Bài giảng Ngữ văn 10 - Cảnh ngày hè - Trường THPT Yên dũng Số 3

GV: Nguyễn Hoàng Thanh TrangTRƯỜNG THPT YấN DŨNG SỐ 3Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới, bài 43 Nguyễn TrãiBài giảngNguyễn Trãi (1380-1442)1. Tập thơ Quốc âm thi tập- Tập thơ Nôm: 254 bài, đánh dấu sự phát triển của thơ tiếng Việt. - Về nội dung: Vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi.- Về nghệ thuật: Thơ Nôm Đường luật với các câu thơ lục ngôn.I. Giới thiệu chung Cảnh ngày hè Nguyễn Trãi ( Bảo kính cảnh giới, bài 43 )- Quốc âm thi tập gồm 4 phần: Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú.- Phần vụ đề gồm 192 bài thơ chia thành cỏc mục: Ngụn chớ, mạn thuật, tự thuật, trần tỡnh và bảo kớnh cảnh giới (61 bài).2. Bài thơ Cảnh ngày hè a. Xuất xứ:Bài thơ số 43 trong mục Bảo kính cảnh giới – phần Vô đềb. Nhan đề:Cảnh ngày hè – nội dung bài thơ nghiêng về bức tranh cuộc sống.c. Bố cục:- 6 câu thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống.- 2 câu thơ cuối: Khát vọng của nhà thơ.1. Tập thơ Quốc âm thi tậpII. Đọc - hiểu văn bản1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống - Bức tranh ngày hè quen thuộc, đặc trưngI. Giới thiệu chunga. Bức tranh thiờn nhiờn ngày hố+ Hình ảnh: Cây hòe xum xuê, um tùm che rợp cả không gian Cây thạch lựu đang trổ hoa đỏ thắm Ao sen khoe sắc hồng tươi tiễn hương thơm lan tỏa khắp không gian + Màu sắc: Màu xanh lục của cây hòe Màu đỏ của hoa thạch lựu Màu hồng của hoa sen + Âm thanh: + Hương thơm:Tiếng cầm ve như một bản hòa tấu nhịp nhànghoa sen tràn ngập hương thơm- Bức tranh thiên nhiên đầy sức sống+ Thời gian đã ở cuối ngày (tịch dương) nhưng cảnh vật lại đang ở giai đoạn phát triển nhất, không hề có dấu hiệu của lụi tàn.+ Nghệ thuật dùng những động từ gợi tả sức sống mạnh mẽ: Đùn đùn, rợp, giương, phun, dắng dỏi.Bức tranh thiên nhiên ngày hè đẹp đẽ tiêu biểu cho cảnh vật nông thôn Việt Nam.Con người nhà thơ đồng cảm với thiên nhiên, cảm nhận thiên nhiên bằng mọi giác quan. - Bức tranh ngày hè đầy sinh động+ Có sự kết hợp về màu sắc, âm thanh, mùi hương+ Có sự kết hợp giữa con người và cảnh vật - Bức tranh ngày hè quen thuộc, đặc trưnga. Bức tranh thiờn nhiờn ngày hốb. Bức tranh cuộc sống - Cuộc sống của nhân dân qua buổi chợ: Tấp nập, náo nhiệt (lao xao). Cuộc sống của thi nhân: Bận rộn và lo toan“Rồi hóng mát thuở ngày trường” Bức tranh cuộc sống no ấm với xã hội phồn vinh, hưng thịnh.1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sốnga. Bức tranh thiờn nhiờn ngày hố2.Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi a. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sốngNhà thơ luôn gần gũi với thiên nhiên, rộng mở tâm hồn với thiên nhiên. II. Đọc - hiểu văn bản1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sốngI. Giới thiệu chungNhà thơ biết trân trọng từng giây phút của cuộc đời.Nhà thơ luôn hướng về cuộc sống.b. Tấm lòng ưu ái với dân, với nước- Hai câu cuối: - Câu kết (câu lục ngôn): thể hiện sự dồn nén cảm xúc của cả bài + Tình yêu tha thiết của Nguyễn Trãi đối với nhân dân, đất nước.Một con người vĩ đại, có tấm lòng bao la, thân dân, gần dân.+ khát vọng của nhà thơIII. Tổng kết 1. Nội dung: - Bài thơ là bức tranh ngày hè đẹp, sinh động và đầy sức sống.- Qua bức tranh thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.2. Nghệ thuật:- Dân tộc hóa thể thơ Đường luật: Sử dụng các câu thơ lục ngôn- Nhịp thơ linh hoạtII. Đọc - hiểu văn bảnI. Giới thiệu chung- Bài thơ còn là bức tranh cuộc sống phồn vinh, no ấm.- Từ ngữ: Giản dị, dùng những động từ mạnh, giàu chất tạo hìnhIV. Luyện tậpNêu cảm nhận về bài thơ?Bài học kết thúc tại đâyCảm ơn các em!