Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 15: Đọc văn Uy - Lít - xơ trở về

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH VỀ DỰ TIẾT HỌCuy-lÝt-xơ trở vềTiÕt 15:§äc v¨n(TrÝch ¤-®i-xª-sö thi Hi L¹p)H«-me-r¬12345678910111213Thµnh T¬ roaI-t¸cXi-clèpXi-renHª-li-ètCa-lÝp-x«An-ki-n«-ètHµnh tr×nh cña Uy-lÝt-x¬Hành trình của Uy-lít-xơ (theo nghiên cứu của Vích-to Bê-ra)BIỂN MẶT TRỜI MỌCTIỂU ÁPÔNG Ơ-XINCRE-TƠBIỂN MẶT TRỜI LẶNEo biển GI-BRAN-TASip123461213115789101. Tơ-roa2. Xi-côn.3. Lô-tô-pha-giơ.4. Xi-clôp.5. Ai-ô-lôt6. Let-tri-gông.7. Xiếc-xê.8. Xi-ren.9. Ca-rip.10. Đảo của thần Mặt trời ê-li-ôt.11. Ca-lip-xô.12. Xứ Phê-a-xi.13. I-tácUy-lÝt-x¬ lµ ng­êi chång chung thuû, yªu quª h­¬ng gia ®×nh vî con. Uy-lÝt-x¬ lµ ng­êi tµi giái chiÕn th¾ng trong cuéc thi b¾n cungUy-lÝt-x¬ lµ ng­êi dòng c¶m, m­u trÝ, cã søc khoÎ phi th­êng.Lµ h×nh ¶nh lý t­ëng vÒ ng­êi anh hïng cæ ®¹iDòng nào nói đúng những sự kiện xảy ra trước đoạn trích “Uy-lít-xơ trở về”?CÂU 1: ABCD Uy-lít-xơ giả làm hành khất, thi bắn cungUy-lít-xơ tiêu diệt bọn cầu hôn Uy-lít-xơ trừng phạt lũ gia nhân phản bội.Cả A, Bvà C. Trước sự việc Uy-lít-xơ trở về, Pê-nê-lốp tỏ ra là người như thế nào? CÂU 2: ABCD Thông minhVui tính Hay nghi ngờRất thận trọng Uy-lit-xơ và Pê-nê-lốpc.Khi đối diện với Uy-lít-xơ : Pê-nê-lốp“Rất đỗi phân vân”:Tiết 15 (Đọc văn): UY-LÍT-XƠ TRỞ VỀĐọc – tìm hiểu chung : II. Đọc - hiểu :	1.Tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nghe tin chồng trở về:a. Hoàn cảnh của Pê-nê-lốp trước khi Uy-lít-xơ trở về : b.Khi được nhũ mẫu Ơ-ri-clê báo tin Uy-lít-xơ trở về:“ kh«ng biÕt nªn ®øng xa hay l¹i gÇn «m lÊy ®Çu, cÇm lÊy tay ng­êi mµ h«n”- “Ngåi lÆng thinh, khi ®¨m ®¨m ©u yÕm nh×n chång, khi l¹i kh«ng nhËn ra chång d­íi bé quÇn ¸o r¸ch m­íp”ph©n v©n, lung tóng trong øng xö t×nh c¶m > kh¾c ho¹ râ phÈm chÊt vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt: lu«n b×nh tÜnh, tù tin,kh«n ngoan; lu«n ý thøc cao vÒ phÈm gi¸ vµ danh dù cña m×nh.... II. Đọc - hiểu :	1.Tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nghe tin chồng trở về:d. Khi nghe con trai Tê-lê-mác sốt ruột lên tiếng : + Ph©n v©n cao ®é vµ xóc ®éng “lßng mÑ kinh ng¹c qu¸ chõng” + S¸ng suèt ®­a ra ý ®Þnh thö th¸ch víi chång qua ®èi tho¹i víi con trai “NÕu qu¶ thËt ®©y lµ Uylix¬ th× thÕ nµo cha mÑ còng nhËn ra nhau”.