Bài giảng môn Ngữ Văn 7 - Tiết 55, Bài 13: Điệp ngữ

Gi¸o viªn thùc hiÖn: NguyÔn H­¬ng Giang§iÖp ng÷Bµi 13TiÕt 55:NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh ®Õn dù buæi häc h«m nayTr­êng THCS Ng« QuyÒnQuËn Lª Ch©nTiÕng ViÖtKiÓm tra bµi cò:1. Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®øng tr­íc ®¸p ¸n ®óng trong c¸c c©u sau:§Þnh nghÜa nµo ®óng víi thµnh ng÷?A. Lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹o tù do, kh«ng cè ®Þnh, biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh. B. Lµ lo¹i c©u cã cÊu t¹o tù do, kh«ng cè ®Þnh, biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh. C. Lµ lo¹i côm danh tõ cã cÊu t¹o cè ®Þnh, biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh. D. Lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹o cè ®Þnh, biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh. 2. X¸c ®Þnh thµnh ng÷ trong c©u sau: Nh÷ng ngµy ®«ng gi¸ rÐt c¾t da c¾t thÞt, mäi ng­êi ®Òu muèn ë trong nhµ.§iÖp ng÷Bµi 13-Thø 6 ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 2008TiÕt 55: TiÕng ViÖt“Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬”“Ch¸u chiÕn ®Êu h«m nay V× lßng yªu Tæ quèc V× xãm lµng th©n thuéc Bµ ¬i, còng v× bµ V× tiÕng gµ côc t¸c æ trøng hång tuæi th¬.”(TiÕng gµ tr­a - Xu©n Quúnh)+)Nghe: nhÊn m¹nh c¶m gi¸c khi nghe tiÕng gµ tr­a.VÝ dô 1:+)V×: nhÊn m¹nh nguyªn nh©n chiÕn ®Êu cña ng­êi chiÕn sÜ. Em hiÓu thÕ nµo lµ ®iÖp ng÷? T¸c dông cña ®iÖp ng÷?VÝ dô 2:a,“Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬”b, Anh ®· t×m em rÊt l©u, rÊt l©u C« g¸i ë Th¹ch Kim Th¹ch Nhän Kh¨n xanh, kh¨n xanh ph¬i ®Çy l¸n sím S¸ch giÊy më tung tr¾ng c¶ rõng chiÒu [] ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xa Th­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.( Xu©n Quúnh )( Ph¹m TiÕn DuËt )c,Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m ! Phót gi©y thiªng Anh gäi B¸c ba lÇn.( Tè H÷u )d, Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?( §oµn ThÞ §iÓm )( Xu©n Quúnh )a,Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬b, Anh ®· t×m em rÊt l©u, rÊt l©u C« g¸i ë Th¹ch Kim Th¹ch Nhän Kh¨n xanh, kh¨n xanh ph¬i ®Çy l¸n sím S¸ch giÊy më tung tr¾ng c¶ rõng chiÒu [] ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xa Th­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.( Ph¹m TiÕn DuËt )d, Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?( §oµn ThÞ §iÓm )§iÖp ng÷ lµ mét tõ, mét ng÷.c,Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m ! Phót gi©y thiªng Anh gäi B¸c ba lÇn.( Tè H÷u )§iÖp ng÷ lµ mét c©u. “Chó bÐ lo¾t cho¾t C¸i x¾c xinh xinh C¸i ch©n tho¨n tho¾t C¸i ®Çu nghªnh nghªnhCa l« ®éi lÖch Måm huýt s¸o vang Nh­ con chim chÝch Nh¶y trªn ®­êng vµng”(L­îm - Tè H÷u )§iÖp ng÷ lµ mét ®o¹n.Ghi nhí 1/152: Khi nãi hoÆc viÕt ng­êi ta cã thÓ dïng biÖn ph¸p lÆp l¹i tõ ng÷ (hoÆc c¶ mét c©u) ®Ó lµm næi bËt ý, g©y c¶m xóc m¹nh. C¸ch lÆp l¹i nh­ vËy gäi lµ phÐp ®iÖp ng÷; tõ ng÷ ®­îc lÆp l¹i gäi lµ ®iÖp ng÷.Bµi tËp: Dßng nµo nãi ®óng vÒ ®iÖp ng÷?A. LÆp l¹i tõ ng÷ (hoÆc c¶ mét c©u, mét ®o¹n) ®Ó lµm næi bËt ý, g©y c¶m xóc m¹nh.B. LÆp l¹i mét dÊu thanh nµo ®ã ®Ó t¹o nh¹c ®iÖu ®Æc biÖt cho c©u th¬, c©u v¨n.C. LÆp l¹i phô ©m ®Çu hoÆc phÇn vÇn cña tiÕng ®Ó t¹o Ên t­îng ®éc ®¸o. Bµi tËp nhanh: X¸c ®Þnh vµ nªu t¸c dông cña ®iÖp ng÷ trong ®o¹n v¨n sau. “ Tre xung phong vµo xe t¨ng, ®¹i b¸c. Tre gi÷ lµng, gi÷ n­íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ó b¶o vÖ con ng­êi. Tre, anh hïng lao ®éng! Tre, anh hïng chiÕn ®Êu!”