Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học

 ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NINH PHƯỚC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LÊ QUÝ ĐÔN Phước Hậu, ngày 28 tháng 8 năm 2014 MỜI THẦY CÔ THẢO LUẬN CÂU HỎI SAU: SINH HOẠT CM THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC HIỆN NAY CÓ CÁC HÌNH THỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN NÀO? 1. SINH HOẠT CM THEO CHUYÊN ĐỀ. 2. SINH HOẠT CM THÔNG QUA DỰ GIỜ, THAO GiẢNG. CÒN CÓ HÌNH THỨC SINH HOẠT CM NÀO KHÁC? 3. SINH HOẠT CM THEO CÁC VĂN BẢN QUI ĐỊNH CM … Phước Hậu, Ngày 28 tháng 8 năm 2014 ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC PHÒNG GIÁO DỤC NINH PHƯỚC TRƯỜNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN Mục tiêu - Phân biệt được sự khác nhau giữa sinh hoạt chuyên môn truyền thống và sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học - Tổ chức được buổi sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học với các kỹ thuật phù hợp nhằm phát triển năng lực chuyên môn của giáo viên Sau khi nghiên cứu, tiếp thu chuyên đề này quý thầy cô có thể: TS Trịnh Văn Cường Thầy Cô quan sát hình ảnh và phân biệt hai cách SHCM Sinh hoạt CM truyền thống Sinh hoạt CM theo NCBH ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC - Là hoạt động chuyên môn nhưng ở đó GV tập trung phân tích các vấn đề liên quan đến người học (học sinh). -Là hoạt động CM mà ở đó GV tập trung giải quyết các câu hỏi: Học sinh học bài này gặp khó khăn gì? Kết quả hs đạt được qua bài học có cải thiện không? Học sinh có tích cực xây dựng bài học không? nội dung bài học có phù hợp không? cần đề xuất điều chỉnh như thế nào? .... I. Quan niệm đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo NCBH * Thế nào là sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học (NCBH)? -Là hình thức sinh hoạt CM không tập trung vào việc đánh giá giờ học, xếp loại GV mà nhằm khuyến khích GV tìm ra nguyên nhân tại sao HS chưa đạt kết quả như mong muốn từ đó có biện pháp cải tiến phương pháp dạy để nâng cao chất lượng dạy học. - Là hoạt động chuyên môn mà ở đó tạo cơ hội tốt cho HS tham gia xây dựng nội dung bài học; HS thực sự là chủ thể của hoạt động dạy học. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC II. Các bước tiến hành sinh hoạt chuyên môn theo NCBH a. Xác định mục tiêu, chọn bài học nghiên cứu * Xác định mục tiêu Cần xác định mục tiêu kiến thức và kỹ năng mà học sinh cần đạt được (theo chuẩn kiến thức, kỹ năng ở từng môn học , đặc biệt cần chú ý xây dựng mục tiêu về thái độ của học sinh), đảm bảo phù hợp với trình độ và lứa tuổi của HS khi chọn bài học nghiên cứu *Chọn bài học nghiên cứu: -Mỗi gv cùng bộ môn được chọn những bài phù hợp với yêu cầu về kiến thức, kĩ năng, thái độ mà mục tiêu đã vạch ra sau đó thống nhất lựa chọn bài học chung nhất để làm bài học nghiên cứu. - GV trong tổ thảo luận chi tiết về thể loại bài học đã chọn, nội dung bài học, các phương pháp, phương tiện dạy học đạt hiệu quả cao, cách tổ chức dạy học, cách rèn kỹ năng, hướng dẫn học sinh cách vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn... -Dự kiến những thuận lợi, khó khăn của HS khi học tập và các tình huống xảy ra cùng với cách xử lý tình huống (nếu có)… Bước 1. Xây dựng kế hoạch bài học. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC b. Xây dựng giáo án (Thiết kế bài dạy minh họa): -Bài dạy minh họa không phải do một giáo viên thiết kế mà do một nhóm giáo viên cùng bộ môn thiết kế, thảo luận, thống nhất lựa chọn phương án tối ưu nhất. -Việc thiết kế bài soạn không nhất thiết phụ thuộc máy móc vào quy trình bước dạy theo SGK hoặc SGVmà dựa vào mục tiêu bài học đã đề ra để thiết kế cho phù hợp. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC - Sau khi hoàn thành giáo án của bài học nghiên cứu chi tiết, nhóm soạn giáo án chọn GV dạy minh họa bài học nghiên cứu ở một lớp học cụ thể, các GV còn lại trong nhóm cùng các thành viên trong tổ tiến hành dự giờ và ghi chép thu thập dữ kiện về bài học. - GV dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc: không làm ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh; không gây khó khăn cho giáo viên dạy minh họa. - Khi dự giờ GV tập trung vào việc học của học sinh, theo dõi nét mặt, hành vi, sự quan tâm đến bài học của học sinh đặc biệt cần ghi chép cụ thể thái độ của hs khi tham gia trả lời các câu hỏi của GV, thông qua đó tìm mối liên hệ giữa việc học của HS với tác động của giáo viên về cách sử dụng các phương pháp dạy học, cách tổ chức lớp học. Bước 2. Tiến hành bài học và dự giờ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC SƠ ĐỒ LỚP DẠY MINH HỌA BẢNG Vị trí quan sát của GV dự Vị trí quan sát của GV dự Học sinh Học sinh Học sinh Học sinh Học sinh Học sinh Học sinh Học sinh ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Mời thầy cô xem một số hình ảnh Cách quan sát hành vi học của học sinh ở một số nước Một số biểu hiện về thái độ thường gặp khi đang học trên lớp Cách quan sát hành vi học sinh của người Nhật Cách quan sát hành vi học sinh của người Hàn Quan sát hành vi học sinh của người Mỹ Quan sát hành vi học sinh của người Canada Quan sát hành vi học sinh của người Việt xưa Quan sát hành vi học sinh của Bác Hồ Một số hình ảnh về thái độ của HS trong tiết học Bước 3. Suy ngẫm, thảo luận về bài học nghiên cứu. Sau khi đã dạy minh họa ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Giáo viên dạy minh họa chia sẻ về bài học: - Những ý tưởng mới. - Những thay đổi, điều chỉnh về nội dung. - Phương pháp dạy học. - Những điều hài lòng và chưa hài lòng trong quá trình dạy minh họa. 3.2.Sau đó người dự Suy ngẫm và chia sẻ các ý kiến của GV về bài học sau khi dự giờ: - Người dự trao đổi, chia sẻ, lắng nghe mang tính xây dựng. - Thảo luận xem HS học như thế nào? (mức độ tham gia, hứng thú và kết quả học tập của từng em). - Cùng suy nghĩ: vì sao học sinh chưa tích cực tham gia vào hoạt động học, học chưa đạt kết quả... và đưa ra các biện pháp thay đổi cách dạy phù hợp. Bước 3. Suy ngẫm, thảo luận về bài học nghiên cứu. Sau khi đã dạy minh họa ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC - Mọi người phải lắng nghe, tôn trọng ý kiến của nhau khi thảo luận, không nên quan tâm đến các tiêu chuẩn truyền thống của một giờ dạy. - Không nên phê phán đồng nghiệp. - Không đánh giá xếp loại giờ dạy minh hoạ 3.3 Tổ trưởng là người tổng hợp các ý kiến và đưa ra các nhận định đạt được và chưa đạt được để rút kinh nghiệm. Thông qua tiết dạy minh họa, thông qua thảo luận tiết dạy của đồng nghiệp giáo viên tự rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân, kiểm nghiệm những vấn đề đã được dự giờ và thảo luận, áp dụng vào bài giảng hàng ngày trên lớp Nguyên tắc vận dụng vào dạy học hang ngày: - Giảm truyền thụ kiến thức bằng PP thuyết trình. - Vận dụng các PPDH có sự tham gia của HS. - Sử dụng thiết bị dạy học “thực tế”. - Tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ 4-6, cân bằng giới tính, năng lực. - Khuyến khích sự tích cực, sáng tạo của HS. Bước 4. Áp dụng cho thực tiễn dạy học hàng ngày ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Nhóm GV hợp tác xây dựng giáo án. GV dạy minh họa là giáo viên tự nguyện hoặc nhóm thống nhất chọn - Tiết minh hoạ là tiết học như bình thường hàng ngày. - Vị trí GV dự giờ đảm bảo quan sát được toàn bộ lớp học, đảm bảo ghi lại đầy đủ những ấn tượng của mình khi quan sát học sinh học, có thể sử dụng quay video, chụp ảnh. III.Một số lưu ý khi tổ chức thực hiện SHCM theo NCBH. Thứ nhất: Soạn giáo án và thực hiện giờ minh họa ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Thứ hai:. Hình thành cách dự giờ, cách suy ngẫm, xây dựng quan hệ đồng nghiệp mới. 	- Luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học của HS trong giờ học, có khả năng phán đoán nhanh nhạy, chính xác để điều chỉnh kịp thời việc dạy, việc học của HS. 	- Thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cảm nhận của GV về HS trong từng hoàn cảnh khác nhau. 	- Hình thành thói quen lắng nghe lẫn nhau; rèn luyện cách chia sẻ ý kiến, từ đó hoàn thành mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau. - Không đánh giá xếp loại giáo viên. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC 	Thứ ba: Tập trung phân tích các nguyên nhân, các mối quan hệ trong giờ học và tìm biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học. 	- Đi sâu nghiên cứu, phân tích các phương án dạy học đáp ứng tối thiểu việc học của học sinh, các mối quan hệ trong lớp học, các kĩ năng cần thiết để nâng cao chất lượng việc học của HS. 	- Tăng cường, vận dụng những ý tưởng sáng tạo khi dạy minh hoạ. 	 III. Tổ chức thực hiện SHCM theo NCBH ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC IV. Sự khác nhau giữa sinh hoạt CM truyền thống với sinh hoạt CM theo NCBH. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC IV. Sự khác nhau giữa sinh hoạt CM truyền thống với sinh hoạt CM theo NCBH. ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC V. ĐỂ THỰC HIỆN TỐT SHCM THÔNG QUA NCBH CẦN CÓ CÁC YÊU CẦU GÌ? - ĐỐI VỚI GVBM? - ĐỐI VỚI TỔ TRƯỞNG CM? - ĐỐI VỚI BGH? MỘT SỐ YÊU CẦU KHI THỰC HIỆN SINH HOẠT CM THEO NCBH 1. Đối với giáo viên bộ môn- Đăng ký và đề xuất các bài học cần nghiên cứu cho tổ trưởng bộ môn. -Tích cực tham gia ý kiến và thảo luận BÀI HỌC MINH HỌA trên tinh thần trao đổi kinh nghiệm, thân thiện, cởi mở từ đó rút ra bài học kinh nghiệm thái độ, các kĩ năng đọc, phân tích, giải bài tập... để tham gia thảo luận đúng trọng tâm yêu cầu bài học nghiên cứu. 2. Đối với Tổ trưởng chuyên môn - Chọn lọc các bài học cần nghiên cứu từ các bài học đề xuất của giáo viên. -Lên lịch cụ thể thực hiện sinh hoạt CM theo NCBH ở mỗi HK. Kết hợp với các bộ phận liên quan tạo điều kiện thuận lợi cho tổ, nhóm sinh hoạt CM theo NCBH. 3. Đối với BGH - Cần có kế hoạch mỗi HK có 2 buổi sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học và 2 buổi sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề. (Đã triển khai tại buổi họp CM lần 1 trong tháng 8) - Tăng cường trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo ... phục vụ cho việc dạy bài học nghiên cứu. TÓM TẮC:Cách tổ chức sinh hoạt CM thông qua NCBH ở tổ  B1: Xác định mục tiêu của bài học cần nghiên cứu trong kế hoạch của tháng hoặc hk là gì? Toàn bộ GV trong tổ lựa chọn nội dung bài học trong chương trình mình dạy đề xuất bài học tham gia nghiên cứu. B2: Thống nhất lựa chọn trong các bài được đề xuất chọn ra bài học chung nhất đảm bảo mục tiêu đã vạch ra. B3: Phân công nhóm soạn GA (có thể là giáo viên dạy cùng khối) B4: Nhóm soạn GA thống nhất nội dung soạn đề cử giáo viên minh họa và đề nghị xếp lịch tiến hành dạy minh họa trên lớp. B5: Tiến hành dạy minh họa và thảo luận. *Chú ý : - Không thống nhất cách dạy theo khuôn mẫu loại bài học. - Mỗi giáo viên tự rút ra những kinh nghiệm để áp dụng thực tiễn dạy trên lớp. - Đặc biệt không xếp loại tiết dạy minh họa của GV Câu hỏi thảo luận: 1. Điểm khác nhau cơ bản của sinh hoạt CM thông qua NCBH và sinh hoạt chuyên đề CM? 2. Giáo viên dự giờ ghi chép những gì trong tiết dạy minh họa bài học đã nghiên cứu? 3. Khi tổ chức thảo luận góp ý cho tiết minh họa có đánh giá tiết dạy của giáo viên không? Cần thảo luận nội dung nào là phù hợp với đặc trưng sinh hoạt CM thông qua NCBH? 4. Trong năm học 2014-2015 áp dụng đổi mới sinh hoạt CM thông qua NCBH như thế nào?