-> Pª-nª-lèp cã phÈm chÊt cao ®Ñp: kh«n ngoan, thËn träng, b×nh tÜnh, tù tin, kiªn trinh, lu«n chñ ®éng trong mäi t×nh huèng, -Nhãm 1: Trong cuéc thö th¸ch nµy sù thËn träng vµ th«ng minh cña Pªnªlèp ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? -Nhãm 2: TrÝ tuÖ h¬n ng­êi cña Uylitx¬ ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo trong cuéc thö th¸ch nµy ?-Nhãm 3: PhÈm chÊt nµo ®· gióp Pªnªlèp vµ Uylitx¬ chiÕn th¾ng trong cuéc thö th¸ch nµy?-Nhãm 4: Thñ ph¸p nµo ®­îc sö dông ®Ó thÓ hiÖn t©m tr¹ng Pªnªlèp khi ®­îc ®oµn tô víi chång? Thö th¸chNh©n vËtHµnh ®éngMôc ®Ých PhÈm chÊt Pª-nª-lèpUy-lÝt –x¬ 2. Thö th¸ch vµ sum häp:a/Thö th¸ch Thö th¸chNh©n vËtHµnh ®éngMôc ®Ých PhÈm chÊt Pª-nª-lèp Sai nhò mÉu khiªng chiÕc gi­êng kiªn cè ra khái phßngUy-lÝt –x¬ trùc tiÕp ®­a ra lêi thö th¸ch(kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých)thÕ nµo cha mÑ còng nhËn ra nhau”.®­a ra ý ®Þnh thö th¸ch víi chång =>Pê-nê-lốp là người phụ nữ trí tuệ, thông minh, tỉnh táo, thận trọng ; thủy chung, giàu tình cảm.“mØm c­êi”. 2. Thö th¸ch vµ sum häp:a/Thö th¸ch®ång t×nh chÊp nhËntin vµo trÝ tuÖ cña m×nh. Thö th¸chNh©n vËtHµnh ®éngMôc ®Ých PhÈm chÊt Uy-lÝt –x¬ võa tr¸ch mãc, võa thanh minh vÒ sù chung thuû cña m×nh trong 20 n¨m nay. MÑ cßn muèn thö th¸ch cha ë t¹i nhµ nµy. ThÕ nµo råi mÑ con còng nhËn ra, ch¾c ch¾n nh­ vËy”. t×m c¸ch ®èi phã tr­íc c¸i chÕt cña bän cÇu h«nÈn ý ®Ó nãi víi Pª-nª-lèp T¹m g¸c h¹nh phóc riªng mµ lo ®Õn c¸i chungth¸i ®é b×nh tÜnh tù tin kh«n ngoan, s¸ng suèt gîi ý ®Ó Pª-nª-lèp ®­a ra sù thö th¸ch “Tr¸i tim s¾t ®¸” “kª cho t«i mét chiÕc gi­êng”Hµm ý ®èi tho¹i cña c¸c nh©n vËt Pª-nª-nèpUy-lit-x¬§èi tho¹i trùc tiÕp song muc ®Ých l¹i h­íng tíi ®èi t­îng kh¸c.Tª-lª-m¸c Sum häpNh©n vËtHµnh ®éngMôc ®Ých PhÈm chÊtUy-lÝt –x¬“giËt m×nh, chét d¹”. miªu t¶ thËt chi tiÕt, tØ mØ vÒ chiÕc gi­êng Pª-nª-lèp b/Sum häpBÝ mËt cña chiÕc g­êng “m· sè” mµ Pª-nª-lèp muèn Uy-lÝt-x¬ gi¶i ra. muèn nh¾c l¹i t×nh yªu, t×nh vî chång son s¾t c¸ch ®©y h¬n hai m­¬i n¨m c¶m ®éng, h¹nh phóc tét cïng “ThiÕp lu«n lu«n lo sî .....