Bài giảng môn Ngữ Văn 7 - Tiết 107: Văn bản "Sống chết mặc bay"

c¸c thÇy c« ®Õn dù Giê M«n ng÷ v¨n 7NhiÖt liÖt chµo Mõng I/ ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUNG:1. Taùc giaû:2. Taùc phaåm: a) Xuaát xöù:b) Theå loaïi:d) Boá cuïc:c) Chuù thích:II/ ÑOÏC – TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN:1) Đê sắp vỡ:kiÕn thøc tiÕt 106a, C¶nh d©n hé ®ª:Địa điểm: Trên mặt đê đang núng thế lúc gần 1h đêm.Không khí, quang cảnh: Nhốn nháo, căng thẳng, xao xácVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động:bì bõm, đội đất, vác tre, đắp, cừ  Cảnh hộ đê gấp gáp, căng thẳng, bất lực Tieát :107Phạm Duy TốnVăn bảnSèNG CHÕT MÆC BAYa, C¶nh d©n hé ®ª:Địa điểm: Trên mặt đê đang núng thế.Hoàn cảnh: lúc gần 1giờ đêm.Không khí, quang cảnh: Nhốn nháo, căng thẳng, xao xácVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động: bì bõm, đội đất, vác tre, đắp, cừCảnh hộ đê gấp gáp, căng thẳng, bất lực b, C¶nh quan hé ®ª:1) Đê sắp vỡ:II. §äc - T×m hiÓu chung:Em hãy tìm những chi tiết miêu tả cảnh quan đi hộ đê?C¶nh d©n hé ®ª:Địa điểm: Trên mặt đê đang núng thế.Hoàn cảnh: lúc gần 1giờ đêm.Không khí, quang cảnh: Nhốn nháo, căng thẳng, xao xácVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động: bì bõm, đội đất, vác tre, đắp, cừC¶nh quan hé ®ª:Địa điểm: Đình cao vững chãi Hoàn cảnh: đèn đuốc sáng choang.Không khí, quang cảnh: Tĩnh mịch, trang nghiêm.Lính lệ, nha dịch chầu chực xung quanhVật dụng: Bát yến hấp đường phèn, tráp đồi mồì, ống bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngàHành động: chơi bài tổ tôm ăn tiền.Cảnh hộ đê gấp gáp, căng thẳng, bất lực Cảnh quyền uy nhàn hạ, xa hoa=> B»ng nghÖ thuËt t­¬ng ph¶n,t¨ng cÊp, liÖt kª, t¸c gi¶ ®· t¹o ra sù ®èi lËp gi÷a c¶nh d©n hé ®ª vµ c¶nh sèng nhµn h¹, xa hoa cña quan. Th¸i ®é c¶m xóccña t¸c gi¶Lªn ¸n, tè c¸o sù v« tr¸ch nhiÖm cña quanTh­¬ng c¶m, xãt xa tr­ícnçi khæ cña d©n§o¹n v¨n kh«ng trªn kh«ng chØ kÓ, t¶ mµ cßn dïng c¶ nh÷ng lêi b×nh ®Ó thÓ hiÖn møc ®é say mª v¸n bµi cña quan. H·y chØ ra lêi b×nh vµ nªu t¸c dông?Th¶o LuËn Nhãm 	Khi ®ª vì, c¶nh ngoµi ®ª vµ trong ®×nh ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? §Ó lµm næi bËt c¶nh ®ã, t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? Nªu t¸c dông?	Yªu cÇu:	- Th¶o luËn nhãm lín.	- Thêi gian: 3 phót.	- Tr×nh bµy trªn phiÕu häc tËp	- Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy.0123456789102030405060708090100110120130140150160170180 2. §ª vì:C¶nh ngoµi ®ªC¶nh trong ®×nhNghÖ thuËt: T­¬ng ph¶n, t¨ng cÊp miªu t¶ ch©n thùc cuéc sèng lÇm than cña ng­êi d©n vµ lét t¶ bé mÆt v« tr¸ch nhiÖm, t¸ng tËn l­¬ng t©m cña bËc quan “cha mÑ” d©n.MÆt ®á tÝa tai, qu¸t th¸o, däa n¹t, ®uæi ®i N«n nao, sî h·i kªu rÇm rÜ. Th¾ng v¸n bµi toRun cÇm cËpKÎ sèng kh«ng chç ë, kÎ chÕt kh«ng n¬i ch«n. GiËt m×nh§iÒm nhiªn ch¬i tiÕpCau mÆt g¾t r¨ng: MÆc kÖ! kªu vang trêi dËy ®ÊtQuan Nha dÞchD©n C¶nh đª vì:	C¶nh ngoµi ®ªC¶nh trong ®×nhMÆt ®á tÝa tai, qu¸t: Thêi «ng c¸ch cæbá tï chóng mµy §uæi cæ nã ra!Vç tay, kªu to: §©y råi! ThÕ chø l¹i Võa c­êi võa nãi: ï! §iÕu mµy!