Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 85: Chí khí anh hùng + Đọc thêm: Thề nguyền

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔKIỂM TRA BÀI CŨCâu 1: Hãy đọc diễn cảm đoạn trích Nỗi thương mình (Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du) Câu 2:Dòng nào sau đây diễn đạt đúng nội dung đoạn trích Nỗi thương mình? A. Tâm trạng của Kiều khi trao duyên cho Thúy VânB. Tình cảnh trớ trêu mà Kiều gặp phải và nỗi niềm thương thân xót phận của Kiều C. Kiều chia tay Kim TrọngD. Kiều nhớ nhà và người yêuCâu 3:Nghệ thuật nào được sử dụng một cách tập trung để làm nổi bật chủ đề của đoạn trích Nỗi thương mình?A. Ẩn dụB. So sánhC. Đối xứngD. Dùng điển cố, điển tíchng÷ v¨n 10TiÕt 85CHÍ KHÍ ANH HÙNG ĐỌC THÊM:THỀ NGUYỀN( TrÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du)A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" (TrÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du)TiÕt 85I. TIÓu DÉn1. VÞ trÝ ®o¹n trÝchEm h·y nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch?- TrÝch tõ c©u 2213 ®Õn c©u 2230 trong TruyÖn KiÒu, kÓ vÒ viÖc Tõ H¶i tõ biÖt Thóy KiÒu ®i x©y dùng sù nghiÖp lín. 2. Bè côc ®o¹n trÝch Thúy Kiều và Từ HảiTiÕt 85(TrÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du) Nửa năm hương lửa đang nồng,Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. Trông vời trời bể mênh mang,Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong, Nàng rằng: “ phận gái chữ tòng, Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”. Từ rằng: ”Tâm phúc tương tri, Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình? Bao giờ mười vạn tinh binh,Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường. Làm cho rõ mặt phi thường,Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia. bằng nay bốn bể không nhà,Theo càng thêm bận biết là đi đâu? Đành lòng chờ đó ít lâu,Chầy chăng là một năm sau vội gì!”. Quyết lời dứt áo ra đi,Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" TiÕt 85(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. TIỂU DẪN1. Vị trí đoạn trích2. Bố cục đoạn tríchCó thể chia đoạn trích thành mấy phần? Nêu nội dung mỗi phẩn?Đoạn trích4 câu đầu: cuộc chia tay giữa Thúy Kiều và Từ Hải12 câu tiếp:cuộc đối thoạigiữa Thúy Kiềuvà Từ Hải2 câu cuối:Từ Hải dứt áo ra điChí khí của nhân vật Từ HảiA. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" TiÕt 85(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. TIỂU DẪNII. ĐỌC - HIỂU CHI TIẾT1. Tính cách và chí khí của nhân vật Từ Hải* 4 câu thơ đầuTừ Hải chia tay Kiều đểra đi xây dựng nghiệp lớn vào thời điểm nào?- Thời điểm chia tay:lúc tình yêu đang nồng thắm.- Cảnh chia tay:Cảnh chia tay diễn ra như thế nào?Từ Hải sẵn sàng lên đường rồi mới tạm biệt Kiều.Cuộc chia tay của người anh hùng, không lời than vãn, không chút quyến luyến, bịn rịn.Tính cách và chí khí của Từ Hải còn được thể hiệnqua các từ ngữ nào?- Từ ngữ:+ Trượng phu:chỉ người đàn ông có chí khí, bậc anh hùng với hàm ý khâm phục, ngợi ca.Em có nhận xét gì về cuộc chia tay này?A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" TiÕt 85(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. TIỂU DẪNII. ĐỌC - HIỂU CHI TIẾT- Từ ngữ:+ động lòng bốn phương: cụm từ ước lệ chỉ chí khí anh hùng tung hoành thiên hạ.+ Thoắt:mau lẹ, dứt khoát, kiên quyết -> cách nghĩ, cách xử sự khác thường của Từ Hải=> cảm hứng con người vũ trụ.* 12 câu thơ tiếp- Kiều nguyện ra đi cùng chồng, Vì: + Kiều không muốn xa chồng, không muốn sống trong cảnh cô đơn.