Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 44 : Cụm danh từ (tiết 1)

 kiểm tra bài cũ Hoàn thành sơ đồ phân loại danh từ. Danh từ chỉ đơn vị Danh từ chỉ sự vật DT chỉ đơn vị tự nhiên DT chỉ đơn vị quy ước DT chỉ đơn vị chính xác DT chỉ đơn vị ước chừng DT chung DT riêng tiết 44 : cụm danh từ 1. Ví dụ Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển. I. Cụm danh từ là gì ? DT DT DT Các từ ngữ in đậm màu đỏ trong câu trên bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những từ được bổ sung ý nghĩa : ngày, vợ chồng, túp lều thuộc từ loại gì? 2. Nhận xét - Cụm danh từ: + Là tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo nên. Qua ví dụ, em hiểu thế nào là cụm danh từ? Ví dụ 1 - Túp lều - Một túp lều - Một túp lều nát - Một túp lều nát trên bờ biển Sự vật Số lượng sự vật Số lượng và đặc điểm sự vật Số lượng, đặc điểm và vị trí sự vật DT Cụm DT Cụm DT Cụm DT - Một túp lều - Một túp lều nát - Một túp lều nát trên bờ biển tiết 44 cụm danh từ I. Cụm danh từ là gì ? 1. Ví dụ 2. Nhận xét Ví dụ 2 + Có ý nghĩa đầy đủ hơn, cấu tạo phức tạp hơn danh từ. (Có phụ ngữ : một ) (có phụ ngữ : một, nát ) (có phụ ngữ : một, nát, trên bờ biển ) => Số lượng phụ ngữ càng tăng, càng phức tạp thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ. - Cụm danh từ : + Là tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo nên. tiết 44 cụm danh từ I. Cụm danh từ là gì ? 2. Nhận xét 1. Ví dụ Ví dụ 3 + Hoạt động trong câu giống như một danh từ. Qua các ví dụ vừa phân tích, em rút ra những nhận xét gì về khái niệm và đặc điểm của cụm danh từ ? *Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. *Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ. Ghi nhớ 1 3. Kết luận : Ghi nhớ SGK - Cụm danh từ : + Là tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo nên. + Có ý nghĩa đầy đủ hơn, cấu tạo phức tạp hơn danh từ. Con thuyền ấy chở khách sang sông. CN VN (Cụm danh từ) tiết 44 cụm danh từ II. Cấu tạo của cụm danh từ 1. Ví dụ I. Cụm danh từ là gì ? ba, chín, 	 cả chỉ vị trí của sự vật chỉ đặc điểm của sự vật chỉ toàn thể chỉ số lượng nếp, đực, sau ấy Ví dụ Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.	 	 Đứng trước DT: Đứng sau DT:	 Xác định các cụm danh từ và liệt kê các phụ ngữ đứng trước và sau danh từ trong các cụm danh từ đó thảo luận làng ba ba làng thúng con con con năm cả gạo nếp trâu trâu đực chín sau ấy ấy . ; ; ; ; ; ba ? Hãy cho biết cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ gồm mấy phần ? Đó là những phần nào ? tiết 44 cụm danh từ II. Cấu tạo của cụm danh từ 1. Ví dụ 2. Nhận xét - Cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ gồm 3 phần. 3. kết luận: Ghi nhớ 2 SGK I. Cụm danh từ là gì ? làng ba ba ba làng thúng con con con năm cả gạo nếp trâu trâu đực chín sau ấy ấy . Em có nhận xét gì về cấu tạo của các cụm danh từ : làng ấy, chín con, năm sau, cả làng ? - Cụm danh từ: Làng ấy , năm sau : chỉ có phần trung tâm và phần phụ sau. - Cụm danh từ: Cả làng, chín con : chỉ có phần phụ trước và phần trung tâm. Tiết 44 : Cụm danh từ I. Cụm danh từ là gì? II. Cấu tạo của cụm danh từ * Lưưu ý : Có thể cụm danh từ chỉ bao gồm : phần trước và trung tâm hoặc phần trung tâm và phần sau. 2. Nhận xét 1. Ví dụ 3. kết luận: Ghi nhớ 2 SGK Tiết 44 : Cụm danh từ I. Cụm danh từ là gì? II. Cấu tạo của cụm danh từ III. Luyện tập Bài 2: Chép các cụm danh từ trên vào mô hình cụm danh từ. người thật xứng đáng chồng một một một lưỡi búa của cha để lại con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ Bài 1 : Tìm cụm DT trong các câu sau: a)Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ. 	 Bài 1 : Tìm cụm DT trong các câu sau: a)Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ. 	 Bài 3 : Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau: 	Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt …. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác. 	Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt ………… lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ….. mắc vào lưới. (Sự tích Hồ Gươm) III. Luyện tập cũ vừa rồi ấy tiết 44 cụm danh từ I. Cụm danh từ là gì ? II. Cấu tạo của cụm danh từ Quan sát bức ảnh sau và đặt một câu trong đó có sử dụng một cụm danh từ. Hướng dẫn về nhà Học thuộc ghi nhớ . Hoàn thành các bài tập. - Viết một đoạn văn (nội dung tự chọn )trong đó có sử dụng cụm danh từ. Làm thêm bài tập trong sách “Bài tập Ngữ văn 6” Đọc và soạn bài : “Số từ và lượng từ ” theo các câu hỏi trong SGK. 