®¸nh lõa v× trªn ®êi ch¼ng thiÕu g× ng­êi tai ¸c”minh chøng cho tÊm lßng trong s¹ch, thñy chung ;phÈm gi¸ vµ danh dù“bñn rñn c¶ ch©n tay”, “bÌn ch¹y l¹i n­íc m¾t chan hoµ, «m lÊy cæ chång, h«n lªn tr¸n chång “ “§©y lµ mét chiÕc gi­êng k× l¹ kiÕn tróc cã ®iÓm rÊt ®Æc biÖt, do chÝnh tay t«i lµm lÊy chø kh«ng ph¶i ai. Nguyªn trong s©n nhµ cã mét c©y «liu l¸ dµi; nã mäc lªn, khoÎ, xanh tèt vµ to nh­ c¸i cét .T«i kÎ v¹ch gian phßng cña vî chång m×nh quanh c©y «liu Êy, råi x©y lªn víi ®¸ t¶ng ®Æt thËt khÝt nhau . T«i lîp kÜ gian phßng, råi l¾p nh÷ng c¸nh cöa b»ng gç liÒn, ®ãng rÊt ch¾c. Sau ®ã t«i chÆt hÕt cµnh l¸ cña c©y «liu l¸ dµi, cè ®Ïo th©n c©y tõ gèc cho thËt vu«ng v¼n råi n¶y ®­êng mùc, lµm thµnh mét c¸i ch©n gi­êng vµ lÊy khoan khoan lç kh¾p xung quanh . T«i bµo tÊt c¶ c¸c bé phËn ®Æt trªn ch©n gi­êng ®ã, lÊy vµng b¹c vµ ngµ ch¹m vµo trang trÝ , vµ cuèi cïng t«i c¨ng lªn mÆt gi­êng mét tÊm da mµu ®á rÊt ®Ñp. §ã lµ ®iÓm ®Æc biÖt mµ t«i võa nãi víi nµng”. NghÖ thuËt: C¸ch kÓ chËm r·i, tØ mØ, chi tiÕt (lèi tr× ho·n sö thi).Pª-nª-lèp lµ ng­êi phô n÷ tØnh t¸o mµ tÕ nhÞ, kiªn quyÕt mµ thËn träng, trÝ tuÖ mµ rÊt giµu t×nh c¶m. Nµng mang vÎ ®Ñp t©m hån cña ng­êi phô n÷ Hy L¹p cæ ®¹i “DÞu hiÒn thay mÆt ®Êt, khi nã hiÖn lªn tr­íc m¾t nh÷ng ng­êi ®i biÓn bÞ P«deidong ®¸nh tan thuyÒn trong sãng c¶ giã to, hä b¬i, nh­ng rÊt Ýt ng­êi tho¸t khái biÓn kh¬i tr¾ng xo¸ mµ vµo ®­îc ®Õn bê; m×nh ®Çy bät n­íc, nh÷ng ng­êi sèng sãt mõng rì b­íc lªn ®Êt liÒn mong ®îi; Pªnªl«p còng vËy ®­îc gÆp l¹i chång, nµng sung s­íng xiÕt bao, nµng nh×n chång kh«ng ch¸n m¾t vµ hai c¸nh tay tr¾ng muèt cña nµng cø «m lÊy cæ chång kh«ng nì bu«ng rêi”PhÐp so s¸nh cã ®u«i dµi (so s¸nh më réng)- c¶ vÕ A (c¸i so s¸nh) vµ vÕ B (c¸i ®­îc so s¸nh) ®Òu lµ nh÷ng c©u dµi.T¸c gi¶ lÊy c¸i mõng rì cña nh÷ng ng­êi thñy thñ bÞ ®¾m thuyÒn may m¾n sèng sãt khi ®­îc ®Æt ch©n lªn ®Êt liÒn víi niÒm vui, niÒm h¹nh phóc khi Pª-nª-lèp nhËn ra Uy-lÝt-x¬, chång nµng, ®· thùc sù trë vÒ  diÔn t¶ niÒm h¹nh phóc v« bê nh­ ®­îc håi sinhcña nµng. BiÖn ph¸p nghÖ thuËt : B»ng sù kh«n khÐo th«ng minh Pª-nª-l«p ®· x¸c minh ®­îc sù thËt. B»ng trÝ tuÖ s¾c s¶o nh¹y bÐn Uy-lit-x¬ ®· v­ît qua thö th¸ch. C¶ hai ®Òu chiÕn th¾ng trong cuéc ®Êu trÝ c¨ng th¼ng. Qua ®ã lµm râ gi¸ trÞ hanh phóc gia ®×nh khi ng­êi Hi L¹p chuyÓn tõ chÕ ®é thÞ téc sang chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ. H×nh ¶nh chiÕc gi­êng lµ th­íc ®o cña t×nh yªu vµ trÝ tuÖ con ng­êi. NghÖ thuËt: + Lèi miªu t¶ tØ mØ chi tiÕt sù vËt. +Sö dông h×nh ¶nh so s¸nh cã ®u«i dµi.  Phï hîp phong c¸ch kÓ chuyÖn chËm r·i trang träng cña sö thi.TiÓu kÕt25III.Tæng kÕt1.Néi dung : §o¹n trÝch ca ngîi t×nh vî chång thuû chung vµ trÝ th«ng minh tuyÖt vêi cña con ng­êi . §©y lµ gi¸ trÞ nh©n v¨n cña sö thi ¤-®i –xª2. NghÖ thuËt:-X©y dùng t×nh huèng giµu kÞch tÝnh ®Ó nh©n vËt béc lé tÝnh c¸ch- C¸ch kÓ chËm r·i, tØ mØ (lèi tr× ho·n sö thi).- Sö dông ®èi tho¹i ®Ó kh¾c ho¹ néi t©m. - So s¸nh më réng =>TrÝ t­îng t­îng k× diÖu, kh¶ n¨ng quan s¸t tinh tÕ- Dïng ®Þnh ng÷ kh¼ng ®Þnh vÎ ®Ñp cña nh©n vËt. Ph­¬ng diÖn so s¸nh§¨m S¨nUylitx¬§Æc ®iÓm xuÊt th©n TÝnh c¸chAnh hïng chiÕn trËnCh©n thËt, ®¬n gi¶nTrÝ x¶o, m­u l­îcTï tr­ëngIV.LuyÖn tËp:C©u 3: Uylitx¬ nãi vÒ ®Æc ®iÓm cña chiÕc gi­êng sö dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh nµo? a.BiÓu c¶m	b. Tù sùc. LËp luËn	d. Miªu t¶C©u 2. Uylitx¬ ®­îc coi lµ biÓu t­îng cho?Søc m¹nh cña thÓ chÊt b. VÎ ®Ñp cña trÝ tuÖc. Tinh yªu thiªn nhiªn say ®¾m 	d. Tinh b¹n trung thµnh	C©u 1. Th¸i ®é cña Pªnªlèp khi míi gÆp l¹i Uylitx¬:a. ¢n cÇn	b. Vui s­íngc. Ph©n v©n	d. B×nh th¶n XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN :Quý thầy cô giáo và các em học sinh.- TP ¤®ixª ra ®êi vµo thêi con ng­uêi Hi L¹p chuÈn bÞ më réng ®Þa bµn häat ®éng ra biÓn c¶.ChiÕn tranh gi÷a caqc bé téc ®· ®i qua råi giê ®©y chØ cßn la kÝ øc.Trong sù nghiÖp kh¸m ph¸ vµ chinh phôc biÓn c¶ bao la vµ bÝ hiÓm ®ã, ngßai lßng dòng c¶m ®ßi hái nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt nh­: th«ng minh, b×nh tÜnh,m­u ch­íc h«n ngoan. H×nh t­îng U chÝnh lµ lÝ t­ëng hãa søc m¹nh cña trÝ tuÖ cña Hi L¹p.- MÆt kh¸c, O ra ®êi khi ng­êi HL s¾p b­íc vµo ng­ìng cöa cña chÕ ®é CHNL.Tæ chøc g® dÇn thay lèi sèng thµnh tõng céng ®ång. H«n nh©n 1 vî 1 chång xuÊt hiÖn. Nã ®ßi hái t×nh c¶m h«n nh©n g® g¾n bã, thñy chung g÷a vî chång. Vµ H¬mªr¬ lµ thiªn tµi dù ®o¸n cho thêi ®¹i cña «ng. C¶ 2 lý t­ëng trÝ tuÖ vµ lßng chung thñy dÒu thÓ hiÖn trong ®t “ Uylix¬ trë vÒ” HoÆc “O®ixª” lµ 1 bé sö thi ra ®êi nèi tiÕp víi b¶n tr­êng ca “Ili¸t” cña nhµ th¬ mï H«mer¬. NÕu “Ili¸t” lµ 1 b¶n tr­êng ca chiÕn trËn th× “O®ixª” lµ 1 b¶n tr­êng ca vÒ hßa b×nh. “O®ixª” ra ®êi khi ng­êi Hi L¹p s¾p b­íc vµo ng­ìng cöa cña chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ. Lóc nµy ®êi sèng thÞ téc, céng ®ång ®· ®­îc thay thÕ b»ng h«n nh©n gia ®×nh; vµ lóc nµy lßng dòng c¶m kh«ng ph¶i lµ chñ yÕu, quan träng mµ thay vµo ®ã lµ sù th«ng minh,s¾c s¶o vµ trÝ tuÖ. H×nh t­îng nh©n vËt Uylitx¬ vµ Pªnªl«p trong ®o¹n trÝch “U trë vÒ” ( ¤ – H«mer¬) ®· chøng tá ®iÒu ®ã.