- Từ Hải:+ Từ chối yêu cầu chính đáng của Kiều+Khuyên Kiều hãy vượt lên tình cảm thông thường để làm vợ người anh hùng.A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" +Nàng muốn ra đi để cùng chia sẻ, cùng gánh vác công việc với chồng.TiÕt 85(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. TIỂU DẪNII. ĐỌC - HIỂU CHI TIẾT* 12 câu thơ tiếp* 4 câu thơ đầu- Từ Hải: + Khẳng định: muộn thì không quá một năm sẽ nhất định trở về với một cơ đồ lớn=> Khát vọng lớn mang tầm vóc vũ trụ và niềm tin vào tương lai, sự nghiệp và mục đích của chàng.* Hai câu cuối- Cử chỉ, thái độ ra đi:dứt khoát, không chần chừ, không do dự.- Hình ảnh chim bằng:ẩn dụ về người anh hùng lí tưởng cao đẹp, phi thường mang tầm vóc vũ trụ.Nói lời dứt áo ra đi,Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" 1. Tính cách và chí khí của nhân vật Từ HảiTiÕt 85(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. TIỂU DẪNII. ĐỌC - HIỂU CHI TIẾT* 4 câu thơ đầu:* 12 câu thơ tiếp:* Hai câu cuối:cảnh chia tay giữa Thúy Kiều và Từ Hảicuộc đối thoại giữa Thúy Kiều và Từ Hảihành động quyết dứt áo ra đi của Từ HảiNhận xét về tính cách và chí khí của Từ Hải? => Tóm lại:đoạn trích nói lên chí khí phi thường, mưu cầu nghiệp lớn lẫy lừng của người anh hùng Từ Hải - một con người rất mực tự tin vào tài năng, bản lĩnh của mình. Nhận xét về nghệ thuật miêu tảnhân vật Từ Hải?2. Nghệ thuật xây dựng nhân vật- Bút pháp lí tưởng hóa, lãng mạn hóa với cảm hứng vũ trụ ngợi ca; những hình ảnh ước lệ, kì vĩ, lời đối thoại trực tiếp bộc lộ tính cách đầy tự tin, bản lĩnh. A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG" 1. Tính cách và chí khí của nhân vật Từ HảiTiÕt 85B. ĐỌC THÊM " THỀ NGUYỀN"(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. Vị trí đoạn trích- Được trích từ câu 431 đến câu 452 trong Truyện Kiều, kể về việc Thúy Kiều sang nhà Kim Trọng làm lễ thề nguyền.TiÕt 85B. ĐỌC THÊM " THỀ NGUYỀN"(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. Vị trí đoạn tríchII. Hướng dẫn đọc - hiểuTHẢO LUẬNNhóm 1(Câu 1, SGK, Tr 116)Nêu nhận xét về hàm nghĩa củacác từ: vội, xăm xăm, băng?Nhóm 2(Câu 2, SGK, Tr 116)Không gian thơ mộng và thiêng liêng liêngcủa cuộc thề nguyềnđược Nguyễn Du tảnhư thế nào? TiÕt 85B. ĐỌC THÊM " THỀ NGUYỀN"(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. Vị trí đoạn tríchII. Hướng dẫn đọc - hiểu1. Câu 1- Các từ: vội, xăm xăm, băngthể hiện sự khẩn trương, vội vã của cuộc thề nguyền -> sự chủ động đến với tình yêu của Kiều; Đây cũng là tư tưởng mới mẻ, tiến bộ của Nguyễn Du.2. Câu 2- Các hình ảnh:+ Ánh trăng nhặt thưa->vằng vặc+ Ngọn đèn hiu hắt+ Bước chân khe khẽ, êm nhẹ- Các từ ngữ:giấc hòe, bóng trăng xế, hoa lê, giấc mộng đêm xuân-> hình ảnh ước lệ đẹp, rất sang. Không gian thơ mộng và thiêng liêng của cuộc thề nguyền -> Tâm trạng bâng khuâng, bàng hoàng của cả Thúy Kiều và Kim Trọng.TiÕt 85B. ĐỌC THÊM " THỀ NGUYỀN"(Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)I. Vị trí đoạn tríchII. Hướng dẫn đọc - hiểu1. Câu 12. Câu 23. Câu 3Liên hệ với đoạn trích Trao duyên để chỉ ratính nhất quán trongquan niệm về tình yêu của Kiều? - Đoạn trích này cho thấy tình yêu giữa Thúy Kiều và Kim Trọng là rất cao đẹp và thiêng liêng.- Ở đoạn trích Trao duyên, Kiều nhớ lại từng chi tiết trong đêm thề nguyềnđó là một kỉ niệm đẹp.Đoạn trích Trao duyên là sự tiếp tục một cách lô gích quan niệm về tình yêu của Thúy Kiều.Kim Trọng và Thúy KiềuTiÕt 85- Chí khí anh hùng của nhân vật Từ Hải cũng như thái độ trân trọng của Nguyễn Du đối với nhân vật này. - Tác giả đã sử dụng bút pháp lí tưởng hóa, lãng mạn hóa khi miêu tả nhân vật Từ Hải.B. ĐỌC THÊM " THỀ NGUYỀN" -Tình yêu cao đẹp và thiêng liêng giữa Thúy Kiều và Kim Trọng. - Khát vọng tình yêu tự do được tác giả gửi gắm qua đoạn trích. Giờ sau soạn bài Lập luận trong văn nghị luận A. ĐOẠN TRÍCH" CHÍ KHÍ ANH HÙNG"