thiếu.PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG Bữa tiệc đầu người: Trùng Quang đế sai Nguyễn Biểu đi sứ cầu phong. Nguyễn Biểu đến dinh giặc, Trương Phụ (tướng Nhà Minh) bắt Nguyễn Biểu quỳ lạy, Nguyễn Biểu không theo. Trương Phụ lại muốn uy hiếp tinh thần của Nguyễn Biểu, sai quân soạn một bữa tiệc đặc biệt.Thức ăn, đồ uống bày trong một cái quả màu sơn nâu, khảm xà cừ, đậy nắp nghiêm trang. Nguyễn Biểu vào tiệc. Lính hầu của Trương Phụ mở nắp quả thì có một cái đầu người luộc chín để trong một cái đĩa bạc sang trọng.Nguyễn Biểu hơi sửng sốt nhưng sắc mặt vẫn không thay đổi, ông ung dung rót rượu, cầm đôi đũa ngà và dao khoét mắt chấm muối nhắm với rượu một cách ngon lành.Sau khi nuốt xong con mắt, uống xong chén rượu, Nguyễn Biểu tiếp tục khoét con mắt thứ hai để vào bát, rồi rót tiếp một chén rượu đầy, cười và nói một mình nhưng cốt để cho Trương Phụ nghe được: "Không mấy khi người Nam được nhắm rượu với đầu luộc người Bắc".PHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNGPHẦN MỞ RỘNG