Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 12 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2010-2011 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Vòng 2)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 	 ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 12 THPT
 TỈNH NINH BÌNH	 NĂM HỌC 2010 - 2011
ĐỀ CHÍNH THỨC
 Môn: NGỮ VĂN - Vòng II
 Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
 Đề thi này gồm 02 câu, 01 trang
Câu 1. (8.0 điểm):
 Học vấn không chỉ là việc đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn.
 ( Bàn về đọc sách - Chu Quang Tiềm)
 Hãy trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên.
Câu 2( 12 điểm):
	 Trong Việt Hán văn khảo, Phan kế Bính( 1875- 1921) viết:
	 Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng cảnh của thiên hạ; xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh ở sau mấy nghìn năm mà tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả.
	 Anh (chị) hiểu vấn đề lí luận trên như thế nào? Hãy phân tích Hai đứa trẻ (Thạch Lam), Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu) để làm sáng tỏ vấn đề đó.
..HẾT.
Họ và tên thí sinh......Số báo danhChữ kí.
Họ và tên giám thị 01.Chữ kí
Họ và tên giám thị 02.Chữ kí
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH NINH BÌNH
ĐỀ THI ĐỀ XUẤT SỐ 12
HDC ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 12 THPT
Năm học 2010– 2011
MÔN THI : Ngữ văn
-Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của việc đọc sách để lĩnh hội tri thức
- Chọn sách phù hợp với nhu cầu học tập
- Có phương pháp đọc sách khoa học
Giải thích ý nghĩa câu nói (1.5 điểm)- 
 Học vấn là những hiểu biết thu nhận được trong quá trình học tập, có nhiều con đường để tiếp thu học vấn: đọc sách, học tập ở thầy cô, bạn bè, gia đình...Trong những con đường ấy đọc sách vẫn là con đường quan trọng vì sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần của nhân loại, sách ghi chép, lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu loài người qua các thời đại
Khẳng định vai trò quan trọng của việc đọc sách đối với học tập (4.0điểm)
- Sách có tấm quan trọng như vậy nên đọc sách là con đường ngắn nhất, quan trọng nhất để tích luỹ, nâng cao vốn tri thức để chuẩn bị cho “cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn nhắm phát triển thế giới”. Không thể thu được các thành tựu mới nếu không biết kế thừa các thành tựu của các thời kì đã qua
- Sách là người bạn tốt luôn cần thiết cho mọi người dù khoa học kĩ thuật có phát triển cao
.Bài học về nhận thức và hành động (2.5 điểm)-Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của việc đọc sách để lĩnh hội tri thức
- Chọn sách phù hợp với nhu cầu học tập
- Có phương pháp đọc sách khoa học
Câu 2( 12 điểm)
1 Về kĩ năng
	HS biết làm bài văn nghị luận văn học đúng và trúng với định hướng của đề bài. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục,d iễn đạt tốt, ngôn ngữ chọn lọc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
2. Về kiến thức
	HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải đáp ứng những yêu cầu sau:
	a) Giải thích để thấy được bản chất của vấn đề: Văn chương giúp người đọc mở mang kiến thức về nhiều mặt của đời sống trong quá khứ, hiện tại, trong nước, ngoài nướcĐây chính là giá trị, tác dụng nhận thức của văn học. Tuy nhiên văn học còn có nhiều giá trị và tác dụng khác nữa (giáo dục, thẩm mĩ, nhân đạo hoá con người) Văn học giúp con người hiểu biết, khám phá, sáng tạo. Giá trị, tác dụng nhận thức cũng như các giá trị, chức năng khác của văn học đều phải thông qua kênh thẩm mĩ, qua đặc trưng thể loại và còn phụ thuộc vào phông văn hoá của người đọcVăn học còn là nơi gửi găm tâm sự, tấc lòng của người nghệ sĩ ngôn từ, bộc lộ cái tài cái tâm của người nghệ sĩ... Như vậy ý kiến trên đúng nhưng chưa đủ. 
	b) HS phân tích các tác phẩm để làm rõ ý kiến trên.
