Bài giảng Ngữ văn 10 - Phú Sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu

Phú Sông Bạch Đằng Trương Hán Siêu白藤江賦 Thể phú : +Văn vần ,cĩ nhịp điệu .	+Kể , tả sự việc nhằm diễn tả tư tưởng, tình cảm .Cổ phú: + Tạo lời đối đáp giữa chủ và khách. + Kết bài bằng thơ . + Tự do khơng gị bĩ bởi niêm, luật.Mục đích : -Thưởng thức cảnh đẹp. -Viết về lịch sử hào hùng của dân tộc.1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát“PhúsôngBĐ” 2.1.Đọc văn bản,giải thích từ khó.2.2.Đề tài, hoàn cảnh sáng tác.2.3 .Thể loại 2.4.Bố cục3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.Các bô lão là ai?Tác giả tạo ra nhân vật này nhằm mục đích gì? a- C¸c b« l·o : + Những ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng +Nh©n vËt h­ cÊu kh¸ch -> T¹o kh«ng khÝ ®èi ®¸p tù nhiªn ,sinh ®éng . 3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lão và những chiến công vĩ đại trên sông Bạch Đằng : 1.Giới thiệu tácgiả 2. Đọc –hiểu khái quát“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:a-Hình tượng các bô lão : b-Những chiến công vĩ đại trên sông Bạch Đằng : “Ngô chúa phá Hoằøng Thao”: Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán (938) “ nhị thánh bắt Ô Mã” (1288) (Trần Thánh Tông,Trần Nhân Tông lãnh đạo nhân dân chống giặc Mông-Nguyên) 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:a-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐDựa vào sự hiểu biết của em về lịch sử ,em hãy giới thiệu nét chính của những trậän đánh này ?	Tàu bè muôn đội , tinh kì phấp phới .	Hùng hổ sáu quân , giáo gươm sáng chói ,	Trận đánh được thua chửa phân ,	Chiến lũy bắc nam chống đối .	Aùnh nhật nguyệt chừ phải mờ ,	Bầu trời đất chừ sắp đổi .	Kìa :	Tất Liệt thế cường , Lưu Cung chước dối . 	Những tưởng gieo roi một lần ,	Qúet sạch Nam bang bốn cõi ! 	Thế nhưng : 	Trời cũng chiều người , 	Hung đồ hết lối !1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:a-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐQua lời thuật của Các bô lão,em hãy tưởng tượng diễn biến trận đánh và kể lại(kèm theo lời bình luận)?	- Diễn biến : Tương đương về thế , lực giằng co , quyết liệt ta thắng , giặc thua	 Trận Xích Bích,trận Hợp Phì (Trận đánh oanh liệt của Trung Quốc ) Nâng cao tầm vóc chiến thắng Bạch Đằng với niềm tự hào dân tộc. 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:a-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐTừ việc lí giải những điển tích trên,em hãycho biết dụng ý của tác giả? Lời kể súc tích, cô đọng, giọng điệu hào hùng ,hình ảnh hoành tráng,lối diễn đạt khoa trương, câu dài ngắn phù hợp diễn biến trận đánh ca ngợi chiến thắng chốngngoại xâm với niềm tự hào dân tộc . Tư tưởng yêu nước. 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:a-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐNhận xét lời kể và thái độ , tư tưởng của người kể? c- Nguyên nhân thắng lợi :	1.Giới thiệu tácgiả 2. Đọc –hiểu khái quát“PhúsôngBĐ 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trênsông BĐa-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐc- Nguyên nhân thắng lợiTHẢO LUẬNNHÓM :Theo binh pháp ,muốn thắng lợi trong chiến tranh cần có ba nhân tố cơ bản ,hãy phân tích và bình luận ba nhân tố đó trong trận chiến Bạch Đằng? Qủa là :Trời đất cho nơi hiểm trở , Cũng nhờ : nhân tài giữ cuộc điện an .Hội nào bằng hội Mạnh Tân : như vương sư họ LãTrận nào bằng trận Duy Thủy: như quốc sĩ họ Hàn. Kìa trận Bạch Đằng mà đại thắng , Bởi đại vương coi thế giặc nhàn . Tiếng thơm còn mãi ,bia miệng không mòn.	 c- Nguyên nhân thắng lợi :+“Trời đất cho nơi hiểm trở” hợp,đúng thời cơ địa thế của sông BĐ yếu tố thiên thời địa lợi + “nhân