Giáo án Sinh học 11 - Tiết 30 - Bài 27: Điện tĩnh và điện động

Tiết30: Bài27: ĐIỆN TĨNH VÀ ĐIỆN ĐỘNG
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Kiến thức:	- Phân biệt được điện tĩnh với điện động
- Trình bày được cơ chế hình thành điện tĩnh,điện động
- Mô tả được quá trình truyền xung thần kinh trong tổ chức thần kinh trên 1 sợi trục thần kinh	
Kỹ năng: 	Rèn kỹ năng quan sát suy luận
Thái độ: 	Có hứng thú tìm hiểu khoa học,thấy được hoạt động thần kinh là hoạt động điện hóa
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM: Phần II. Điện động
CHUẨN BỊ:
Giáo viên:	sgk,sgv,hình 27.1,27.3,27.4 và 27.5 phóng to	
Học sinh:	học bài cũ,sgk
PHƯƠNG PHÁP DẠY VÀ HỌC: Phương pháp giảng giải,minh họa,vấn đáp,thảo luận nhóm
TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC:
Ổn định:
KTBC: câu 1,2,3,4/91
Bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Mở bài:Mọi TBSV đều tích điện gọi là điện sinh học,gồm điện tĩnh và điện động
ChoHS quan sát hình 27.1mô tả TN xạy dựng khái niệm điện tĩnh ?
ví dụ ?
Cho HS quan sát hình 27.2 thảo luận nhóm từ đó nêuđươc. cơ chế hình thành điện tĩnh?
Sự chênh lệch nồng độ ion do yếu tố nào tạo ra ?
Cho HS quan sát hình 27.3 thảo luận nhóm theocác câu hỏi sau : 
_Khi kích thích đến ngưỡng thì có hiện tượng gì diễn ra ?
_Thế nào là hiện tượng khử cực ,đảo cực ,tái phân cực ?
_Từ đó xây dựng khái niệm điện động 
Cho HS quan sát H27,3 nêu được sự xuất hiện điện động
GV treo hình27.4 lên bảng cho HS quan sát và giảng giải qua hình để HS hỉeu được sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục không có bao miêlin diễn ra ntn.
 Treo H27.5 cho HS quan sát và trả lời câu hỏi:
Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao miêlin diễn ra như thế nào ?Tại sao xung thần kinh lại diễn ra rất nhanh?
I. ĐIỆN TĨNH
1. Khái niệm
a. Thí nghiệm : sgk
b .Khái niệm : ở trạng thái nghỉ ngơi mặt trong của nơron tích điện âm,mặt ngoài tích điện dương gọi là điện tĩnh
Ví dụ: trị số điện tĩnh thu được ở nơron mực ống là –70mv.Hình 27.1
2. Cơ chế hình thành điện tĩnh ( điện thế màng )
Sự chênh lệch điện thế giữa màng trong và màng ngoài là do sự khác nhau về nồng độ ion giữa dịch mô và dịch bào
Sự chênh lệch nồng độ ion này chủ yếu do tính thấm của màng và hoạt động của bơm Na+ và K+ của màng
II. ĐIỆN ĐỘNG
1. Khái niệm
Khi bị kích thích với cường độ ngưỡng thí tính thấm của màng thay đổi và nơron nơi bị kích thích sẽ làm kênh Na+ mở và Na+ tràn ồ ạt từ dịch mô vào dịch bào gây sự khử cực và đảo cực,sua đó kênh Na+ đóng kệnh K+ mở làm K+ tràn từ dịch bào ra dịch mô gây sự tái phân cực
- Quá trình biến đổi trên xuất hiện điện hoạt động gọi tắt là điện động
*Chú ý :để lập lại trật tự ban đầuthì có sự phân phối lại K+,Na+
2. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục không có bao miêlin
- Xung thần kinh ở nơi kích thích không chạy trên sợi trục mà lan truyền trên sợi trục bằng cách thay đổi tính thấm của màng ở phía trước vàở đó xuất hiện điện động cứ như thế xung truyền đến cuối sợi trục
Chú ý:
- Nếu kích thích ở giữa sợi trục thì xung truyền theo cả 2 chiều
- Nơi điện động vừa sinh ra màng đang ở vào giai đoạn trơ tuyệt đối nên không tiếp nhận xung nữa
3. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao miêlin
- Sự lan truyền xung thần kinh theo lối nhảy cóc vì bao miêlin cách điện 
- Điện động chỉ thay đổi tính thấm của màng ở các eo,các eo sinh ra điện động lại làm thay đổi tính thấm của màng ở eo tiếp theo
- Lan truyền theo kiểu này tốc độ rất cao và ít tốn năng lượng hơn
Củng cố: cho học sinh trả lời câu 1,2,3 cuối bài và theo kết luận trong khung
Dặn dò: học bài theo câu 1,2,3,4/9 học bài theo câu 1,2,3,4/95. vẽ sơ đồ hình 27.1,27.3,27.4 và 27.5. Xem bài mới/96
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: so sánh sự lan truyền xung thần kinhtrên 2 loại sợi trục khác nhau
RÚT KINH NGHIỆM: