Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Truyện Kiều - Nguyễn Thị Ngọc Trang

02-Jan-211Truyện Kiều(tiếp theo)Nguyễn DuMÔN: NGỮ VĂN 10GV: Nguyễn Thị Ngọc Trang02-Jan-212Nguyễn Du02-Jan-213 Kiểm tra bài cũ	 Kể tên những tác phẩm chính của Nguyễn Du. Nêu đặc điểm chủ yếu về nội dung và nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Du.02-Jan-214 Phần hai : Đoạn tríchTrao duyên02-Jan-215I. Tìm hiểu chungVị trí đoạn trích 	- Gia đình Kiều gặp cơn gia biến, Kiều buộc phải bán mình để chuộc cha và em. Việc đã xong, Kiều nhờ Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng. 	-	 Đoạn trích từ câu 723 đến câu 756 trong “Truyện Kiều”, là lời Thuý Kiều nĩi cùng Thuý Vân.? Dựa vào tiểu dẫn, em cho biết đoạn trích nằm ở vị trí nào trong tồn bộ truyện Kiều?Nỗi riêng, riêng những bàn hoànDầu chong trắng đĩa, lệ tràn thấm khăn.02-Jan-2162. Bố cục2 phần :12 câu đầu: Thuý Kiều trao duyên cho Thuý Vân.Những câu cịn lại: Trao kỉ vật và nỗi đau của Kiều.I. Tìm hiểu chung? Theo dõi đoạn thơ, cĩ thể ngắt mạch tâm sự của Kiều thành mấy phần để dễ tìm hiểu?02-Jan-217II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNThúy Kiều trao duyên cho Thuý Vân - Hai câu đầu: Tạo khơng khí trao duyênCậy em em cĩ chịu lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Câu hỏi thảo luận Tại sao Kiều “lạy”, “thưa” và dùng từ “cậy”, “chịu” mà khơng dùng “nhờ” và “nhận”?02-Jan-218 +“Cậy”: nhờ với ý hi vọng tha thiết, cĩ sự hàm ơn.+ “Chịu”: nài ép nhận với sự cảm thơng, chia sẻ.+ “lạy, thưa”: hành động thể hiện sự chịu ơn, tỏ lịng biết ơn của Kiều đối với Vân, đồng thời tạo khơng khí trang nghiêm.02-Jan-219- Mười câu tiếp: Trao duyênGiữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.Kể từ khi gặp chàng Kim,Khi ngày quạt ước khi đêm chén thềSự đâu sĩng giĩ bất kì, Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai.Ngày xuân em hãy cịn dài,Xĩt tình máu mủ, thay lời nước nonChị dù thịt nát xương mịn,Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây.02-Jan-2110Kiều kể vắn tắt về mối tình của mình: + “Quạt ước, chén thề”: Lời ước hẹn trăm năm, nguyện thề chung thủy. + “Đứt gánh tương tư”: tình duyên dang dở. + “Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai”: hi sinh tình riêng vì chữ hiếu.Kiều dùng tình cảm chị em ruột thịt để thuyết phục Vân thay mình gá nghĩa với Kim Trọng bắng các từ ngữ vừa trang trọng, vừa giản dị nhưng rất khéo léo và sâu sắc : “keo loan”,” “tình máu mủ”, “lời nước non”, “thịt nát xương mịn”, “ngậm cười chín suối”  Kiều là người cĩ tâm hồn sắc sảo.Nàng thể hiện sự biết ơn chân thành trước sự hi sinh to lớn của em. ? Kiều kể vắn tắt về mối tình của mình như thế nào? Nàng đưa ra lí lẽ gì để thuyết phục Vân?02-Jan-21112. Trao kỉ vật và nỗi đau của Kiều a. Mười bốn câu tiếp theo: Trao kỉ vật?Giữa Kiều và Kim Trọng cĩ những kỉ vật tình yêu nào? Việc Kiều nhắc lại những kỉ niệm đĩ cĩ ý nghĩa gì?- Kiều như sống lại những kỉ niệm tình yêu qua các kỉ vật: “chiếc vành, bức tờ mây”, “phím đàn”, “mảnh hương nguyền”, → Những kỉ niệm đẹp tràn đầy sức sống cho thấy tình yêu của Kiều rất sâu sắc và mãnh liệt.Chiếc vành với bức tờ mâyDuyên này thì giữ, vật này của chungDù em nên vợ nên chồngXĩt người mệnh bạc ắt lịng chẳng quênMất người cịn chút của tinPhím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa Mai sau dù cĩ bao giờĐốt lị hương ấy, so tơ phím nàyTrơng ra ngọn cỏ lá câyThấy hiu hiu giĩ thì hay chị vềHồn cịn mang nặng lời thềNát thân bồ liễu, đền nghì trúc maiDạ đài cách mặt khuất lờiRưới xin giọt nước cho người thác oan.02-Jan-2112- Kiều cố giữ lại chút gì đĩ trong tình yêu của mình với Kim Trọng “duyên này thì giữ , vật này của chung”, trao kỉ vật cho em nhưng vẫn xem kỉ vật ấy là “của chung”, trao mà khơng muốn trao  tâm trạng xĩt xa, luyến tiếc, vị xé khơng nguơi.?Tâm trạng của Kiều khi trao kỉ vật cho em như thế nào ?02-Jan-2113 - Kiều nghĩ nhiều đến cái chết: “thấy hiu hiu giĩ thì hay chị về”, “hồn”, “dạ đài”, “người thác oan”→ Nàng đau đớn, xĩt xa tự xem mình như người đã chết - một cái chết oan nghiệt. Nàng cất lên tiếng than thở, não nuột như lời trăng trối.?	