Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Bài học: Uy - Lit - xơ trở về (Trích sử thi “Ô - đi - xê” ) Hô - me - rơ

Uy - lit - xơ trở về( Trích sử thi “Ô - đi - xê” ) Hô - me - rơBust of Homer in the British MuseumBorn c 8th century BCOccupation oral poet A/ T×m hiÓu chungHomer and His Guide, by William-Adolphe Bouguereau (1825-1905)Sinh ra bªn dßng s«ng Mª -lÐt vµo kho¶ng ThÕ kØ I X- VIII tr­íc c«ng nguyªn Lµ nhµ th¬ mï T­¬ng truyÒn lµ t¸c gi¶ cña 2 sö thi næi tiÕng I- li- ¸t vµ ¤- ®i- xª1- T¸c gi¶ H« - me- r¬2. Tác phẩm “Ô -đi -xê”ThÓ lo¹i : Sö thi anh hïng caDung l­îng: 12 110 c©u th¬, chia thµnh 24 khóc caTãm t¾t t¸c phÈm (SGK)Chñ ®Ò ( SGK)3. Vị trí đoạn trích- ”Uy - lit -xơ trở về” Trích: Khúc ca 23B. Đọc - hiểu Văn bản - Uy - lít - xơ đã trải qua bao gian lao thử thách mới trở về được quê hương xứ sở.Tại mảnh đất quê nhà chàng còn phải chiến đấu với bọn người cầu hôn. Cuộc chiến thắng lợi nhưng hạnh phúc vẫn chưa mỉm cười với chàng. Pê - nê - lốp đã không nhận ra chồng → tình huống đầy kịch tính1. T×nh huèng sö thi2. C¶nh mét : B¸o tin vui? Ai lµ ng­êi b¸o tin Uylit x¬ trë vÒ vµ ph¶n øng cña Pªnªl«p ? a. Nghe nhũ mẫu thông báo, Pê - nê -lốp không tin, bởi hai lẽ: + Một mình Uy - lít - xơ không thể giết chết bọn cầu hôn. Nµng cho r»ng ng­êi giÕt chóng lµ mét vÞ thÇn + Uy - lít - xơ đi biền biệt hai mươi năm, hết hi vọng trở về Penelope and the Suitors by John William Waterhouse (1912). penelopb.Nhũ mẫu đưa ra chứng cớ giàu sức thuyết phục: vết sẹo ở chân Uy - lít - xơ=>Lòng nàng bắt đầu có sự phân vân: kh«ng biÕt ®øng xa hái chuyÖn hay l¹i gÇn «m h«n=> §ã lµ t©m tr¹ng nöa tin, nöa ngê, nöa mõng, nöa sî2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆta. Gi©y phót ®Çu? VÞ trÝ, mèi quan hÖ vµ t©m tr¹ng cña hai ng­êi?Hai ng­êi ngåi ®èi diÖn víi nhauMèi quan hÖ : + Pª nªl«p – chñ nhµ ,ng­êi chÞu ¬n + Uylit x¬ - kh¸ch ( bé d¹ng hµnh khÊt), ©n nh©nT©m tr¹ng : + UY mong ®îi, håi hép kh«ng biÕt vî sÏ nãi g× víi m×nh+ Pª lÆng thinh håi l©u, söng sèt, khi ©u yÕm nh×n, khi kh«ng nhËn ra chång2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆtb. C©y cÇu nèi Tª- lª-m¸c xuÊt hiÖn? Khi bÞ con trai tr¸ch Pª ®· tr¶ lêi ra sao? C©u tr¶ lêi nh»m thö th¸ch aiTªlªm¸c tr¸ch mÑ : tµn nhÉn, ®éc ¸c, tr¸I tim r¾n h¬n ®¸=> Pª : gi·I bµy sù kinh ng¹c,khã xö cña m×nh vµ niÒm tin ch¾c ch¾n sÏ nhËn