Bài giảng Ngữ văn khối lớp 12 - Người lái đò sông đà của Nguyễn Tuân

NGƯỜI LÁI Đề SễNG ĐÀ Nguyễn Tuõn 1Nguyễn tuân (1910 -1987)Trí thức giàu lòng yêu nướcNhà văn tài hoa – uyên bácNhà văn có cá tính mạnh mẽ, ưa những gì độc đáo, phi thườngNhà văn có sở trường về tuỳ bút2Người lái đò sông ĐàXuất xứ: tập tuỳ bút “Sông Đà”(1960)- kết quả của chuyến đi gian khổ và hào hứng tới Tây BắcMục đích: tìm kiếm chất “vàng” của thiên nhiên và tâm hồn con người lao động trên Tây BắcCảm hứng: ngợi ca Tổ quốc, nhân dânThể loại: tuỳ bút3Người lái đò sông Đà Nguyễn TuânTài hoa – uyên bácCon sông ĐàHung dữ – thơ mộngÔng lái đòTài trí – dũng cảm456789101112131415Cảnh đá bờ sông- Mà nó còn là những cảnh đá bờ sông, dựng vách thành, mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời.Ngồi trong khoang đò qua quãng ấy, đang mùa hè cũng thấy lạnh, cảm thấy mình như đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên một khung cửa sổ nào trên cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện So sánh, liên tưởng độc đáo gợi cảm nhận về độ cao vút, độ hẹp và gợi cảm giác xúc giácCảnh mặt ghềnhQuãng mặt ghềnh Hát Loóng, dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò sông Đà nào tóm được qua đấy. Câu văn giàu nhịp điệu, thủ pháp điệp, ngôn ngữ mạnh mẽGợi sự dữ dội của sóng, gió và đá16Cảnh cái hút nước“ Tôi sợ hãi mà nghĩ đến một anh bạn quay phim táo tợn nào muốn truyền cảm giác lạ cho khán giả, đã dũng cảm dám ngồi vào một cái thuyền thúng tròn vành rồi cho cả thuyền cả mình cả máy quay xuống đáy cái hút sông Đà- từ đáy cái hút nhìn ngược lên vách thành hút mặt sông chênh nhau tới một cột nước cao đến vài sải. Thế rồi thu ảnh. Cái thuyền xoay tít, những thước phim màu cũng quay tít, cái máy lia ngược lên một cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng nước sông xanh ve một áng thủy tinh khối đúc dày, khối pha lê xanh như sắp vỡ tan ụp vào cả máy cả người quay phim cả người đang xem” Khả năng tưởng tượng phi thường, sự am hiểu nghệ thuật điện ảnh vừa tả ấn tượng vẻ dữ dội của cảnh vừa gợi cảm giác thật mạnh17Tiếng thác nước nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo .Thế rồi nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng lửa, rừng lửa cùng gầm thét với đàn trâu da cháy bùng bùng18Thủ pháp nhân hoá và sự liên tưởng*Đá:Mai phục, âm mưu vồ lấy thuyền, mặt ngỗ ngược, nhăm nhúm méo móTư thế: đứng, nằm ngồi tự động, oai phong lẫm liệt.Biết bày thạch trận, có ba hàng chặn ngang trên sôngKhi giao chiến: hất hàm hỏi tên, thách thức, dụ dỗ, thay đổi chiến thuật ở các vòng thạch trận...Sóng nước:Reo hò, ùa vào bẻ cán chèo, đánh miếng đòn độc hiểm...19Về ngôn ngữ của Nguyễn Tuân -Nhiều người ca ngợi ở sự giàu có,phong phú, mới lạ, sức gợi tả lớn.Nhưng cũng có người cho rằng đó là thứ ngôn ngữ rườm rà, rắc rối, khó đọc, có chỗ thậm chí không trong sáng.Em đồng ý với quan điểm nào? Hãy lí giải dựa vào đoạn văn này.Thảo luận20Tính cách dữ dội của sông ĐàChất vàng của thiên nhiênTình yêu – cảm xúchào hứngSự tài hoa – uyên bác của Nguyễn Tuân21Đặc điểm của thể tuỳ bútHành văn tự do trên cơ sở sự liên tưởng phóng túng.Ngôn ngữ giàu hình ảnh và gợi cảmGiàu cảm xúc, cái tôi tác giả bộc lộ rõ.2223Khi viết văn, cần học tập điều gì từ cách viết của Nguyễn Tuân?Tìm hiểu thật kĩ để hiểu rõ đối tượng trước khi viết. Phát huy cao độ trí tưởng tượng, vốn kiến thức liên quan.Chú ý dùng từ, đặt câu chính xác, giàu hình ảnh, gợi cảm...Tất cả những vấn đề trên.24Khi viết văn, cần học tập điều gì từ cách viết của Nguyễn Tuân?Tìm hiểu thật kĩ để hiểu rõ đối tượng trước khi viết. Phát huy cao độ trí tưởng tượng, vốn kiến thức liên quan.Chú ý dùng từ, đặt câu chính xác, giàu hình ảnh, gợi cảm...Tất cả những vấn đề trên.25