§iÒm nhiªnCau mÆt g¾t r»ng: MÆc kÖ!Quan D©nCã ý kiÕn cho r»ng: Ph¹m Duy Tèn rÊt tµi t×nh khi ®Ó nh©n vËt béc lé tÝnh c¸ch qua ng«n ng÷ ®èi tho¹i. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng? V× sao?Lêi ®èi tho¹i rÊt Ýt nh­ng mçi lêi ®Òu chÊt chøa th¸i ®é, tÝnh c¸ch cña mét viªn quan cËy quyÒn, cËy thÕ øc hiÕp d©n lµnh, v« tr¸ch nhiÖm, t¸ng tËn l­¬ng t©m.	Qua viÖc ph©n tÝch th¸i ®é, hµnh ®éng, ng«n ng÷ ®èi tho¹i cña quan, em cã nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ b¶n chÊt cña quan phô mÉu?QuanV«tr¸ch nhiÖm¡n ch¬i, h­ëng l¹c.§am mªcê b¹c,tham tiÒnLµ kÎ lßng langd¹ thóT¹i sao t¸c gØa l¹i ®Ó cho quan phô mÉu ï v¸n bµi ®óng lóc ®ª vì? Cho biÕt t¸c dông?NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o:	- Lµm cho c©u chuyÖn hÊp dÉn, kÞch tÝnh.	- Cã gi¸ trÞ tè c¸o m¹nh mÏ bé mÆt cña quan l¹i phong kiÕn ®­¬ng thêi -> Gi¸ trÞ hiÖn thùc.	- ThÓ hiÖn th¸i ®é ®ång c¶m cña t¸c gi¶ - > Gi¸ trÞ nh©n ®¹o.III. Tæng kÕt: - Ph¶n ¸nh sù ®èi lËp hoµn toµn gi÷a cuéc sèng vµ sinh m¹ng cña nh©n d©n víi cuéc sèng cña bän quan l¹i 1. Néi dung: - ThÓ hiÖn niÒm c¶m th­¬ng tr­íc cuéc sèng lÇm than cña nh©n d©n, ®ång thêi tá th¸i ®é c¨m phÉn ®èi víi bän quan l¹i ®­¬ng thêi. III. Tæng kÕt: - Ph¶n ¸nh sù ®èi lËp hoµn toµn gi÷a cuéc sèng vµ sinh m¹ng cña nh©n d©n víi cuéc sèng cña bän quan l¹i 1. Néi dung: - ThÓ hiÖn niÒm c¶m th­¬ng tr­íc cuéc sèng lÇm than cña nh©n d©n, ®ång thêi tá th¸i ®é c¨m phÉn ®èi víi bän quan l¹i ®­¬ng thêi, III. Tæng kÕt:2. NghÖ thuËt: - Ph¶n ¸nh sù ®èi lËp hoµn toµn gi÷a cuéc sèng vµ sinh m¹ng cña nh©n d©n víi cuéc sèng cña bän quan l¹i 1. Néi dung:- Bót ph¸p hiÖn thùc, x©y dùng t×nh huèng truyÖn.- Lêi v¨n cô thÓ, sinh ®éng.- KÕt hîp hai thñ ph¸p nghÖ thuËt: t­¬ng ph¶n, t¨ng cÊp Ng«n ng÷ ®èi tho¹i ®éc ®¸o.III. LuyÖn tËpBµi tËp 1: T¸c gi¶ ®Æt tªn truyÖn ng¾n lµ “Sèng chÕt mÆc bay” , em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ nhan ®Ò nµy? Theo em ngoµi nhan ®Ò trªn cã thÓ ®Æt tªn cho truyÖn ng¾n nµy lµ g×?Vì ®ª. Ch©n dung quan phô mÉu.- Mét nghÞch c¶nhIV. LuyÖn tËp: ?ýnghÜa nhan ®Ò: Lµ mét vÕ cña c©u thµnh ng÷: Sèng chÕt mÆc bay, tiÒn thÇy bá tói Tè c¸o bé mÆt v« tr¸ch nhiÖm, v« nh©n ®¹o cña tªn quan phô mÉu -> Gi¸ trÞ hiÖn thùc. Th¸i ®é th¸i ®é ®ång c¶m cña t¸c gi¶ - > Gi¸ trÞ nh©n ®¹o.§Æt tªn cho truyÖnBµi tËp 2: (Lµm ë nhµ)	Em h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n (tõ 5 - 7 c©u) ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ tªn quan phô mÉu.Gîi ý vÒ néi dung:	- Quan ¨n ch¬i h­ëng l¹c.	- Mª cê b¹c, tham tiÒn, bá bª c«ng viÖc, v« tr¸ch nhiÖm.	- T¸ng tËn l­¬ng t©m. Bµi cò§äc diÔn c¶m truyÖnViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt quan phô mÉu trong truyÖn.Lµm bµi tËp sè 1,2 (SGK – trang 83 - §äc phÇn gîi ý trong s¸ch bµi tËp Ng÷ V¨n 7, tËp 2 ®Ó lµm ®­îc bµi tËp) Bµi míiSo¹n bµi “C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶I thÝch”Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK.DÆn dßchóc c¸c em häc tèt