ra chång nÕu chång nµng ®· trë vÒ=> C©u tr¶ Lêi cßn cã ý thö th¸ch ng­êi hµnh khÊt2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆtb. C©y cÇu nèi Tª- lª-m¸c xuÊt hiÖn? Ph¶n øng cña Uy tr­íc th¸I ®é cña vî con?Tr­íc th¸I ®é cña vî con, Uy trÇm tÜnh, nhÉn n¹i , mØm c­êi nãi víi con nh÷ng lêi cã c¸nh:+ Uy tin vî sÏ nhËn ra m×nh+ Hên dçi v× r¸ch r­íi nªn bÞ vî khinh+ Bµn b¹c víi con c¸ch xö trÝ sau khi ®· trõng ph¹t bän cÇu h«n2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆtc. Khi Uy trong bé d¹ng míi “ ®Ñp nh­ mét vÞ thÇn”- Pª vÉn kh«ng thay ®æi th¸I ®é hê h÷ng cña minhUY: tr¸ch mãc ,giËn dçi vî cã tr¸I tim s¾t ®¸, sai ng­êi kª gi­êng ngñ riªng 	 2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆtd. PhÐp thö vµ sù ®oµn viªn? Pª ®· ®­a ra phÐp thö nµo? Uy cã v­ît qua ®­îc thö th¸ch kh«ng? Pª ®­a ra phÐp thö : Nhê nhò mÉu khiªng chiÕc gi­êng ( vèn kh«ng thÓ dÞch chuyÓn ®­îc) do Uy lµm ra khái phßng Uy ®· v­ît qua thö th¸ch dÔ dµng => chøng tá 20 n¨m qua ch­a bao giê chµng quªn ng­êi vî th©n yªu cïng nh÷ng kØ niÖm cña hai ng­êiPê-nê-lốp vui sướng nhận ra chồng mình. 2. C¶nh hai : Vî chång gÆp mÆtd. PhÐp thö vµ sù ®oµn viªn? Sù thay ®çi th¸I ®é cña Pª nh­ thÕ nµo? UY ®ãn nhËn ra sao?Pª: bñn rñn c¶ ch©n tay, ch¹y ngay l¹i, n­íc m¾t chan hoµ «m lÊy cæ chång, h«n lªn tr¸n chång, gi¶I thÝch v× sao m×mh ph¶I hoµi nghi nh­ vËy Uy : «m vî, khãc dÇm dÒ=> §ã lµ nh÷ng giät n­íc m¾t xãt xa, an hËn, tñi mõng, h¹nh phóc. NiÒm h¹nh phóc cña nh÷ng ng­êi bÞ ®¾m thuyÒn ë biÓn ®­îc ®Æt ch©n lªn ®©t liÒn Odysseus and Penelope by Francesco Primaticcio 1563). 3. NhËn xÐt? Qua ®o¹n trÝch em thÊy ®­îc nh÷ng phÈm chÊt nµo cña Pª vµ Uy?- Pª lµ ®¹i diÖn cho nh÷ng nguêi phô n÷ Hi L¹p cæ ®¹i : chung thuû,th«ng minh, nghÞ lùc, thËn träng vµ kh«n ngoan trong viÖc gi÷ g×n, b¶o vÖ phÈm gÝa cña m×nh vµ h¹nh phóc gia ®×nh Uy lµ mét anh hïng, mét ng­êi chång thuû chung, mét ng­êi cha hÕt lßng th­¬ng yªu vî conC. Kết luận chung1. Đoạn trích thể hiện khá tập trung chủ đề của sử thi “Ô -đi -xê”: - ngợi ca trí tuệ thông minh, sự khôn ngoan tỉnh táo, ngợi ca những tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng, cao quí của con người.C. Kết luận chung2. Đoạn trích cũng thể hiện những đặc điểm nổi bật của nghệ thuật sử thi: - xây dựng những tình huống đầy kịch tính, mô tả tâm lí qua ngôn ngữ, chân dung, hành động