	- Hai truyện ngắn thuộc hai khung hướng văn học, hai giai đoạn văn học, hai cây bút truyện ngắn xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại đã đưa ta đến với những vấn đề cấp thiết của cuộc sống con người trong xã hội Viêt Nam của thời ấy cũng là của nhiều thời.
 - Thạch Lam là một cây bút truyện ngắn xuất sắc của Tự lực văn đoàn (1930- 1945).Với một niềm cảm thương thấm thía, lối văn cảm giác tinh tế tinh vi, thấm thía nhiều dư vị, Hai đứa trẻ, bằng một tình huống truyện độc đáo ( không gian tàn, thời gian tàn, những kiếp đời tàn, những đồ vật tàn, nhưng có một thứ không tàn. Đó là khát vọng được đổi thay, được sống trong ánh sáng và âm thanh, chứ không phải sống tàn lụi héo hắt của những cư dân nơi phố huyện nghèo); lối văn giàu chất thơ sâu lắng, thủ pháp tương phản mang ý vị triết học giữa ánh sáng và bóng tối, âm thanh và sự tịch mịch Tác giả đã thể hiện niềm trắc ẩn mênh mông với những kiếp ngưòi nghèo khổ sống tàn tạ hui hắt trong xã hôi Viêt Nam thời Pháp thuộc. Đây là một chủ đề mang tính thời đại, thời đại có sự thức tỉnh sâu sắc của ý thức về cá nhân được nhiều nghệ sĩ ngôn từ đương thời đề cập nhưng vẫn mang dấu ấn riêng của Thạch Lam
 - Nguyễn Minh Châu là nhà văn chiến sĩ, người mở đường tinh anh và tài năng trong công cuộc đổi mới văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Chiếc thuyền ngoài xa, thông qua một tình huống nhận thức, cốt truyện đặc sắc (truyện của truyện), cách kể ở ngôi thứ nhất, với các nhân vật được thể hiện ở tâm lí, tính cách (người đàn bà làng chài, người chồng vũ phu,những đứa con, Phùng phóng viên nhiếp ảnh, Đẩu, vị thẩm phán), với giọng kể luôn thay đổi, các chi tiết chọn lọc đa nghĩa với cái nhìn hiện thực đa chiều, tác giả đã thể hiện được những vấn đề nóng bỏng liên quan đến số phận, thân phận con người với gánh nặng mưu sinh, cuộc sống tăm tối đói khổ bấp bênh, bất hạnh thời hậu chiến: thể hiện những chiêm nghiệm, triết lí của nhà văn về nghệ thuật về trách nhiệm của người nghệ sĩ với con người. Đằng sau câu chuyện là trái tim nhân hậu, ấm áp yêu thương của nhà văn dành cho con người và cuộc đời; đồng thời thể hiện xu hướng đi tìm con người và những hạt ngọc còn ẩn chứa ngay trong chính con ngườivà niềm lo âu khắc khoải trước cái xấu và cái ác ở đời. Qua những vấn đề của một thời, nhà văn đã đạt ra vấn đề của nhiều thời. 
	- Như vậy các tác phẩm đã kéo gần lại khoảng cách không gian và thời gian; Văn học giúp ta sống tốt hơn, sống đẹp hơn.
* Biểu điểm
- Điểm 12: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, lập luận chặt chẽ, văn viết có cảm xúc, dẫn chứng chọn lọc, chính xác, có sức thuyết phục, có thể mắc một vài sai sót không đáng kể.
- Điểm 9: Đáp ứng phần lớn những yêu cầu trên, lập luận tương đối chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, chính xác. Có thể mắc những lỗi nhỏ.
- Điểm 6: Tương đối đủ các ý lớn tuy còn sơ sài, biết chọn và phân tích dẫn chứng, còn mắc một số lỗi.
- Điểm 3: Chưa thật hiểu yêu cầu của đề, nội dung sơ sài, diễn đạt yếu.
- Điểm 1: Lan man, không hiểu đề.
- Điểm 0: Lạc đề.
- Hết-
...................................................Hết...................................................