Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 46: Đọc văn Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân)

Tiết 46:Đọc vănNgười lái đò sông Đà(Nguyễn Tuân)Giáo viên : Nguyễn Hoàng PhúcBố cục bài họcI. Tìm hiểu chung 1.Tùy bút “ Sông Đà” a.Thời gian sáng tác b.Nội dung c.Nghệ thuật 2.Đoạn trích “ Người lái đò sông Đà”II. Đọc hiểu văn bản 1.Cảm xúc khơi nguồn 2.Hình tượng sông Đà a.Sông Đà hung bạo b.Sông Đà trữ tìnhIII. Kết luận Người lái đò sông Đà I. Tìm hiểu chung Phần tiểu dẫn trình bày nội dung gì?1.Tùy bút “ Sông Đà”a.Thời gian sáng tác:Năm 1960b.Nội dung- Sự giàu có về tài nguyên và phong cảnh tuyệt vời của miền Tây Tổ Quốc- Vẻ đẹp của con người Tây Bắc c. Nghệ thuậtTiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo của nguyễn Tuân2. Đoạn trích “ Người lái đò sông Đà”Em hãy nêu xuất xứ và chia bố cục đoạn trích?- Xuất xứ:Trích trong tùy bút cùng tên,rút từ tập “ Sông Đà”- Bố cục:2 phần+ Phần 1:Sự hung bạo của sông Đà và tài nghệ của người lái đò+ Phần 2: Sông Đà trữ tình- Chủ đề: Thể hiện tình cảm yêu mến thiên nhiên,đất nước, con người Tây Bắc của nhà vănII. Đọc hiểu văn bản1.Cảm xúc khơi nguồnNguyễn Tuân đã bắt mạch cảm xúc của mình từ đâu?- Câu thơ của nhà thơ cách mạng Ba Lan- Câu thơ của Nguyễn Quang Bích về hướng chảy khác lạ của sông Đà Một số hình ảnh về sông Đà2. Hình tượng sông ĐàSông Đà được khắc họa ở những khía cạnh nào?a.Sông Đà hung bạoSự hung bạo của sông Đà được thể hiện ở đặc điểm nào?Nhóm 1:Tìm những chi tiết miêu tả về hai bên bờ sông Đà?Nghệ thuật?Nhóm 2: Tìm chi tiết về đoạn ghềnh Hát Loóng? Nghệ thuật?Nhóm 3:Tìm chi tiết về những hút nước trên sông?Nghệ thuật?Nhóm 4: Thác nước sông Đà được miêu tả như thế nào?Nhóm 5:Tìm chi tiết về Đá sông Đà?Nghệ thuật?a.Sông Đà hung bạo- Hai bên bờ sông:+ Đá dựng vách thành+ Vách đá chẹt lòng sông như một cái yết hầuMiêu tả, so sánh làm nổi bật sự hùng vĩ, hiểm trở của hai bên sông; lòng sông hẹp,nước chảy xiết.- Đoạn ghềnh Hát Loóng:+ Nước xô đá,đá xô sóng,sóng xô gió+ Luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýtCâu văn dài, điệp từ, điệp cấu trúc làm tăng sự gấp gáp như chuyển động của sóng to, gió lớn- Những hút nước( xoáy nước):+ Như cái giếng bê tông+ Thở và kêu như cửa cống cái bị sặc + Nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào So sánh ,nhân hóa khiến sông Đà như loài quái thú ,hung ác, dữ dằn- Thác nước sông Đà:+ Réo gần mãi,lại réo to mãi lên+ Oán trách,van xin,khiêu khích,chế nhạo+ Cạm bẫy chết người+ Rống lên như ngàn con trâu mộng, lồng lộn, phá tuông rừng lửaÂm thanh được phóng to hết cỡ- âm vang cuồng loạn của con thác.- Đá sông Đà – cả một chân trời đá+ Mai phục hết trong lòng sông+ Ngỗ ngược,nhăn nhúm, méo mó+ Đứng, ngồi,nằm theo sở thích+ Bày thạch trận trên sôngLiên tưởng, tưởng tượng phong phú, nhân hóa độc đáo khiến những hòn đá, tảng đá có sinh khí, mang tư thế, dáng vẻ của con người.Tiểu kết:Sông Đà thật khôn ngoan, xảo quyệt, nham hiểm, hung ác- kẻ thù số một của con người+ Phối hợp với nước thácSông Đà hung bạoHai bên bờ sôngGhềnh thác trên sôngNhững hút nướcThác sông ĐàĐá sông Đàb.Sông Đà trữ tình- Nhìn từ máy bay :Sông Đà tuôn dài tuôn dài như áng tóc trữ tình=> Sông Đà như người phụ nữ Tây Bắc mềm mại, kiều diễm và duyên dáng+ Mùa xuân: dòng xanh ngọc bích+ Mùa thu:Nước sông Đà lừ lừ chín đỏ- Qua thời gian:Vẻ đẹp độc đáo của sông Đà- Qua cái nhìn của một “ cố nhân”: Dòng sông đậm chất thơ- nối giữa quá khứ và hiện tại- Đi thuyền trên sông Đà:+ Cảnh vật: Một nương ngôCỏ gianh đồi núi..búp nõnĐàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianhCảnh vật hồn nhiên, hoang dại, đầy sức sống+ Không khí :Lặng tờ, yên ắngTiếng đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sôngVẻ đẹp hoang sơ,con sông chảy qua năm tháng lịch sử mang dấu ấn văn hóa từ ngàn xưaTiểu kết:Sông Đà đẹp như một bài thơ,lãng mạn,đằm thắm, cổ kính, hoang dạiSông Đà trữ tình(Qua điểm nhìn)Từ máy bayTheo thời gianCái nhìn của cố nhân Đi thuyền trên sôngCơm lam Tây BắcIII. Kết luậnDưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân,sông Đà hiện lên thật sinh động, cụ thể: vừa dữ dội cứng cỏi của võ thuật vừa bay bổng, trữ tình của văn chương, hội họa.Chân thành cảm ơn các quý thầy cô và các em học sinh.