(ThÐp Míi) Buæi s¸ng mïa hÌ, s©n tr­êng ngËp trµn s¾c n¾ng. N¾ng nh¶y nhãt trªn nh÷ng t¸n l¸, n¾ng nhuém vµng nh÷ng s¾c hoa, n¾ng ®Ëu trªn vai ¸o cña c«, cña b¹n. N¾ng lµm bõng s¸ng líp häc, bõng s¸ng nh÷ng g­¬ng mÆt häc trß.a)b)(S­u tÇm)VÝ dô :( Xu©n Quúnh )a,“Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬”b, Anh ®· t×m em rÊt l©u, rÊt l©u C« g¸i ë Th¹ch Kim Th¹ch Nhän Kh¨n xanh, kh¨n xanh ph¬i ®Çy l¸n sím S¸ch giÊy më tung tr¾ng c¶ rõng chiÒu [] ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xa Th­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.( Ph¹m TiÕn DuËt )c,Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m ! Phót gi©y thiªng Anh gäi B¸c ba lÇn.( Tè H÷u )d, Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?( §oµn ThÞ §iÓm )Th¶o luËn nhãm: NhËn xÐt vÞ trÝ, gäi tªn vµ nªu t¸c dông cña c¸c ®iÖp ng÷ trong tõng vÝ dô.	Nhãm 1: PhÇn a 	Nhãm 2: PhÇn b 	Nhãm 3: PhÇn c 	Nhãm 4: PhÇn dVÝ dô :( Xu©n Quúnh )a,Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬b, Anh ®· t×m em rÊt l©u, rÊt l©u C« g¸i ë Th¹ch Kim Th¹ch Nhän Kh¨n xanh, kh¨n xanh ph¬i ®Çy l¸n sím S¸ch giÊy më tung tr¾ng c¶ rõng chiÒu [] ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xa Th­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.( Ph¹m TiÕn DuËt )c,Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m ! Phót gi©y thiªng Anh gäi B¸c ba lÇn.( Tè H÷u )d, Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?( §oµn ThÞ §iÓm )Nhãm 1.Nhãm 2.Nhãm 3.Nhãm 4.NhËn xÐt vÞ trÝ, gäi tªn vµ nªu t¸c dông cña c¸c ®iÖp ng÷ trong tõng vÝ dô.( Xu©n Quúnh )a,“Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tr­a Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬”§iÖp ng÷ c¸ch qu·ng§iÖp ng÷ nèi tiÕpb, Anh ®· t×m em rÊt l©u, rÊt l©u C« g¸i ë Th¹ch Kim Th¹ch Nhän Kh¨n xanh, kh¨n xanh ph¬i ®Çy l¸n sím S¸ch giÊy më tung tr¾ng c¶ rõng chiÒu [] ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xa Th­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.( Ph¹m TiÕn DuËt )c,Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m! Hå ChÝ Minh mu«n n¨m ! Phót gi©y thiªng Anh gäi B¸c ba lÇn.( Tè H÷u )§iÖp ng÷ chuyÓn tiÕpd, Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?( §oµn ThÞ §iÓm )§iÖp ng÷ chuyÓn tiÕpVÝ dô d §iÖp ng÷ nèi tiÕpVÝ dô b + c§iÖp ng÷ c¸ch qu·ngVÝ dô a Ghi nhí 2/152: §iÖp ng÷ cã nhiÒu d¹ng: ®iÖp ng÷ c¸ch qu·ng, ®iÖp ng÷ nèi tiÕp, ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp (®iÖp ng÷ vßng).VÝ dô:1.Con bß®ang gÆm cá.2. Tr­a nay,Con bßchît ngÈng lªn.Con bßrèng ß ß.t«i®i häc vÒ.T«i¨n c¬m.