Bài giảng Ngữ văn 10 - Quá trình hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện

- Nội dung đoạn trích: Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình suy nghĩ, chuẩn bị để sáng tác truyện ngắn Rừng xà nu.- Bắt đầu hình thành ý tưởng từ một sự việc có thật, một nguyên mẫu có thật: cuộc khởi nghĩa của anh Đề..- Đặt tên nhân vật cho có không khí của núi rừng Tây Nguyên: Tnú.Dự kiến cốt truyện: + Bắt đầu + Kết thúc- Hư cấu các nhân vật: Dít, Mai, cụ Mết, bé Heng.- Xây dựng tình huống điển hình: mỗi nhân vật phải có một nỗi đau riêng bức bách dữ dội- Xây dựng chi tiết điển hình: Đứa con bị đánh chết tàn bạo, Mai gục xuống ngay trước mắt Tnú.Quá trình hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện:- Hình thành ý tưởng- nội dung chủ đề của tác phẩm;- Dự kiến cốt truyện;- Huy động trí tưởng tượng để hư cấu một số nhân vật, sự việc, đặc biệt là mối quan hệ giữa các nhân vật, sự việc ấy;- Xây dựng được tình huống điển hình và chi tiết điển hình để câu chuyện có thể phát triển một cách logic và giàu kịch tính.Đề 1* Nhan đề:Sau đêm đen ấy* Dàn ý:- Mở bài:+ Chị Dậu vội chạy về hướng làng mình trong đêm tối.+ Về đến nhà, chị thấy một người lạ đang nói chuyện với chồng mình, chị hốt hoảng định chạy nhưng anh đã ngăn lại rồi nói với chị những lời ân cần khiến chị bình tĩnh lại. - Thân bài:+ Người khách lạ ấy chính là cán bộ Việt Minh đến hỏi thăm tình cảnh gia đình chị.+ Cán bộ Việt Minh đã tuyên truyền, vận động chị tham gia cách mạng để tìm đường giải phóng khỏi ách áp bức, bóc lột.+ Chị Dậu tích cực tham gia cách mạng, vận động được nhiều bà con giác ngộ cách mạng. + Kết bài: chị Dậu đón cái Tý về, mọi người háo hức đón ngày độc lập.+ Chị đã dẫn đầu đoàn nông dân lên cướp chính quyền huyện, phá kho thóc của Nhật, chia cho dân nghèo.Đề 2* Nhan đề:Người đậy lắp hầm bem* Dàn ý:- Mở bài:+ Đêm ấy, chị Dậu trốn chạy được về nhà.+ Cuộc kháng chiến chống Pháp nổ ra, làng Đông Xá bị địch chiếm.+ Hai cán bộ cách mạng được cử về đây hoạt động bí mật.- Thân bài:+ Quân Pháp càn quét, truy lùng cán bộ gắt gao khiến không khí làng Đông Xá ngột ngạt, căng thẳng.- Được hai cán bộ tuyên truyền, giác ngộ, chị Dậu thấu hiểu về lợi ích của cách mạng.- Chị Dậu đào hầm bí mật che chở cho cán bộ cách mạng. Chị vận động bà con cùng tham gia.- Một đêm, địch bất ngờ ập đến khám xét nhà chị nhưng chị đã che dấu cán bộ an toàn.- Kết bài: Chị Dậu hình dung ra không khí của ngày tổng khởi nghĩaCác bước lập dàn ý- Chọn đề tài, xác định chủ đề;- Dự kiến cốt truyện;- Lập dàn ý theo 3 phần:+ Mở bài: giới thiệu câu chuyện+ Thân bài: những sự việc, chi tiết chính theo diễn biến câu chuyện+ Kết bài: kết thúc câu chuyện.Bài tập 1Dựa vào Truyện An Dương Vương và Mỵ Châu- Trọng Thuỷ ( Ngữ văn 10, tập 1), em hãy lập dàn ý cho văn bản này?Dàn ý* Mở bài:giới thiệu vua An Dương Vương và việc xây thành.* Thân bài:những sự việc, chi tiết chính:- Thần Rùa Vàng giúp vua xây thành, cho vua vuốt để làm lẫy nỏ. Nhờ có nỏ thần, vua đánh thắng quân xâm lược của Triệu Đà. - Triệu Đà cầu hôn, vua vô tình gả con gái là Mỵ Châu cho con trai Triệu Đà là Trọng Thuỷ, lẫy nỏ thần rơi vào tay giặc.- Triệu Đà lại mang quân xâm lược, vua An Dương Vương thất bại.- Mỵ Châu bị cha trừng phạt, nhà vua cùng rùa vàng rẽ nước xuống biển.* Kết bài:cái chết của Trọng Thuỷ, hình ảnh ngọc trai, giếng nước.Lập dàn ý bài văn tự sự