tài giữ cuộc điện an” Ngô Quyền,Trần Hưng Đạo yếu tố nhân hoà 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐa-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐc- Nguyên nhân thắng lợiTRẦN HƯNG ĐẠONGÔ QUYỀN c- Nguyên nhân thắng lợi :+“Trời đất cho nơi hiểm trở” địa thế hiểm trở của sông BĐ yếu tố thiên thời địa lợi + “nhân tài giữ cuộc điện an” Ngô Quyền,Trần Hưng Đạo yếu tố nhân hoà vương sư họ Lã,quốc sĩ họ Hàn Dùng điển tích để khẳng định tài ,trí của những người anh hùng đất Việt . Việc so sánh Ngơ Quyền , Trần Hưng Đạo với vương sư họ Lã, quốc sĩ họ Hàn cĩ ý nghĩa gì ?1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐa-Hình tượng các bô lão :b-Những chiến công vĩ đại trên sông BĐc- Nguyên nhân thắng lợi 3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão Råi võa ®i võa ca r»ng:	“S«ng §»ng mét d¶i dµi ghª, Luång to sãng lín dån vỊ bĨ §«ng.	Nh÷ng ng­êi bÊt nghÜa tiªu vong, Ngh×n thu chØ cã anh hïng l­u danh”Kh¸ch cịng nèi tiÕp mµ ca r»ng:	“Anh minh hai vÞ th¸nh qu©n,S«ng ®©y rưa s¹ch mÊy lÇn gi¸p binh.	GiỈc tan mu«n th­ë th¨ng b×nh,Bëi ®©u ®Êt hiĨm, cèt m×nh ®øc cao”.	1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão : 3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão : -Lời ca của các bô lão:	+Khẳng định sự tồn tại vĩnh hằng của : Dòng sông Chân lí lịch sử bất nghĩa tiêu vong anh hùng lưu danh.- Lời ca của khách: +Ca ngợi “hai vị thánh quân” chiến tích trên sông Bạch Đằng .+ Ta thắng giặc không chỉ bởi “đất hiểm” mà “cốt mình đức cao” (phẩm chất đạo đức cao cả) Yếu tố quyết định thắng ngoại xâm. 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa kháchvà các bô lão Lời ca của các bô lão và của khách khẳng định điều gì? Điều quyết định sự thắng lợi của công cuộc đánh giặc giữ nước ?1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu kháiquát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảmhứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lão và những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão Ca ngợi tài, đức của con người Tư tưởng nhân văn cao đẹp.1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão 4.Tổng kết :4.Tổng kết :Em hãy nêu nét đặc sắc của bài phú về phương diện nghệ thuật và nội dung?- Nghệ thuật:+TP thể hiện đặc trưng của thể phú(cổ thể).+Dùng hình ảnh hoành tráng,lối diễn đạt khoa trương, điển tích chọn lọc.+Kết hợp nhuần nhuyễn yếu tố tự sự và trữ tình.-Nội dung: + Sự hoài niệm và suy ngẫm của tác giả về chiến công trên sông Bạch Đằng đã thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc .+ Tác phẩm chứa đựng tư tưởng nhân văn cao đẹp qua việc đề cao vai trò, vị trí của con người và nhữngï hoài niệm về quá khứ. 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão 4.Tổng kết :Sau khi học bài phú ,em rút ra được điều gì?(ý thức đối với lịch sử dân tộc, đối với danh nhân lịch sử,địa danh lịch sử)Tượng thờTrần Thánh Tơng,Trần Nhân Tơng Lăng Ngơ QuyềnĐền thờ TRẦN HƯNG ĐẠOĐền thờ TRƯƠNG HÁN SIÊU 1.Giới thiệu tác giả 2. Đọc –hiểu khái quát bài“PhúsôngBĐ” 3.Đọc –hiểu chi tiết bài phú3.1.Đoạn 1: Hình tượng nhân vật “khách”và cảm hứng về sông BĐ.3.2.Đoạn 2: Hình tượng các bô lãovà những chiến công vĩ đại trên sông BĐ:3.3 Đoạn 3 : Khúc liên ngâm giữa khách và các bô lão 4.Tổng kết :* Dặn dò: -Nắm bài giảng.Học thuộc những câu văn tiêu biểu . -Tiếp tục tìm những bài thơ ,văn ca ngợi chiến công trên sông BĐ. -Soạn: Đọc thêm Nhà nho vui với cảnh nghèo*Bài tập về nhà :Hãy chỉ ra chất hoành tráng của bài phú(cảm hứng lịch sử,hình tượng dòng sông,quang cảnh chiến trận,điển cố sử dụng,hình tượng tác giả)KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE VÀ THÀNH ĐẠT