Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết dạy 85: Trao duyên

( Trích“ Truyện Kiều” )NGUYỄN DUTRAO DUYÊNTiÕt 85 - §äc v¨nNguyÔn Du( Trích“ Truyện Kiều” )	I. Đọc – hiểu khái quát 1. Vị trí đoạn tríchCó thể chia cốt truyện “Truyện Kiều” thành mấy phần? Đoạn trích này thuộc phần nào trong tác phẩm?Truyện KiềuGặp gỡ và đính ướcGia biến và lưu lạcĐoàn tụĐoạn trích “Trao duyên”Từ câu 723 đến câu 756Vị trí : Khép lại cuộc sống êm đềm, hạnh phúc; mở ra đoạn đời nổi nênh, phiêu bạt, đắng cay của Thúy Kiều.I. Đọc – hiểu khái quát 2. Đọc – giải thích từ khóa) Đọcb) Giải thích từ khó- Duyên- Hiếu – Tình1. Vị trí đoạn tríchI. Đọc – hiểu khái quát1. Vị trí2. Đọc và giải thích từ khó3. Nhan đề Dự báo nghịch cảnh éo le và bi kịch tình yêu.Đọc – hiểu khái quátVị trí đoạn tríchĐọc – giải thích từ khó3. Bố cục: 2 phần:Đoạn 1 (18 câu đầu): Thúy Kiều“trao duyên”- nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim TrọngĐoạn trích có thể chia thành mấy phần?Đoạn 2 (16 câu cuối): Tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên II. Đọc – hiểu chi tiết1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.Cảnh Kiều trao duyên cho Thúy Vân có thể chia thành mấy giai đoạn?Mở lời trao duyên(2 câu)Tâm sự, thuyết phụcThúy Vân(10 câu)Trao kỉ vậtTình yêu(4 câu)“Cậy em, em có chịu lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.Giữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.Kể từ khi gặp chàng Kim,Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.Sự đâu sóng gió bất kì,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.Ngày xuân em hãy còn dài,Xót tình máu mủ thay lời nước non.Chị dù thịt nát xương mòn,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.Chiếc vành với bức tờ mây,Duyên này thì giữ vật này của chung.Dù em nên vợ nên chồng,Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.Mất người còn chút của tin,Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa. I.Đọc – hiểu khái quátII. Đọc – hiểu chi tiết1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.a) Mở lời trao duyênCậy em, em có chịu lờiNgồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưaCậychịulạythưa Ngôn ngữ :+ Cậy+ ChịuĐặt người được nhờ vào thế không thể chối từNgôn ngữ chính xác,giản dị,thuyếtphụcNgồi lênEm thấy cách mở lời trao duyên của Kiều có gì đặc biệt? ( về ngôn ngữ, cử chỉ, giọng điệu)Mang hàm nghĩa “nhờ”Gửi gắm niềm tinMang hàm nghĩa “nhận” - Cử chỉ :I. Đọc – hiểu khái quátII. Đọc – hiểu chi tiếtThúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.Đặt vấn đề trao duyên- Ngôn ngữThường dùng trong quan hệ kẻ bề dưới với bề trênCó sự đảo lộn vị thế: quan hệ ân nhân – kẻ chịu ơn Không khí trang nghiêm, thiêng liêng, thành kínhLạy,ThưaGiọng điệu: + Điệp từ “em”: 2 lần/câu + Ngắt nhịp: 2/4 và 5/3 Giọng điệu tha thiết, khẩn khoản, van nàiI. Đọc – hiểu khái quátII. Đọc – hiểu chi tiết1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.a) Mở lời trao duyên b) Tâm sự, thuyết phục em- Tâm sự về mối tình với Kim TrọngTình yêu sâu nặng, gắn bóTình yêu mong manh, ngắn ngủiKhi gặp chàng KimKhi đêm chén thềKhiKhiThực tại phũ phàng:Đứt gánh tương tưSóng gió bất kìHiếu – tình khôn lẽ- Kiều chân thành, tha thiết tâm sự với em những chuyện sâu kín mong tìm được sự cảm thông, chia sẻ- Tâm trạng xót xa đau đớn, giằng xé tâm canKhi ngày quạt ướcNhững kỉ niệm tình yêuKhi- Thuyết phục em nhận lời: I. Đọc – hiểu khái quátII. Đọc – hiểu chi tiết1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.a) Đặt vấn đề trao duyên b) Tâm sự, thuyết phục em- Tâm sự về mối tình với chàng KimKiều đưa ra mấy lí do thuyết phục để Thúy Vân không thể chối từ?Ngày xuân em còn dàiXót tình máu mủThịt nát xương mònNgậm cười chín suốiThúy Vân còn trẻTình chị em ruột thịtDẫu có chết cũng mãn nguyệnLí lẽ thuyết phục có tình có lí, khiến Thúy Vân không thể chối từ.c) Trao kỉ vật tình yêuI. Đọc – hiểu khái quátII. Đọc – hiểu chi tiết1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.a) Đặt vấn đề trao duyên b) Tâm sự, thuyết phục em- Những kỉ vật:Chiếc vànhBức tờ mâyPhím đànMảnh hương nguyềnKỉ vật thiêng liêng, vô giá. Minh chứng cho tình yêu thiết tha, sâu nặngQuyết định trao kỉ vật thể hiện sự dứt khoát, quyết tâm trao duyên (Lí trí)- Tâm trạng+ Duyên này thì giữ Vật này của chungcủa chungKhi trao kỉ vật lại dùng dằng, nửa trao, nửa níu (Tình cảm)Tâm trạng phức tạp, giằng xé, đau đớn+ Dù em nên vợ nên chồngXót người mệnh bạc Mất người Coi như mình đã chết, chỉ mong không bị lãng quênngười mệnh bạcMất ngườiKiều trao những kỉ vật gì cho em? Những kỉ vật này có ý nghĩa như thế nào với Kiều?Mặc dù dứt khoát, quyết tâm trao duyên cho em nhưng khi thực sự trao kỉ vật tình yêu tâm trạng Thúy Kiều ra sao? Từ ngữ nào cho thấy điều đó?Tiểu kết- Nhân cách cao đẹp của Kiều: là người trọng tình trọng nghĩa, hiếu thảo với cha mẹ, thủy chung trong tình yêu, luôn quên mình vì người khác,- Ngôn ngữ tinh tế, điêu luyện; Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo.Qua diễn biến tâm trạng trao duyên em thấy nàng Kiều hiện lên là một con người như thế nào?Theo em thành công nghệ thuật nổi bật nhất của Nguyễn Du trong đoạn trao duyên là gì?Kiều trao duyên cho emMở lờiTâm sự, thuyết phụcTrao kỉ vật-Tình yêu sâu nặng và bi kịch khổ đau của Kiều Nhân cách cao đẹp, ngời sáng- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng“ Häc – häc n÷a – häc m·i ” V. I – Lª ninBµi häc h«m nay kÕt thóc ë ®©y. C¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em ®· theo dâi !