Bài giảng môn Sinh học - Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái

 TỚI DỰ GIỜ SINH HỌC 9NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EMGI¸O VI£N :TRÇN THANH THUû phần II SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG Chương I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái phá rừngBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: phá rừngĐấtS¨n b¾nMưaNhiệt độKhông khíThó d÷¸nh s¸ngCã nh÷ng yÕu tè nµo t¸c ®éng lªn thá rõng ?Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: Vậy môi trường sống của sinh vật là gì?Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng. STTTÊN S.VẬTMÔI TRƯỜNG SỐNG1Giun đất 2Cá chép3Chim vẹt4Sán dây6Cây tre7Con ngựaBảng 41.1Quan sát tranh điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1 Trong đấtTrong nướcMặtđất-không khíSinh vậtMặtđất-không khíMặtđất-không khíBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng. Qua bảng môi trường sống của sinh vật- Em hãy cho biết có những loại môi trường sống chủ yếu nào ?STTTÊN SINH VẬTMÔI TRƯỜNG SỐNG1GIUN ĐẤT2CÁ CHÉP3CHIM VẸT4SÁN DÂY5CÂY TRE6CON NGỰATRONG ĐẤTTRONG NƯỚCMẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍSINH VẬTMẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍMẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍCó 4 loại môi trường chủ yếu:- Môi trường mặt đất- không khí-Môi trường trong đất-Môi trường sinh vật-Môi trường trong nướcBaøi 41.MOÂI TRÖÔØNG VAØ CAÙC NHAÂN TOÁ SINH THAÙII.Moâi tröôøng soáng cuûa sinh vaätH41.1.Caùc moâi tröôøng soáng cuûa sinh vaät14432Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng. Có 4 loại môi trường chủ yếu:- Môi trường mặt đất- không khí-Môi trường trong đất-Môi trường sinh vật-Môi trường trong nướcVậy thì cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi nào ?* Cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi chúng là nơi ở, nơi lấy thức ăn, nước uống của các sinh vật khác.Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :1/ Nhaân toá sinh thaùi laø gì ?- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :Hãy sắp xếp các nhân tố đó váo bảng 41.2 SGKNhân tố vô sinhNhân tố hữu sinhNhân tố con ngườiNhân tố các sinh vật khácMức độ ngập nướcÁnh sángĐộ ẩm không khíGió thổiPhá rừngSăn bắtĐộng vật ăn thịtTrång rõngVi khuÈnThó d÷Thùc vËtBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :Nhân tố vô sinhNhân tố hữu sinhNhân tố con ngườiNhân tố các sinh vật khácPhá rừngThó d÷Vi khuÈnTrång rõngÁnh sángMức độ ngập nướcĐộ ẩm không khíSăn bắtĐộng vật ăn thịtGió thổiThùc vËt- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.2/ Coù maáy nhoùm nhaân toá sinh thaùi ? *Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá)-Nhóm nhân tố hữu sinh: +Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật. +Nhân tố con ngườiBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá)-Nhóm nhân tố hữu sinh: +Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật. +Nhân tố con ngườiTại sao con người được tách ra thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng ?Vì hoạt động của con người khác với các sinh vật khác. Con người có trí tuệ nên bên cạnh việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, con người còn góp phần cải tạo thiênBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :Quan sát các bức tranh sau để thấy được những hoạt động của con người tác động vào môi trường ?Gây ô nhiễm môi truờngKhí thải, tiếng ồnChặt, đốt rừngVớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vậtĐắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạchHãy cho biết những tác động của con người vào môi trường ?-Tác động tích cực:xây dựng,bảo vệ, cải tạo môi trường.-Tác động tiêu cực: tàn phá ,gây ô nhiễm môi trường,khai thác môi trường một cách cạn kiệtBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá)-Nhóm nhân tố hữu sinh: +Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật. +Nhân tố con ngườiThảo luận nhóm? Em h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sau :1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?+ Cường độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.2. ở nước ta ,độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i trªn?-Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gianBài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái I/ Môi trường sống của sinh vật: II /Các nhân tố sinh thái :III/Giới hạn sinh thái50 CĐiểm gây chết Điểm gây chết 420 CĐiểm cực thuận Giới hạn chịu đựng Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá Rô phi ở Việt NamKhoảng thuận lợi t0 CGiới hạn dướiGiới hạn trên300C*- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào?+ Từ 5oC tới 42oC.- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất?+ 30oC- Tại sao trên 5oC và dưới 42oC thì cá rô phi sẽ chết?+ Vì quá giới hạn chịu đựng của cá.* Giới hạn sinh thái là gì?Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất địnhCá chép Việt Nam chết ở nhiệt độ dưới 2o C và trên 44oC, phát triển thuận lợi nhất ở 28oC.? - Nhận xét về giới hạn sinh thái của mỗi loài sinh vật?- Cá rô phi và cá chép loài nào có giới hạn sinh thái rộng hơn? Loài nào có vùng phân bố rộng? Môi trường và các nhân tố sinh tháiMôi trường sống của sinh vậtMôi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.Có 4 loại môi trường chủ yếu: -Môi trường mặt đất - không khí-Môi trường trong đất -Môi trường sinh vật -Môi trường trong nướcCác nhân tố sinh thái- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá)-Nhóm nhân tố hữu sinh: +Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật. +Nhân tố con ngườiGiới hạn sinh tháiGiới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất địnhBAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄMCaâu 1Choïn caâu traû lôøi ñuùng ?Môi trường sống của GIUN đất là ?a. Trong đấtc. Sinh vậtb. Trên mặt đất-không khíd. C¶ a, b,c ®óngYêú tố ánh sáng thuộc nhóm nhân tố sinh tháib.Vô sinh Caâu 2c. Hữu cơ a.Hữu sinh d. Vô cơ Xöông roàng sa maïc coù giôùi haïn nhieät ñoä töø 0 ñeán 560c, ñieåm cöïc thuaän laø 320c, giôùi haïn döôùi cuûa xöông roàng laø :a. Döôùi 560c	b. Döôùi 320cCaâu 3c. Döôùi 50c	d. Döôùi 00c* HAÕY CHOÏN ÑAÙP AÙN ÑUÙNG NHAÁT TRONG CAÂU SAU ÑAÂY :CAÂU HOÛI : Vi khuaån suoái nöôùc noùng coù giôùi haïn nhieät ñoä töø 00C  900C , coù nghóa laø :A .Giôùi haïn döôùi laø 900C , giôùi haïn treân laø O0C. B . Giôùi haïn treân laø 900C , giôùi haïn döôùi laø 00C .C . ÔÛ nhieät ñoä -50C vaø 950C vi khuaån ñaõ cheát .D . Caû 2 caâu B , C ñeàu ñuùng .OHọc bài và trả lời các câu hỏi trong SGK.Làm bài tập số 2, 4 (sgk-Trg 121)Tìm hiểu bài “ ¶nh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật”  Kẻ bảng 42.1 vào vở BT.Hướng dẫn về nhàChúc các em chăm ngoan học giỏi. Chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe hạnh Phúc !