Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết số 45: Đọc văn Hoàng hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng

 Tập thể lớp 10A1 Chào mừng quý thầy cô!Tiết 45: Đọc vănHOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGTrường THPT & THCS Mỹ QuýGV: Lê Thanh Tuân.Phone: 01693513413(Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng)Lý BạchI/ Đọc và tìm hiểu tiểu dẫnLí Bạch (701-762) tự là Thái Bạch, quê ở Lũng Tây, là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc. Ông được gọi là “Thi tiên”.- Đặc trưng thơ nổi bật là sự thống nhất giữa cái cao cả và cái đẹp.- Hiện còn trên 1000 bài thơ.- Nội dung thơ Lí Bạch rất phong phú, với những chủ đề chính: ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả, khát vọng giải phóng cá tính, bất bình với hiện thực tầm thường, thể hiện tình cảm phong phú và mãnh liệt.- Phong cách thơ Lí Bạch rất hào phóng, bay bổng lại rất tự nhiên, tinh tế và giản dị. 1. Tác giả: * Sự nghiệp:* Cuộc đời: HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG- Khi nhà thơ tiễn bạn đi Quảng Lăng tại lầu Hoàng Hạc.2. Tác phẩm: - Thất ngôn tứ tuyệt.I/ Đọc và tìm hiểu tiểu dẫna. Hoàn cảnh sáng tác:b. Thể thơ:HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG3. Mối quan hệ giữa Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên:- Trong thơ Đường , thơ viết về tình bạn chiếm tỉ lệ rất cao. Các nhà thơ đời Đường đều rất trân trọng tình bạn:“Hoàng kim vạn lạng dung dị đắcNhân sinh tri kỉ tối nan tầm.”(Vạn lạng hoàng kim còn dễ kiếm,Thế gian tri kỉ thật khó tìm)Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên là bạn văn chương, Mạnh Hạo Nhiên hơn Lí Bạch đến 12 tuổi.I/ Đọc và tìm hiểu tiểu dẫnMột tình bạn thắm thiết.HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGLầu Hoàng hạc là một di tích nổi tiếng: Tương truyền có vị tiên là Tử An đã cưỡi hạc Vàng đến nơi này. Cũng có thuyết Phí Văn Phi từ nơi này cưỡi hạc vàng bay lên trời, người đời sau dùng lầu Hoàng Hạc để nhớ tới sự tích ấy.Lầu Hoàng HạcHoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng - Lí BạchCố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.II/ Đọc và tìm hiểu bài thơ:HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGII/ Đọc và tìm hiểu bài thơ:1.Hai câu đầu:Không gian: - Thời gian: Tam nguyệt- tháng ba: mùa xuân, mùa đẹp nhất trong năm. Yên hoa: hoa khói.Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.+ Nơi đến: Dương Châu- nơi phồn hoa.-Cuộc chia tay diễn ra ở đâu? Nơi đi? Nơi đến? Điểm kết nối hai nơi( Không gian)?-Em có nhận xét gì về không gian nghệ thuật của bài thơ?-> Đó là không gian thần, bao la và rộng lớn.-Cuộc chia li diễn ra trong thời gian nào(Cảnh vật, thiên nhiên, đất trời)?-> Không gian và thời gian thống nhất ở cái đẹp phồn hoa.+ Nơi đi: tại lầu Hoàng Hạc- một cảnh tiên.+ Điểm kết nối là sông Trường Giang.-Không gian vàthời gian có quan hệ với nhau như thế nào ( Thống nhất hay đối lập)?HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGHOÀNG HẠC LÂU ( TÂY )DƯƠNG CHÂU ( ĐÔNG )Thắng cảnh thần tiên gắn với bao huyền thoại đầy chất thơ.Một nơi phồn hoa bậc nhất đương thời.Nơi ra điNơi sẽ đếnII/ Đọc và tìm hiểu bài thơ:1.Hai câu đầu:Sông Trường GiangMùa hoa khóiCố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGCon người: “Cố nhân” (người bạn cũ).=>Với bút pháp tả cảnh ngụ tình, câu thơ đã diễn tả sâu sắc tâm trạng buồn, xót xa của người đưa tiễn. - Tình nghĩa thiết tha sâu nặng, tri âm của hai nhà thơ thời Thịnh Đường.II/ Đọc và tìm hiểu bài thơ:1.Hai câu đầu:Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.