Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Tiết: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thô©tKh¸i qu¸t vÒ phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt1. Kh¸i niÖm- Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt lµ lo¹i phong c¸ch ng«n ng÷ dïng trong c¸c v¨n b¶n thuéc lÜnh vùc v¨n ch­¬ng( v¨n xu«i nghÖ thuËt, th¬, kÞch)- Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt kh¸c víi c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ khoa häc, hµnh chÝnh,....lµ ë chøc n¨ng th«ng b¸o - thÈm mü cña nã2. §Æc ®iÓm cña phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËta) TÝnh thÈm mÜ Ng«n ng÷ x©y dùng lªn h×nh t­îng Ng«n ng÷ cña phong c¸ch nghÖ thuËt lµ tæng hoµ kÝ hiÖu hai mÆt ng÷ ©m vµ ng÷ nghÜa. Hai mÆt ®ã hoµ víi nhau, cïng ph¸t huy t¸c dông ë tõng c©u, ®o¹n vµ toµn bé cÊu tróc cña v¨n b¶n b) TÝnh ®a nghÜa Mäi s¸ng t¸c nghÖ thuËt ®Òu ph¶n ¸nh nhËn thøc, t­ t­ëng t×nh c¶m vµ th¸i ®é cña nhµ v¨n ®èi víi cuéc sèng con ng­êi.XÐt theo mèi quan hÖ gi÷a v¨n b¶n víi ®èi t­îng ®Ò cËp ta cã: + PhÇn biÓu thÞ th«ng tin kh¸ch quan vÒ ®èi t­îng ®Ò cËp+ Thµnh phÇn biÓu thÞ t­ t­ëng t×nh c¶m cña nhµ v¨n- XÐt mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cÊu tróc bªn trong cña v¨n b¶n, ta cã:+ Thµnh phÇn ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo c©u ch÷, nghÜa t­êng minh: nghÜa hµm Èn.+ Thµnh phÇn ®­îc suy ra tõ c©u ch÷ - NghÜa t­êng minh.c) DÊu Ên riªng cña t¸c gi¶ Nhµ v¨n, nhµ th¬ th­êng cã së thÝch së tr­êng riªng trong diÔn ®¹t.Së thÝch, së tr­êng cña mçi ng­êi thÓ hiÖn ®Òu ®Æn trong t¸c phÈm ®Õn mét møc ®é râ rµng nµo ®ã th× t¹o thµnh nÐt ®éc ®¸o trong diÔn ®¹t, lµm nªn dÊu Ên riªng cña t¸c gi¶ VÝ dô 1Khi sao phong gÊm rñ lµ,Giê sao tan t¸c nh­ hoa gi÷a ®­êng?MÆt sao dµy giã d¹n s­¬ng,Th©n sao b­ím ch¸n ong ch­êng bÊy th©n?(a) Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.(b) Trăng vào cửa sổ đòi thơ Việc quân đang bận xin chờ hôm sau.(c) Giữa dòng bàn bạc việc quânKhuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền. VÝ dô 2VÝ dô 3Bao giờ chạch đẻ ngọn đaSáo đẻ dưới nước thì ta lấy mìnhBao giờ cây cải làm đìnhGỗ lim thái ghém thì mình lấy ta.	(Ca dao)