Bài giảng Địa lí 9 - Tiết 16: Vai trò, đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

KIỂM TRA BÀI CŨ Dựa vào lược đồ, em hãy xác định hai trung tâm công nghiệp lớn nhất ở nước ta. Hai trung tâm công nghiệp lớn nhất nước ta là: Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Em hãy giải thích tại sao Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm công nghiệp lớn nhất nước ta? Do hai thành phố này có ưu thế về vị trí địa lí, nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên, tập trung đông lao động có tay nghề, kết cấu hạ tầng hoàn chỉnh, giao thông vận tải thuận lợi. Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ - Đọc thuật ngữ “Dịch vụ” trong sách giáo khoa trang 153. Dịch vụ: là các hoạt động kinh tế - xã hội, có tạo ra giá trị mà không nằm trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp; công nghiệp và xây dựng cơ bản. Dịch vụ có nhiều ngành, nhưng có một số ngành lớn, ảnh hưởng nhiều tới tổ chức lãnh thổ các vùng là: Dịch vụ sản xuất, dịch vụ tiêu dùng, dịch vụ công cộng. Vai trò của ngành dịch vụ ngày càng tăng lên trong nền kinh tế hiện đại và được coi là tiêu chí quan trọng về sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế. H13.1: BiÓu ®å c¬ cÊu GDP cña c¸c ngµnh dÞch vô năm 2002 (%) Dựa vào biểu đồ, em hãy nêu cơ cấu ngành dịch vụ nước ta năm 2002. Qua đó em có nhận xét gì về cơ cấu ngành dịch vụ nước ta. - Cơ cấu dịch vụ nước ta rất đa dạng, gồm các nhóm ngành: Dịch vụ tiêu dùng, dịch vụ sản xuất, dịch vụ công cộng. Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ  Kinh tế càng phát triển thì các hoạt động dịch vụ càng đa dang. Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ 2. Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống Dựa vào các ảnh sau, cho biết hoạt động vận tải, thương mại có vai trò gì? VẬN CHUYỂN NÔNG SẢN VẬN CHUYỂN PHÂN BÓN XUẤT KHẨU HÀNG HÓA VẬN CHUYỂN MÍA - Cung cấp nguyên liệu, vật tư sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho các ngành kinh tế. Dựa vào các ảnh sau, em hãy cho biết mối liên hệ của chúng? - Tạo ra các mối liên hệ giữa các ngành sản xuất, các vùng trong nước và giữa nước ta với nước ngoài. Càfê Gạo Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 1. Cơ cấu ngành dịch vụ 2. Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống Vậy em nào trả lời câu hỏi trên? - Tạo nhiều việc làm, góp phần quan trọng nâng cao đời sống nhân dân, đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế. Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 2. Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống 1. Cơ cấu ngành dịch vụ II. ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH DỊCH VỤ Ở NƯỚC TA 1. Đặc điểm phát triển Dựa vào kiến thức SGK, em hãy nhận xét tỉ lệ lao động và cơ cấu trong GDP của ngành dịch vụ nước ta. - Chiếm 25% lao động nhưng tỉ trọng chiếm 38,5% trong cơ cấu GDP (năm 2002). - Trong điều kiện mở cửa nền kinh tế, các hoạt động dịch vụ phát triển khá nhanh, ngày càng có nhiều cơ hội vươn lên. Dựa vào kiến thức SGK, em hãy nhận xét tình hình phát triển của ngành dịch vụ nước ta trong giai đoạn hiện nay. Tính tỉ trọng của các nhóm dịch vụ: dịch vụ tiêu dùng, dịch vụ sản xuất, dịch vụ công cộng và nêu nhận xét. 26,8% 22,2% Vậy vấn đề đặt ra đối với ngành dịch vụ nước ta là gì? H 13.1.Biểu đồ cơ cấu GDP của các ngành dịch vụ, năm 2002 (%) 51,0% Quan sát biểu đồ: - Việc nâng cao chất lượng và đa dạng hóa các hoạt động dịch vụ ở nước ta đang được quan tâm. Tiết 16: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ I. CƠ CẤU VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ 2. Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống 1. Cơ cấu ngành dịch vụ II. ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH DỊCH VỤ Ở NƯỚC TA 1. Đặc điểm phát triển 2. Đặc điểm phân bố Sự phân bố dịch vụ phụ thuộc vào đâu? - Sự phân bố dịch vụ phụ thuộc chặt chẽ vào phân bố dân cư, sự phát triển của nền kinh tế. Quan sát các ảnh cho biết hoạt động dịch vụ phân bố tập trung ở đâu? - Các hoạt động dịch vụ ở nước ta phân bố không đều chủ yếu tập trung ở TP HCM và Hà Nội. Xác định trên lược đồ 2 trung tâm dịch vụ lớn và đa dạng nhất cả nước? Hà Nội TP HCM Vì sao Hà Nội và Thành phố Hồ chí Minh là 2 trung tâm dịch vụ lớn và đa dạng nhất cả nước? - TPHCM và Hà Nội là hai trung tâm dịch vụ lớn nhất và đa dạng nhất nước ta.. CỦNG CỐ Câu 1: Em hãy nêu vai trò của dịch vụ đối với đời sống sản xuất và đời sống nhân dân. - Nhờ có hoạt động vận tải, thương mại mà các ngành nông – lâm – ngư nghiệp và công nghiệp được cung cấp nguyên vật liệu để sản xuất và đưa sản phẩm đi tiêu thụ. - Tạo ra mối liên hệ giữa các ngành sản xuất trong nước và giữa nước ta với nước ngoài. - Các ngành dịch vụ ngày càng thu hút được nhiều lao động, tạo việc làm, nâng cao đời sống và đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế. Câu 2: Ngành dịch vụ của nước ta phân bố phụ thuộc vào những yếu tố nào?. - Phân bố phụ thuộc vào phân bố dân cư và sự phát triển kinh tế khu vực. Câu 3: Giải thích tại sao Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là hai trung tâm dịch vụ lớn nhất nước ta. - Đây là hai đầu mối giao thông vận tải, viễn thông lớn nhất nước. - Ở đây tập trung nhiều trường đại học lớn, viện nghiên cứu, các bệnh viện chuyên khoa hàng đầu. - Là hai trung tâm thương mại, tài chính ngân hàng lớn nhất nước. - Với các dịch vụ khác nhau như quảng cáo, bảo hiểm, tư vấn, văn hoá, nghệ thuật cũng hàng đầu. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Học bài và làm bài theo câu hỏi SGK, bảng ghi nhớ Chuẩn bị bài 14: + Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về sự phát triển của ngành GTVT-BCVT nước ta trong những năm gần đây. + Phân tích bảng 14.1 và trả lời câu hỏi in nghiêng trong bài; xác định các đầu mối giao thông lớn ở nước ta.