®i ngñ.T«ia, T×m nh÷ng tõ lÆp l¹i trong hai c©u v¨n trªn?b, C¸ch lÆp l¹i ®ã cã ph¶i lµ ®iÖp ng÷ kh«ng? V× sao?Bµi tËp 1: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®øng tr­íc ®¸p ¸n ®óng:1. Dïng ®iÖp ng÷ trong c©u khi viÕt hay khi nãi nh»m môc ®Ých g×?A. Lµm cho ng­êi nghe chó ý ®Õn ®iÒu m×nh ®Ò cËp.B. T¹o ra nh¹c ®iÖu cho c©u v¨n hay c©u th¬.C. Lµm næi bËt ®iÒu ®­îc nãi ®Õn, g©y Ên t­îng vµ c¶m xóc m¹nh.D. §Ó tiÕt kiÖm tõ ng÷ tèi ®a, t¨ng hiÖu qu¶ diÔn ®¹t.2. §iÖp ng÷ cã nh÷ng d¹ng chÝnh nµo?A. §iÖp ng÷ nèi tiÕp, ®iÖp ng÷ c¸ch qu·ng.B. §iÖp ng÷ nèi tiÕp, ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp.D. §iÖp ng÷ nèi tiÕp, ®iÖp ng÷ c¸ch qu·ng, ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp.C. §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng, ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp.Bµi tËp 1/ 153: T×m ®iÖp ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau ®©y vµ cho biÕt t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×?Mét d©n téc ®· gan gãc chèng ¸ch n« lÖ cña Ph¸p h¬n t¸m m­¬i n¨m nay, mét d©n téc ®· gan gãc ®øng vÒ phe ®ång minh chèng ph¸t xÝt mÊy n¨m nay, d©n téc ®ã ph¶i ®­îc tù do! D©n téc ®ã ph¶i ®­îc ®éc lËp! Ng­êi ta ®i cÊy lÊy c«ng,T«i nay ®i cÊy cßn tr«ng nhiÒu bÒ. Tr«ng trêi, tr«ng ®Êt, tr«ng m©y,Tr«ng m­a, tr«ng giã, tr«ng ngµy, tr«ng ®ªm. Tr«ng cho ch©n cøng ®¸ mÒm,Trêi ªm, biÓn lÆng míi yªn tÊm lßng.(Hå ChÝ Minh)(Ca dao)Bµi tËp 2/ 153 T×m ®iÖp ng÷ trong ®o¹n trÝch sau ®©y vµ nãi râ ®Êy lµ nh÷ng d¹ng ®iÖp ng÷ g×? VËy mµ giê ®©y, anh em t«i s¾p ph¶i xa nhau. Cã thÓ sÏ xa nhau m·i m·i. L¹y trêi ®©y chØ lµ métgiÊc m¬. Mét giÊc m¬ th«i.(Kh¸nh Hoµi)§iÖp ng÷ c¸ch qu·ng§iÖp ng÷ chuyÓn tiÕpBµi tËp 3/153 a) Theo em, trong ®o¹n v¨n sau ®©y, viÖc lÆp ®i lÆp l¹i mét sè tõ ng÷ cã t¸c dông biÓu c¶m hay kh«ng? PhÝa sau nhµ em cã mét m¶nh v­ên. M¶nh v­ên ë phÝa sau nhµ em, em trång rÊt nhiÒu hoa. Em trång hoa cóc. Em trång hoa th­îc d­îc. Em trång hoa ®ång tiÒn. Em trång hoa hång. Em trång c¶ hoa lay ¬n n÷a. Ngµy Phô n÷ quèc tÕ, em h¸i hoa sau v­ên nhµ em tÆng mÑ em. Em h¸i hoa tÆng chÞ emb) Em h·y ch÷a l¹i ®o¹n v¨n trªn cho tèt h¬n.( VÒ nhµ).chóc mïng ngµy nhµ gi¸o viÖt nam 20-11Nhãm 2: H·y viÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m (6 - 8 c©u) vÒ thÇy c«, m¸i tr­êng. Trong ®o¹n v¨n ®ã cã sö dông ®iÖp ng÷ ®· häc. Nhãm 1: H·y viÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m (6 - 8 c©u) vÒ thµnh phè quª h­¬ng em.Trong ®o¹n v¨n ®ã cã sö dông ®iÖp ng÷ ®· häc. 12453C©u 1: Em h·y ®äc diÔn c¶m mét bµi th¬ cã sö dông ®iÖp ng÷.1010C©u 2: §iÒn ®óng ( § ), sai ( S ) vµo c¸c c©u sau:C¸ch dïng ®iÖp ng÷ trong c©u th¬ sau cã ý nghÜa g×? A. NhÊn m¹nh sù tr¬ träi cña ngän ®Ìo.B. NhÊn m¹nh sù trïng ®iÖp cña nh÷ng con ®Ìo nèi tiÕp nhau.Mét ®Ìo mét ®Ìo l¹i mét ®Ìo. Khen ai khÐo t¹c c¶nh cheo leo.§SC©u 3: Em h·y h¸t mét bµi h¸t cã sö dông ®iÖp ng÷.10C©u 4: §iÒn ®iÖp ng÷ vµo chç trèng trong ®o¹n th¬ sau:Sím mÑ vÒ thÊy khoai ®· chÝnBuæi.. g¹o ®· tr¾ng tinhTr­a... c¬m dÎo vµ ngonChiÒu.. cá ®· quang v­ênTèicæng nhµ s¹ch sÏ.MÑ b¶o em: “D¹o nµy ngoan thÕ!” (TrÇn §¨ng Khoa)mÑ vÒmÑ vÒmÑ vÒmÑ vÒ10Em rÊt h¨ng h¸i ph¸t biÓu vµ rÊt xøng ®¸ng ®­îc th­ëng ®iÓm: 10c©u may m¾nH­íng dÉn vÒ nhµ1. Häc thuéc 2 ghi nhí trang 152.2. Hoµn thµnh vë bµi tËp.3. So¹n: LuyÖn nãi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc.- LËp dµn ý cho ®Ò v¨n sau: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “c¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh.Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh vÒ dù tiÕt häc1245312345Trß ch¬i H¸i hoa d©n chñ