Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tấm Cám (Truyện cổ tích thần kỳ)

Tấm CámTruyện cổ tích thần kỳGV THỰC HIỆN: PHAN MINH THÙYI. GIỚI THIỆU1. Truyện cổ tích- Phân loại: Sinh hoạt Thần kỳ Loài vật3 loại truyện cổ tích - Đặc điểm truyện cổ tích thần kỳ + yếu tố thần kỳ  hấp dẫn+ Nhân vật trung tâm: người mồ côi, nghèo, bất hạnh.+ Kết thúc có hậu: mơ ước của nhân dân về một xã hội công bằng, tốt đẹpI. GIỚI THIỆU2. Kiểu truyện Tấm Cám:Trên thế giới: Nàng Diệp Hạn (Trung Quốc), Con cá vàng (Thái Lan), Cô tro bếp (Đức), Cinderella (Pháp)Trong nước: Ý Ưởi – Ý Noọng (Thái), Đôi giày vàng (Chăm), Ú và Cao (Hơrê)3. Bố cục:Phổ biến:-Phần 1: thân phận bất hạnh của cô Tấm.-Phần 2: Cuộc đấu tranh gian nan và quyết liệt để Tấm giành lại hạnh phúc.Tấm phải làm việc quần quật suốt ngàyTấm mải miết hớt đầy giỏ tép, Cám lừa trút tépCám lừa trút tépLàm sao con khóc?Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà taTấm cho Bống ăn Tấm đi xem hộiTấm đi xem hộiVua nhặt được hài Tấm thử hàiCôTấmthử hài Dì đuổi kiến cho con đấy mà!Mẹ con CámVàng ảnh vàng anhcĩ phảivợanhchuivàotayáoThị ơiThị rơibị bà Tấm trở lại thànhngười Miếng trầu cánh phượngTrầu cau trong lễ cưới hỏiTấm trở vềxinh đẹp hơn xưa II. ĐỌC HIỂUXung đột giữa các nhân vật: a. Giai đoạn đầu:TấmMẹ con CámLàm việc quần quậtrong chơi, ăn trắng mặc trơnMải miết hớt đầy giỏ tép khócLừa chị - cướp hết tép Được yếm đỏCòn cá Bống làm bạn khócLừa Tấm chăn trâu đồng xa  Bắt Bống ăn thịtTrộn thóc và gạo, bắt Tấm nhặt Không cho Tấm đi xem hộiKhóckhócchim sẻ nhặt giúpcó quần áo, hài đẹpGiá trị vật chấtGiá trị tinh thầnII. ĐỌC HIỂUXung đột giữa các nhân vật: b. Giai đoạn sau:TấmMẹ con CámThành hoàng hậu về giỗ chaChặt cauThành chim vàng anh Mắng giặt áo chồng taoBóp chết chimThành cây xoan đàoChặt xoan đàoĐốt khung cửiThành khung cửi:Cót ca cót két, Chị khoét mắt raHóa thành quả thị Con bà hàng nước tái hợp trả thùGhen ghét, muốn đẹp như chị Cám - bị dội nước sôi Mẹ Cám - uất chếtXung đột cơ bảnNội dung tranh chấpMức độ xung độtThái độ của TấmCách giải quyếtDì ghẻ - con chồng Gia đìnhquyền lợi vật chất, tinh thần Tương đốiCam chịu, yếu đuối, thụ độngBụt: nhân vật trợ thủ thần kỳGiai đoạn đầuGiai đoạn sauThiện – ác Xã hộiđịa vị xã hội, hạnh phúc lứa đôiQuyết liệtChủ động đấu tranh mạnh mẽ, kiên trì, triệt đểTự nhờ bản thânYếu tố kỳ ảo: Môtif tái sinh. Khóc  yếu đuốiRăn đe  mạnh mẽTrả thù  quyết liệtCướp đoạt vật chấtCướp đoạt niềm vui tinh thầnCướp đoạt hạnh phúc, sinh mạngTấmMẹ con CámCái ác ngày càng lấn lướt, càng tăng tiếnCó sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và đấu tranhII. ĐỌC HIỂUXung đột giữa các nhân vật: c. Kết quả:Chân lý:- Thiện thắng ác- Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo Tâm hồn lãng mạn, lạc quan, yêu đời, niềm tin vào công lý và khát khao hạnh phúc của nhân dân lao động.II. ĐỌC HIỂU2. Ý nghĩa biểu tượng của các chi tiết:Cục máuChiếc giàyMiếng trầuTích tụ oan ức, oán hờn, tố cáo tội ác.Vật giao duyênVật nối duyên, tình nghĩa vợ chồngBốn lần hóa thânVận dụng sáng tạo thuyết luân hồiMotif tái sinh: tìm được hạnh phúc trong đời thực, trong hiện tại.Sức sống mãnh liệt của cái thiện.Vật hóa thân: bình dị, dân dã  hình tượng đẹp, có giá trị thẩm mỹ sâu sắcIII. TỔNG KẾTNỘI DUNG:- Phản ánh xung đột gia đình (phụ quyền) và xung đột xã hội (thiện - ác)- Niềm tin vào sức sống mãnh liệt của cái thiện.NGHỆ THUẬT:- Sự chuyển biến của hình tượng nhân vật Tấm Các yếu tố kỳ ảo  thu hút, hấp dẫn Xen lẫn văn vần  sinh động.CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1Hãy chọn 1 câu ở phần kiến thức cơ bản hoặc nâng caoCủng cốCÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1 C. Về sự hóa thân của con ngườiB. Về cuộc sống ấm noD. Về sự giúp đỡ của BụtTruyện “Tấm Cám” phản ánh ước mơ chủ yếu của nhân dân ta?A. Về ước mơ công bằng xã hội10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1 C. Khi Tấm cần che chởB. Khi Tấm khócD. Khi Tấm bị lừa lọcNhân vật Bụt chỉ xuất hiện khi nào?A. Khi Tấm bị hãm hại10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1 C. Dối tráB. Thương ngườiD. Độc ácCâu nói “Chị Tấm ơi, chị Tấm! Đầu chị lấm, chị hụp cho sâu kẻo về dì mắng” cho biết tính cách gì của Cám?A. Thật thà10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1 C.Khi bị Cám giết nhiều lầnB. Khi Tấm vào cungD. Khi ở với bà lão hàng nướcNhân vật Tấm hay khóc ở những thời điểm nào?A. Khi ở với mụ dì ghẻ10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1 C. Nhân vật đáng thươngB. Chi tiết kỳ ảoD. Ngôn ngữ bình dịYếu tố nào trong truyện “Tấm Cám” thể hiện rõ nhất đặc trưng của truyện cổ tích thần kỳ?A. Cốt truyện ly kỳ10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1C. Giàu và nghèoB. Lợi ích cá nhânD. Thiện và ácXung đột xã hội chủ yếu trong truyện “Tấm Cám”?A. Mẹ ghẻ, con chồng10987654321CÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1ĐÚNG RỒIXIN CHÚC MỪNG BẠNCÂU 1CƠ BẢNNÂNG CAOCÂU 2CÂU 3CÂU 3CÂU 2CÂU 1BẠN HÃY SUY NGHĨ LẠI