Bài giảng Bài 32: Ankin (tiếp theo)

Kiểm tra bài cũGhép các cặp dưới đây theo tính chất hóa học đặc trưng của các chất:Cột ACột BButanPhản ứng cộngXiclopropanPhản ứng thếPropenPhản ứng cộng 1,4Buta -1,3 -dienPhản ứng cộng mở vòngCột ACột BButanPhản ứng thếXiclopropanPhản ứng cộng mở vòngPropenPhản ứng cộngButa -1,3 -dienPhản ứng cộng 1,4BÀI 32: ANKINI. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp2. Đồng phân:2 loại:Đồng phân vị trí của liên kết ba (từ C4H6)Đồng phân mạch cacbon (từ C5H8)1. Dãy đồng đẳng của ankin:Công thức chung của ankin là CnH2n-2 (n≥ 2)Định nghĩa: Ankin là những hidrocacbon mạch hở trong phân tử có một liên kết ba -C≡C-Cấu tạo phân tử của axetilen3. Danh pháp:a. Tên thông thường:Cách gọi: Tên gốc ankyl liên kết với nguyên tử C của liên kết ba + axetilenb. Tên thay thế: đổi -en thành -in.Ankin có liên kết ba đầu mạch ( R –C ≡CH) là ank -1-in.II . Tính chất vật lý:- Nhiệt độ sôi tăng dần theo chiều tăng phân tử khối.- Ts và khối lượng riêng lớn hơn anken tương ứng.- Ankin không tan trong nước, nhẹ hơn nước.III. Tính chất hóa học1 liên kết σ bền2 liên kết π kém bềnDễ tham gia phản ứng cộng1. Phản ứng cộng:a. Cộng hidro: Xt là Niken. 2 giai đoạn: Ankin → anken → ankanXúc tác là Pd/PbCO3 hoặc Pd/BaSO4, ankin chỉ ra anken.b. Cộng Brom, clo: 2 giai đoạn.- Làm mất màu dung dịch Br2 (nâu đỏ) → Nhận biếtc. Cộng HX (OH, Br, Cl, CH3COO)2 giai đoạn.Xúc tác thích hợp: chỉ có giai đoạn 1.Tuân theo qui tắc Mac –cop –nhi –cop.Phản ứng với H2O chỉ theo tỉ lệ 1:1VD:(Không bền)d. Phản ứng đime và trime hóa:2. Phản ứng thế bằng ion kim loại:- Chỉ có Ank -1-in tham gia phản ứng này.CH≡ CH + 2AgNO3 + 2 NH3 → Ag ≡C –C ≡Ag↓ + 2 NH4NO3 → Phân biệt ank -1 –in với anken và ankin khác.3. Phản ứng oxi hóaa. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn (cháy)- CnH2n -2 + (3n-1) O2 n CO2 + (n -1) H2Ob. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:- Làm mất màu dung dịch thuốc tím.V. Ứng dụng1. Làm nhiên liệu:- Trong đèn xì oxi –axetilen.2. Làm nguyên liệu: Chất dẻo, tơ sợi tổng hợpAxit hữu cơ, este.IV. Điều chếTrong phòng TN:CaC2 + 2H2O→ Ca(OH)2 + C2H2↑Trong công nghiệp: Bài tập củng cốHãy nêu sự giống và khác nhau về tính chất hóa học của anken và ankin.Trong đèn xì để hàn cắt kim loại, người ta đã sử dụng đất đèn. Hãy viết phản ứng hóa học đã xảy ra trong đèn xì.Phân biệt 3 chất sau: butan, but-1-en, but -1-in.Cảm ơn các thầy cô và các em!