-Từ Cố nhân gợi lên cho ta thấy tình cảm của người đưa tiễn như thế nào?-Theo em dịch giả Ngô Tất Tố dịch từ Cố nhân sang từ Bạn đã hoàn toàn đạt chưa?-Thi nhân đã gửi gắm tình cảm của mình như thế nào ( Trực tiếp hay gián tiếp)?HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGNgười Trung Quốc xưa coi “giai thì, mĩ cảnh, thắng sự, lương bằng” (thời tiết đẹp, cảnh đẹp, việc hay, bạn hiền) là tứ thú (4 điều thú vị). Ở đây có giai thì, mĩ cảnh, có lương bằng nhưng “sự” thì “bất thắng”- li biệt. Chúng ta sẽ tìm hiểu bài thơ qua hai câu thơ tiếp theo.- Tg không chú ý đến cảnh nhộn nhịp trên sông mà lòng chỉ hướng về chiếc thuyền của bạn mình để rồi “Duy kiến Trường Giang”- chỉ thấy dòng sông Trường Giang chảy ngang trời.2. Hai câu cuối - Cảnh: + Cô phàm: cánh buồm lẻ loi (dịch thơ: bóng buồm-làm mất ý lẻ loi cô độc)-> tâm cảnh + Bích không tận - bầu trời xanh biếc đến không cùng (dịch thơ: bầu không- làm mất đi màu xanh gợi cảm)-> không gian bao la- Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì?Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến trường giang thiên tế lưu.II/ Đọc và tìm hiểu bài thơ:CÂU HỎI THẢO LUẬNSo sánh nguyên âm và dịch thơ để tìm những điểm chưa sát nghĩa ( Cô phàm, bích không tận)?-Theo tư liệu lịch sử thì sông Trường Giang là huyết mạch giao thông có nhiều thuyền bè xuôi ngược mà tg vẫn hạ một chữ cô, vì sao?“Cô”-> sự lẻ loi cô độc trong tâm cảnh của người ra đi cũng như kẻ ở lại. Sông Trường Giang bao la, thuyền buồm san sát song toàn bộ tầm nhìn của kẻ tiễn đưa bị hút vào một tiêu điểm duy nhất, tiêu điểm đó mờ dần, biến thành một chiếc bóng-> chiếc bóng nhỏ dần, mất hút vào bầu trời xanh biếc.Sau nó là một tâm hồn đa cảm, một tình bạn thắm thiết, chân thành.- Theo em hai câu thơ cuối bài thơ tả cảnh hay tả tình?-> Tình và cảnh hài hòa, diễn tả một tình bạn thăm thẳm như dòng sông, vô tận như bầu trời.HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGIII/ Tổng kết:1. Nội dung:-Tình bạn đẹp, trong sáng và thắm thiết.- Ý tại ngôn ngoại ( Ý ở ngoài lời), ngôn ngữ hàm súc và cô đọng.2. Nghệ thuật:- Bài thơ là điển hình của bút pháp tả cảnh ngụ tình.- Nhà thơ là người chân thành và sâu sắc trong tình bạn.- Qua cuộc đưa tiễn này em cảm nhận được điều gì về tình bạn giữa Lí bạch và Mạnh Hạo Nhiên?- Qua bài thơ, em hiểu thêm điều gì về nhà thơ Lí Bạch?- Theo em, bài thơ có những nét nghệ thuật nào đáng chú ý?HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGQua bài thơ, các em hãy suy ngẫm về vị trí và ý nghĩa của tình bạn trong cuộc sống ngày nay?Em hãy chọn đáp án đúng nhất:Câu 1: Hai câu đầu bài thơ: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” thể hiện tâm trạng gì của tác giả?Bồi hồi B. Thanh thản 	C. Đau buồn D. Lưu luyến Câu 2: Vì sao có thể nói: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” là một bài thơ tả cảnh ngụ tình rất độc đáo?A.Vì cảnh rất đẹp và hùng vĩ B. Vì cảnh vừa đẹp vừa nên thơC.Vì cuộc chia tay lưu luyến D. Vì cảnh hoà vào tâm trạng nhân vậtCâu 3: Bài thơ: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” Thể hiện bút pháp nào của Lí Bạch?A. Hiện thực B. Tả thực C. Lãng mạn D. Siêu thựcIV/ Củng cố:HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNGIV/ Dặn dò:- Soạn bài: “Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ”.- Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung chính và nghệ thuật của bài thơ.Bài học đến đây là kết thúc,Cám ơn sự theo dõi của quý thầy cô.Xin chào tạm biệt!