Sau khi trao kỉ vật, Kiều đã dặn dị em và nghĩ nhiều đến cái chết.Hãy tìm những từ ngữ cho thấy Kiều đã nghĩ đến cái chết. Từ đĩ, ta thấy tâm trạng nàng lúc này như thế nào ?02-Jan-2114Trích đoạn cải lương “Trao duyên” – Truyện Kiều - Nguyễn Du02-Jan-2115“Bây giờ” : thực tại trước mắt “trâm gãy gương tan”, “phận bạc như vơi”, nước chảy hoa trơi”, tất cả dang dở, đổ vỡ.Kiều nĩi với chính mình, cĩ lúc như đang đối thoại với Kim Trọng, tự nhận mình là “người phụ bạc” – cĩ lỗi với Kim Trọng.→ đức hi sinh, sự khiêm nhường của Kiều thật cao quý.? Từ “bây giờ” mang ý nghĩa gì ? Đến đây Kiều muốn nĩi với ai ? Vì sao ?b. Tám câu cuối: Nỗi đau của KiềuBây giờ trâm gãy gương tanKể làm sao xiết muơn vàn ái ân!Trăm ngàn gửi lạy tình quânTơ duyên ngắn ngủi cĩ ngần ấy thơi!Phận sao phận bạc như vơiĐã đành nước chảy hoa trơi lỡ làngƠi Kim lang! Hỡi Kim lang!Thơi thơi thiếp đã phụ chàng từ đây.02-Jan-2116	- Hai câu cuối: “Ơi Kim lang! Hỡi Kim lang! Thơi thơi thiếp đã phụ chàng từ đây”	+ Thán từ “Ơi”, “Hỡi” : bộc lộ sự xĩt xa cay đắng. + Điệp từ “Kim lang” (lặp hai lần ) : gọi Kim trọng bằng cả tình cảm thiết tha + Nàng cho rằng mình là người phụ bạc nên cầu mong sự cảm thơng và tha thứ  thể hiện tâm trạng đau đớn, tuyệt vọng của Kiều.? Tâm trạng của Kiều ở đoạn cuối này như thế nào ?02-Jan-2117III. Tổng kết Nghệ thuật :Từ ngữ chọn lọc tinh tế, chính xác, dùng nhiều thành ngữ, điệp từ, điệp ngữTài năng miêu tả nội tâm nhân vật độc đáo Nội dung :- Đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu, thân phận bất hạnh và nhân cách cao đẹp của Thúy Kiều.- Giá trị nhân đạo cao cả * HÌNH THỨC TRẮC NGHIỆM1. Khi nhờ Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng, Thúy Kiều phải lạy Thúy Vân vì :a. Nàng nhờ Thúy Vân một việc vơ cùng hệ trọng, giúp nàng trả món nợ tình và thực hiện lời thề thiêng liêngb. Nàng hiểu đây là sự hi sinh to lớn.c. Cả a, b đúng2. Việc Kiều nhắc đến những kỷ niệm tình yêu có ý nghĩa gì ? a.Những kỷ niệm ấy có sức sống mãnh liệt trong tâm hồn Kiều, chứng tỏ nàng có tình yêu chân thành sâu sắc.b. Nàng muốn Thúy Vân hiểu tình yêu chân thành, sâu sắc cả nàng dành cho Kim Trọng.c. Nàng muốn truyền cho Thúy Vân một tình yêu nồng nàn mãnh liệt của mình.d.Cả a, b, c đúng3. Câu thơ :Chị dù thịt nát xương mịn,Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lâythể hiện tâm trạng, tình cảm của Kiều :a. Yên tâm, thỏa mãn vì nhờ được Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng.b.Xót xa cay đắng vì phải nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng.c. Yên tâm nhưng đau xót khi nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng4. Việc xuất hiện dày đặc những từ ngữ nói đến cái chết có ý nghĩa:a. Khẳng định đối với Thúy Kiều, tình yêu của nàng và Kim Trọng là lẽ sống, không có tình yêu đó nàng coi như đã chết.b. Nàng muốn tìm đến cái chết để giải thoát cho mọi khổ đau của mình.c.Sự tuyệt vọng đau khổ của kiều đã lên đến đỉnh điểm, nàng tưởng tượng ra tương lai mình chỉ còn là mảnh oan hồn nơi cõi âm tăm tối mà vẫn canh cánh mối tình với chàng Kim 02-Jan-2122 Củng cố, hướng dẫn chuẩn bị bài mớiĐoạn thơ mang nhan đề Trao duyên, cuối cùng duyên cĩ trao được khơng ? Qua việc trao duyên, em hiểu gì về tình yêu của người xưa?Soạn bài “ Nỗi thương mình” theo câu hỏi Hướng dẫn học bài – SGK trang108.02-Jan-2123KÍNH CHÚC SỨC KHỎE QUÝ THẦY CÔCHÚC CÁC EM HỌC TỐT